Ό Κρατήρας τής Πηγής ..στά Λουτρά Υπάτης

Οι αρχαίοι είχαν από πολύ νωρίς επισημάνει τις θεραπευτικές ιδιότητες των ιαματικών πηγών, γενικά. 

'Ήδη στη μυθολογία αναφέρεται πως ο Ηρακλής όφειλε τη δύναμή του στο ότι λουζόταν στα νερά των γειτονικών Θερμοπυλών, που για χάρη του έκανε να αναβλύσουν ο 'Ήφαιστος κατά παράκληση της Αθηνάς. Τα νερά της πηγής των Λουτρών Υπάτης θα πρέπει να ανάβλυσαν από μεγάλη σεισμική δόνηση μετά το 427 π.χ. γιατί ο σπουδαιότερος αρχαίος Έλληνας σεισμολόγος, ο Δημήτριος ο Καλλατιανός, περιγράφοντας το μεγάλο σεισμό του 427 στη Φθιώτιδα, δεν τα αναφέρει, ενώ μνημονεύει άλλες πηγές.
Από τα ρωμαϊκά κυρίως χρόνια αρχίζει χρησιμοποίηση των ιαματικών πηγών γενικότερα, στο 2ο αιώνα π.χ., αλλά πάντα με τρόπο εμπειρικό, μέχρι τον 19ο αιώνα.
Από περιγραφές των Λουτρών Υπάτης, που έγιναν γύρω στα μέσα του περασμένου αιώνα, ξέρουμε ότι βρέθηκαν διάφορα στοιχεία που δείχνουν ότι η πηγή χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα. Βαθιά μέσα στη δεξαμενή της πηγής σώζονταν πέτρες τοποθετημένες κλιμακωτά, πράγμα που δείχνει ότι εκεί υπήρχε σκάλα για να κατεβαίνουν οι λουόμενοι. Σε μια από τις πέτρες αυτές ήταν γραμμένο με γράμματα του 4ου π.Χ. αιώνα το όνομα ΑΦΡΟΔΙΤΗ. θεωρείται λοιπόν ότι τα λουτρά τούτα ήταν αφιερωμένα στη λατρεία της θεάς, η οποία, ας σημειωθεί, ήταν θεά της ωραιότητας αλλά και της υγείας. 'Έχουν επίσης βρεθεί μαρμάρινες πλάκες με χαραγμένα αρχαία γράμματα. Μια απ' αυτές έγραφε: "ΛΗΘΗΝ Τ' ΟΠΙΣΘΕΝ ΟΣ ΙΘΙ ΕΛΕΥΣΕΤΑΙ", δηλ. "όποιος έρθει εδώ, ξεχνάει".
ΠΗΓΗ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΩΤΗΣ