Ιστορίες από την παλιά Αθήνα: Όταν θίγεται το ρωμέικο φιλότιμο

Μίλα όμορφα αδερφάκι γιατί θα σε στραπατσάρω!
Θωμάς Σιταράς

Ας δούμε μία από τις πολλές όψεις του, όπως εκδηλωνόταν καθημερινά στα στενά του Ψυρρή και της ΠλάκαςΤόνοι μελάνης έχουν χυθεί για να φωτίσουν το ξακουστό Ρωμέϊκο φιλότιμο, απαραίτητο συστατικό του DNA μας. Ιδιαίτερα τώρα τελευταία, που έχουμε ξιφουλκήσει απέναντι σε κάποιους πιστωτές μας, η λέξη «παίζει» ιδιαίτερα.

Ας δούμε όμως μία από τις πολλές όψεις του, όπως εκδηλωνόταν καθημερινά στα στενά του Ψυρρή και της Πλάκας…

«Ποιος είδε Ρωμέϊκο καυγά και δεν τον εφοβήθη; Προ παντός ποιος είδε τα παλληκάρια να στραπατσάρωνται μεσ’ στην ταβερνίτσα και να μη φοβηθή το μάτι του! Και πράγματι δεν υπάρχει μεγαλείτερο παλληκάρι της «φακής» από το σημερινό κουτσαβάκι της Πλάκας ή του Ψυρρή.

Εάν Χριστιανός τις περάση απ’ έξω από τα υπόγεια του Ψυρρή και της Πλάκας κατά τας επτά το βραδάκι θ’ ακούση αναμφιβόλως βραχνές φωνές ν’ αναδύωνται από τα βάθη της κολάσεως. Είνε των παλληκαράδων που μερακλώνονται για την γκόμενάν των και αναστενάζουν εις τόνον ερωτικόν.

-Μπώ, μπώ, μπώ τι πίνεις Χριστέ να σε κεράσω …



Εν τω μεταξύ το γλεντάκι στην ταβερνίτσα δίνει και παίρνει υπό τους ήχους της ρομβίας ή κανενός φωνογράφου. Το πρωτοπαλλήκαρο σηκώνεται ξαπολάει το κόκκινο ζουνάρι του εις ένδειξιν παλληκαριάς και λεβεντιάς και χτυπώντας τα παλαμάκια δίδει το σύνθημα του συρτού ή του ζεμπέκικου… Τα ποτηράκια με την παραπονιάρα την ρετσίνα πηγαινοέρχονται σαν σιδηρόδρομος.

-Γειά σου αρεφάκι Μήτσο.
-Γειά σου και σένανε Κολέα.
-Χρόνια είχαμε να σε ιδούμε ρε Μήτσο…
-Άστα, αρεφός, ντόρτια με βάλανε οι Μαύροι …
-Βάρα το τώρα ντέ!

Κι’ ο παλληκαράς ο Μήτσος που οι Μαύροι (σ.σ. οι δικασταί) τον είχαν καταδικάσει τέσσερα χρόνια φυλακή για κλοπή αρχίζει να βαράη το μπαγλαμαδάκι, τον αχώριστον μουσικόν σύντροφον κάθε φυλακισμένου της Αίγινας ή του Παλαμηδίου.



Όλα σου τα συγχωρεί ο Ρωμηός, αρκεί να μη του θίξης το φιλότιμο, το αιώνιο ρωμέϊκο φιλότιμο. Εάν ρωτήσετε ένα φυλακισμένο της Αίγινας γιατί είνε στη φυλακή θα σου απαντήση χωρίς να σκεφθή και πολύ με τη βαρειά φωνή του:

-Γιατί με βάρεσε στο φιλότιμο κύριος…

Συνήθως η παραμικρή αιτία αρκεί για να θιγή το φιλότιμο του Ρωμηού. Κι’ ενώ για τα σπουδαιότατα ζητήματα ο Ρωμηός σκύβει τον αυχένα και τρώει καρπαζές για το παραμικρό, για το τιποτένιο θίγεται το φιλότιμό του.

-Τράβα τη μούρη σου απ’ εδώ ρε.
-Εμένα το λες;
-Ναι ρε, εσένα, τι είσαι συ;
-Μίλα όμορφα αδερφάκι γιατί θα σε στραπατσάρω.
-Εμένα θα στραπατσάρης ρέ;
-Ναι, εσένα, γιατί;

Και το καυγαδάκι από λόγο σε λόγο φουντώνει, η γυναικούλες της γειτονιάς τρέχουν απ’ όλες τις μεριές για να χαζέψουν, τα τσόκαρα και τα κατσάρια βαράνε επιστράτευσι, οι χωροφύλακες ξυπνούν ξαφνικά κι’ εν τέλει οι παλληκαράδες οδηγούνται εις το τμήμα για να ξηγηθούνε καλλίτερα. Οι ατμοί της ρετσίνας βγαίνουν σιγά-σιγά απ’ όλους τους πόρους του σώματος, και το φιλότιμο επανέρχεται στον τόπο του.



Έτσι κατά ενενήντα τα εκατό καταπνίγονται τα Ρωμέϊκα φιλότιμα. Πολλάκις όμως κάνει την εμφάνισί της κι’ η διμούτσουνη ή καμμιά κολοκοτρωνέϊκη, οπότε «χαιρέτα μου τον πλάτανο»…
(«Εξέλσιορ» 1932)

Θωμάς Σιταράς (Αθηναιογράφος)

paliaathina