Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα των άρθρων -Τα δημοσιεύματα στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν τους συγγραφείς.

Ιουλίου 31, 2017

Ποιος ήταν στ΄ αλήθεια ο περίφημος μυθοποιός Αίσωπος;

Ποιος ήταν στ΄ αλήθεια ο περίφημος μυθοποιός Αίσωπος;

Ο Αίσωπος είναι ο διασημότερος από τους αρχαίους μυθοποιούς. Θεωρείται ιδρυτής του λογοτεχνικού είδους που σήμερα ονομάζεται παραβολή ή αλληγορία και είναι ο κορυφαίος της λεγόμενης διδακτικής μυθολογίας. Για τη ζωή του δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες, μάλιστα από πολλούς αμφισβητείται ακόμη και η ύπαρξή του. Το αξιοσημείωτο είναι ότι δεν έγραψε κανέναν από τους μύθους του, αλλά τους διηγείτο προφορικά.

Τη βιογραφία του Αισώπου συνέγραψε τον 14ο μ.Χ. αιώνα ο μοναχός Μάξιμος Πλανούδης και σ΄ αυτήν περιέχονται πολλά στοιχεία για τη ζωή και τη δράση του.
Άγνωστο πού γεννήθηκε

Η γέννηση του Αισώπου τοποθετείται τον 7ο αιώνα π.Χ. και η δράση του τον 6ο αιώνα π.Χ. Όπως ακριβώς και με τον Όμηρο, πολλές πόλεις και χώρες ερίζουν για την καταγωγή του θέλοντάς τον δικό τους. Τόπος καταγωγής του αναφέρεται η Φρυγία, ενώ σύμφωνα με άλλους γεννήθηκε στη Σάμο ή τη Θράκη, τις Σάρδεις, την Αίγυπτο ή και άλλες περιοχές της Αφρικής, όπως την Αιθιοπία, καθώς στις ιστορίες του εμφανίζονται ζώα άγνωστα τότε είτε στην Ευρώπη είτε στην Αφρική. Ο μεγάλος αριθμός των τόπων αυτών δικαιολογείται και από τα πολλά ταξίδια που φέρεται να έκανε ο Αίσωπος.

Ήταν δούλος και κακάσχημος

O Αίσωπος ήταν ταπεινής καταγωγής. Κατά πάσα πιθανότητα γεννήθηκε από οικογένεια δούλων το 625 π.Χ. στο Αμόριο της Φρυγίας. Ο θρύλος τον παρουσιάζει ως κακόμορφο, ένα πραγματικό τέρας ασχήμιας: μαυριδερό, καμπούρη, τραυλό, κοντόλαιμο, στραβοπόδη, με μύτη πλακουτσωτή και κεφάλι τριγωνικό, αλλά και απίστευτα ευφυή. Έγινε και ο ίδιος δούλος του φιλόσοφου Ιάδμονα, έζησε στη Σάμο, ταξίδεψε στην Αίγυπτο και την Ανατολή και πέθανε στους Δελφούς, όπου είχε σταλεί από τον βασιλιά Κροίσο για να λάβει χρησμό του μαντείου το 560 π.Χ. Εκεί κατηγορήθηκε για ιεροσυλία και καταδικάστηκε σε θάνατο.

Παρ΄ ό,τι όσο ζούσε ήταν δούλος, οι Αθηναίοι του έστησαν αργότερα ανδριάντα για να δείξουν έτσι ότι κάθε άνθρωπος αξίας πρέπει να τιμάται, ανεξάρτητα από την καταγωγή του.
Τον έριξαν στον γκρεμό από τον κορυφή του Παρνασσού

Οι εκδοχές ως προς τους λόγους του θανάτου του Αισώπου είναι αρκετές και διαφορετικές.

Σύμφωνα με μία εκδοχή, στάλθηκε από τον Κροίσο με προσφορές δώρων στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, όπου βλέποντας τις απάτες των εκεί ιερέων και την απληστία τους τους κατηγόρησε με σαρκαστικό τρόπο. Ειρωνεύτηκε τους ιερείς ότι μαντεύουν για να πλουτίζουν και τους κατοίκους ότι, αντί να καλλιεργούν τα κτήματά τους και να φροντίζουν τα ζώα τους, ζούσαν από τα αφιερώματα των προσκυνητών. Αυτό εξόργισε τους ιερείς του μαντείου, οι οποίοι τον παγίδεψαν βάζοντας ένα χρυσό ποτήρι στις αποσκευές του και κατόπιν τον κατηγόρησαν για κλέφτη και ιερόσυλο. Έτσι, με τη σκηνοθετημένη κατηγορία, τον καταδίκασαν σε θάνατο και τον σκότωσαν ρίχνοντας τον στον γκρεμό από την κορυφή του Παρνασσού.

Λέγεται ότι αμέσως μετά τον θάνατό του ο Απόλλωνας, για να τιμωρήσει τους κατοίκους για την αδικία, έστειλε μεγάλη πείνα που θέρισε πολλούς. Αυτοί τότε για εξιλέωση έστησαν μια μαρμάρινη στήλη προς τιμήν του Αισώπου.
Πρωταγωνιστές του ήταν τα ζώα

Πρωταγωνιστές στους μύθους του Αισώπου είναι, κατά το πλείστον, τα ζώα – η αλεπού, ο λύκος, το λιοντάρι, το ελάφι, ο τζίτζικας κ.ά. Κυρίως είναι διάλογοι μεταξύ ζώων που μιλούν κι ενεργούν σαν άνθρωποι, ενώ υπάρχουν και μερικοί με ανθρώπους ή θεούς. Πρόκειται για μικρά αφηγήματα, διατυπωμένα με μεγάλη συντομία. Ο χαρακτήρας τους είναι ηθικοδιδακτικός, συμβολικός και αλληγορικός.

Οι μύθοι αυτοί έχουν ιδιαίτερη χάρη και θαυμαστή απλότητα και είναι εμπνευσμένοι από την καθημερινή ζωή και τη φύση. Ο Αίσωπος είχε τη μοναδική ικανότητα να δίνει στα ζώα ανθρώπινες ιδιότητες, ψυχή και λαλιά, σε τέτοιο βαθμό που να θεωρείς ότι οι μύθοι του ήταν κάποτε η πραγματικότητα και όλα αυτά που διηγείται έχουν συμβεί.
Ιστορίες για αποδοκιμασία του κακού

Όλοι οι μύθοι του αποδοκιμάζουν το κακό στις πιο αντιπροσωπευτικές μορφές του: βία, απάτη, αυθαιρεσία, προδοσία, ματαιοδοξία, αλαζονεία, ψευδολογία, πλεονεξία, πονηριά. Η αποδοκιμασία επιχειρείται άλλοτε με αναφορά στη θεία δίκη, άλλοτε με πειστικές υποδείξεις, πιο συχνά όμως με τη διαπίστωση του παραλογισμού του κακού, με τη γελοιοποίησή του καθώς και με τη φιλοσοφική ενατένιση της ζωής.

Οι Αισώπειοι μύθοι γράφτηκαν σε πεζό λόγο. Ως γνωστό, μέχρι τότε μόνο ο έμμετρος λόγος, δηλαδή η ποίηση, θεωρούνταν εκφραστικό είδος για τους συγγραφείς. Επομένως ο Αίσωπος μπορεί να θεωρηθεί και ως πρωτοπόρος στο είδος του.
Έκλεψε από άλλους τους μύθους του;

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Αίσωπος ήταν πολύ γνωστός «λογοποιός». Εκτός από τους μύθους, γνώριζε και διηγούνταν πολλά αστεία κι ανέκδοτα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν δημιούργησε μύθους, αλλά τους συγκέντρωσε, τους συμπλήρωσε και τους τελειοποίησε. Αυτοί προέρχονταν είτε από τους αρχαιότερους Έλληνες είτε από άλλους λαούς, όπως οι Φρύγες. Δεν αποκλείεται βέβαια να επινόησε και ο ίδιος μερικούς απ’ αυτούς. Πάντως, τους χρησιμοποίησε με τόση δεξιότητα και επιτυχία ώστε τελικά να συνδεθεί το όνομά του με αυτούς.

Με τον καιρό απέκτησε τόσο μεγάλη φήμη που όλοι έτρεχαν κοντά του για να ακούσουν τους μύθους του και να βρουν λύση για κάποιο πρόβλημά τους. Σιγά-σιγά οι μύθοι του άρχισαν να μεταδίδονται από στόμα σε στόμα, μέχρι την ελληνιστική εποχή – οπότε συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά.
Παγκοσμίως διάσημοι οι μύθοι του

Επιλογή μύθων του Αισώπου σε πεζό λόγο εξέδωσε ο Δημήτριος ο Φαληρεύς στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. Η συλλογή αυτή δεν σώζεται. Όλες οι σωζόμενες σήμερα συλλογές είναι πολύ μεταγενέστερες και προέρχονται από τον 1ο μ.Χ. ή 2ο μ.Χ. αιώνα και έπειτα. Οι μύθοι του έχουν συγκεντρωθεί στη «Συλλογή Αισώπειων Μύθων».

Πρώτη φορά εκτυπώθηκαν στο Μιλάνο το 1479 μ.Χ. και στη Βενετία το 1525 και 1543 από την οικογένεια τυπογράφων Damiano di Santa Maria, ενώ ακολούθησε και μία έκδοση στο Παρίσι το 1547. Ο Κοραής τους τύπωσε το 1810 στο Παρίσι και ακολούθησε κριτική έκδοση το 1852 στη Λειψία από τον Χάλμ. Έκτοτε πολλές εκδόσεις παρουσιάστηκαν και οι μύθοι πιστεύεται πως έχουν διαβαστεί παγκοσμίως σχεδόν όσο και η Βίβλος! Η απόδοσή τους στη νέα ελληνική γλώσσα έγινε από τους Ανδρόνικο Νούκιο και Γεώργιο Αιτωλό, που έζησαν τον 16ο μ.Χ. αιώνα.

Η πιο πρόσφατη έκδοση των Αισώπειων μύθων (σε 50.000 αντίτυπα) έγινε το 1997 από τον βρετανικό εκδοτικό οίκο Penguin.
Ο μύθος με το λιοντάρι και τους δύο ταύρους

Ένα λιοντάρι πέτυχε δύο ταύρους και ήθελε να τους σκοτώσει. Εκείνοι ωστόσο πρόταξαν τα κέρατά τους και δεν το άφηναν να τους πλησιάσει.

Βλέποντας το λιοντάρι πως δεν θα μπορούσε να τους κάνει καλά και τους δυο μαζί, αποφάσισε να τους ξεγελάσει. Έτσι είπε στον έναν:

«Αν προδώσεις τον σύντροφό σου, δεν πρόκειται να πειράξω εσένα».

Με αυτό τον τρόπο κατάφερε να κατασπαράξει και τους δυο.

Αυτό συμβαίνει και στην πραγματική ζωή: Όταν οι άνθρωποι είναι ενωμένοι, δεν ξεγελιούνται από τους εχθρούς. Αντιθέτως, αν περιφρονήσουν την ενότητά τους, τότε εύκολα γίνονται παιχνίδι στα χέρια των αντιπάλων.





* Πηροφορίες: el.wikipedia.org

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου