Τράπεζες... Ψηφίστηκε διάταξη με τον ψιλοαθώο τίτλο "για την ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών" η οποία προβλέπει δύο πράγματα:
α. Το δημόσιο μπορεί να αγοράζει προνομιούχες μετοχές τράπεζας τις οποίες υποχρεούται να... επαναγοράσει η τράπεζα σε τακτό χρονικό διάστημα.
β. Η επαναγορά μπορεί να είναι κανονική (με λεφτά δηλαδή) ή με ανταλλαγή με κάποιο χρηματοπιστωτικό εργαλείο, όπως τραπεζικά (εταιρικά) ομόλογα.
Νάτος πετιέται από ξαρχής
κι αντριεύει και θεριεύει
Ποιός; Ο Αλογοσκούφης ντε! Τον Νοέμβριο 2008 έβγαλε νόμο για να αγοράσει το δημόσιο μέχρι €5 δισ προνομιούχων μετοχών των τραπεζών, με υποχρέωση επαναγοράς με ρευστό σε πέντε χρόνια και επιιτόκιο 10%! Τι έγινε; Μέχρι να σφίξουν τα γάλατα, οι τράπεζες δεν τα ήθελαν λόγω του ληστρικού επιτοκίου. Άρχισαν να παίρνουν το Μάιο 2009. Η Αγροτική είχε πάρει €750 εκατ τα οποία επέστρεψε τέλος 2011. Για να βρει λεφτά έγιναν δύο ανακεφαλαιοποιήσεις (Παπακωνσταντίνου και Βενιζέλος) το 2011, συνολικά €2.75 δισ. Οι Εθνική και Πειραιώς που δεν είχαν πάρει, πήραν την 31/12/2011 ό,τι είχε απομείνει αδιάθετο, συν τα λεφτά της Αγροτικής. 2/1/2012 έβγαλαν προγράμματα και κούρεψαν "υβριδικά" προϊόντα - ας πούμε, perpetual συνταξιοδοτικό που είχε αγοραστεί €160.000 τελείωσε για τον συνταξιούχο που είχε βάλει το εφ' άπαξ του με €60.000. Συμβαίνουν αυτά, δε βαριέσαι! Συμβαίνουν και πριν το PSI (συνέβησαν και μετά κατ' εντολήν του Eurogroup της 27/11/2012). Τόκοι πληρώθηκαν τον πρώτο χρόνο, το δεύτερο από κάποιες από τις τράπεζες μόνο. Βγήκε νόμος που τροποποιούσε τους όρους: πληρώνουν τόκους όταν έχουν κερδοφορία και παρατάθηκε η πενταετία.
Τέλη του 2014 οι ΑΛΦΑ και Πειραιώς εξαγόρασαν το δημόσιο. Οι Εθνική και Eurobank έμειναν με €1.35 δισ και €950 εκατ, αντιστοίχως. Στην ανακεφαλαιοποίηση του Νοεμβρίου 2015, η Εθνική κουρεύτηκε και αντί των €1.35 δισ το δημόσιο πήρε κοινές μετοχές αξίας €500 εκατ. Η Eurobank (όπως και η ΑΛΦΑ) δεν πήρε δημόσιο χρήμα το 2015 και της έμειναν - υποχρεούται όμως σε επαναγορά μέχρι την 31/12/2017. Εάν δεν επαναγοράσει, η οφειλή μετατρέπεται σε κοινές μετοχές του δημοσίου. Εάν η μετατροπή γινόταν σήμερα, με βάση την χρηματιστηριακή αξία της τράπεζας το ποσοστό του δημοσίου στην τράπεζα θα ανέβαινε από 2.4% σε περίπου 33.8% (το δημόσιο κατέχει το 40.4% της Εθνικής, το 11% της ΑΛΦΑ και το 22.6% της Πειραιώς - για να έχουμε αίσθηση των μεγεθών). Το πιθανότερο είναι πως θα κατέληγε με σημαντικό υψηλότερο ποσοστό γιατί, εν όψει ενδεχόμενης αδυναμίας εξαγοράς, η χρηματιστηριακή αξία θα έπεφτε.
Αυτός ο νόμος έρχεται ενισχυμένος - ελπίζω να έχει ήδη συμφωνήσει ο επόπτης, ΕΚΤ και SSM. Όσον αφορά τις προβλέψεις του νόμου Αλογοσκούφη, το "μια κι έξω" του 2008, γίνεται μόνιμη δυνατότητα και χωρίς όριο. Το β στις προβλέψεις του διάταξης καθιστά περιττές όλες τις καντρίλιες που έγιναν αναγκαστικά. Τώρα η τράπεζα δεν χρειάζεται να εξαγοράσει. Βγάζει ένα εταιρικό ομόλογο και το δίνει στο δημόσιο. Βλέπετε πώς τυπώνεται το χρήμα;
Ποιά η σημασία της διάταξης στη συγκυρία; Το ένα αφορά τη Eurobank το άλλο το τραπεζικό σύστημα.
1. Η Eurobank δεν χρειάζεται να επαναγοράσει - βγάζει ένα ομόλογο. Ως εξέλιξη, τη θεωρώ καλή. Η τράπεζα δεν πιέζεται κεφαλαιακά, μπορεί να συνεχίσει την πορεία της (εδώ που τα λέμε, στη μεταΛάτση εποχή οι Καραμούζης-Καραβίας-Καλαντώνης που την τρέχουν, την έχουν γυρίσει), οι ξένοι μέτοχοι δεν πιάνονται ξανά κώτσοι και μπορούν να συνεχίσουν να στηρίζουν, δεν προκαλείται αστάθεια στο τραπεζικό σύστημα με επιπτώσεις και στις άλλες τράπεζες. Το ερωτηματικό έχει να κάνει με το έμμεσο τύπωμα χρήματος και με εγκρίσεις του επόπτη.
2. Αποφεύγεται το bail-in των τραπεζών και γίνεται εμμέσως bail-out σε ενδεχόμενη αρνητική κατάληξη των stress test ή σημαντική αστοχία με τα κόκκινα δάνεια. Η ενδεχόμενη ανακεφαλαιοποίηση μπορεί να γίνει χρησιμοποιώντας μόνο δημόσιο χρήμα. Οι τράπεζες θα είναι ζόμπι για μεγάλο χρονικό διάστημα (δεκαετία πιθανότατα), αλλά δεν θα πειραχτούν καταθέσεις. Δίνει τα λεφτά το δημόσιο και παίρνει προνομιούχες μετοχές. Αυτές δεν χρειάζεται να πληρωθούν, θα αντικατασταθούν με ομόλογα μετά από μερικά χρόνια. Αν οι ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης είναι μικρές, καθαρίζουν έτσι και μένει εδώ το πράγμα. Εάν είναι μεγάλες, κουρεύονται οι προνομιούχες μετοχές (α λα Εθνική το 2015), καλύπτεται η υποχρέωση κουρέματος και τα υπόλοιπα είναι άλλο δημόσιο χρήμα. Σε κάθε περίπτωση, το ιδιωτικό χρέος (των κόκκινων δανείων κυρίως) γίνεται δημόσιο. Όταν είσαι αριστερός ρε παιδάκι μου κάνεις τέτοια - αυτά που κατήγγελες για να γίνεις κυβέρνηση.
Η σημαντική διαφοροποίηση από το προηγούμενο καθεστώς είναι πως αποφεύγεται όπως ο διάολος το λιβάνι η αύξηση της συμμετοχής του δημοσίου στις τράπεζες. Τελικά ο σοσιαλιστής ήταν ο Αλογοσκούφης και ο συντηρητικός νεοφιλελεύθερος ο Τσακαλώτος! Όλη η ανοητολογία χρόνων για το ιδιωτικό χρέος που περνάει στους πολίτες, τη σωτηρία των τραπεζιτών, την αναβάθμιση του ρόλου του δημοσίου στο τραπεζικό σύστημα, πάνε περίπατο με μια διάταξη. Ακόμη και η παπαριά του παράλληλου τραπεζικού συστήματος. να έχεις την ευκαιρία να "πάρεις" τις τράπεζες και να την αφήνεις, δε λέει. Εκτός βέβαια αν όλη η παπαρολογία περί παράλληλου τραπεζικού συστήματος έχει να κάνει με μερικές εκατοντάδες διορισμούς και κάποιο (λίγο) χρήμα σε επιλεγμένους φίλους.
Θα είχε ενδιαφέρον να μαθαίναμε τις τοποθετήσεις όλων των κομμάτων.
George J. Prokopakis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου