Τα μηνύματα που έρχονται από την καταρρέουσα οικονομική κατάσταση στην Τουρκία προκαλούν ανησυχία για ενδεχόμενη προβοκάτσια
Του Χρήστου Μαζανίτη
Τα μηνύματα που έρχονται από την υπό κατάρρευση τουρκική οικονομία δεν είναι καθόλου καλά. Όπως έγινε γνωστό, αργά το βράδυ της Τετάρτης, η Kεντρική Tράπεζα της Τουρκίας – για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια – πούλησε από τα φθίνοντα συναλλαγματικά της αποθέματα για να στηρίξει τη λίρα.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η αιφνιδιαστική αυτή απόφαση δείχνει ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανησυχούν πλέον ανοιχτά για την πορεία του τουρκικού νομίσματος, της λίρας, που είναι σε ελεύθερη πτώση.
Το μεγάλο ερώτημα, πλέον που βρίσκεται στο στόμα όλων των οικονομολόγων της Δύσης είναι: πόσο ακόμη μπορεί η Τουρκία να βασίζεται στα αποθέματά της για να στηρίξει ένα νόμισμα που βυθίζεται;
Στο «Ελληνικό Πεντάγωνο», οι Επιτελείς βρίσκονται σε εγρήγορση. Ενδεχόμενη προβοκάτσια ή το στήσιμο κάποιας θερμής κρίσης θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να στρέψει την τουρκική κοινή γνώμη – έστω και πρόσκαιρα – από το βαθύ οικονομικό πρόβλημα και να δώσει στον Ερντογάν ανάσες χρόνου.
Μαύρο χρήμα
Ο λόγος που η Τουρκία δεν θεωρείται σε καμία περίπτωση «ξοφλημένη» οικονομικά και κατά πολύ περισσότερο ο Πρόεδρός της «Σουλτάνος με γυάλινα πόδια» είναι διότι η ιστορία έχει αποδείξει ότι δεν συμπεριφέρεται με τους αυστηρά οικονομικούς όρους, που διέπουν της δυτικές οικονομίες.
Στην χώρα κυκλοφορεί τεράστια ποσότητα μαύρου χρήματος, που κατά ορισμένους ίσως αντιστοιχεί και στο 60% της πραγματικής οικονομίας. Επιπλέον, έχει αποδείξει ότι χρησιμοποιεί την ανταλλακτική οικονομία ως μέτρο πραγματοποίησης διεθνών εμπορικών αλλά και αμυντικών συναλλαγών. Δεδομένα που δεν είναι κάπου καταγεγραμμένα ως μεγέθη, συνεπώς είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαπιστωθεί ο όγκος.
Επιπλέον, οι Τούρκοι ιθύνοντες αυθαίρετα της έχουν αποδώσει ως χώρα-ηγέτιδα και προστάτη των Μουσουλμάνων. Αυτό σημαίνει ότι όλα αυτά τα χρόνια έχει ενισχύσει τους δεσμούς με το Ιράν και το Πακιστάν, χώρες που ακόμη δεν έχουν πάρει θέση στην δοκιμαζόμενη τουρκική οικονομία.
Όπως επίσης θέση δεν έχει πάρει ακόμη και η Ισπανία, η οικονομία της οποίας είναι εκτεθειμένη άνω των 70 δις στο παραπαίον τουρκικό οικονομικό οικοδόμημα.
Ταυτόχρονα, όλα αυτά τα χρόνια, η Τουρκία έχει δημιουργήσει χαώδεις διαφορές με χώρες που άλλοτε θεωρούσε συμμάχους, όπως το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Κι αν κάποιος σπεύσει να πει ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τα οποία είχε θεμελιώδεις διαφορές, έσπευσαν τελικά για οικονομική βοήθεια, θα πρέπει να δει προσεκτικά τι εξαγόρασαν και τι άφησαν στην Τουρκία. Με 10 δις εξαγόρασαν τα «ασημικά» της χώρας, χωρίς καμία άλλη δέσμευση για παροχή επιπλέον βοήθειας ή αμυντική συνεργασία. Θα το έλεγε κανείς κι ως… γλυκιά εκδίκηση.
Αντι-ισραηλινό μένος
Σε πρόσφατο άρθρο στο enikos.gr αναλύαμε πώς η Τουρκία διατηρεί ένθερμες σχέσεις και με το Κίνημα «Northern Wing of the Arab Islamic Movement in Israel», οργάνωση, που στην ιδρυτική της διακήρυξη, έχει ως απώτατο σκοπό τη μετατροπή του Ισραήλ σε ισλαμικό χαλιφάτο, και έχει τεθεί εκτός ισραηλινού νόμου το 2015, λόγω των σχέσεων της με τη Hamas και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Η οργάνωση αυτή τροφοδοτείται με χρήματα που εκταμιεύονται αφειδώς από τις τουρκικές ΜΚΟ όπως η Association of Love for Protecting Children in Distress και η Turkish International Cooperation and Development Agency (ΤΙΚΑ) με το πρόσχημα διαφόρων «αόριστων» projects, για τη διατήρηση και την αναθέρμανση της ισλαμικής κληρονομιάς στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Μια αναφορά μάλιστα του Ισραηλινού δημοσιογράφου Nadav Shragai, έκανε λόγο για τη διοχέτευση από την Τουρκία μέσω της ΤΙΚΑ άνω των 60 εκατομμυρίων δολαρίων από το 2004 και εντεύθεν σε αυτές τις δραστηριότητες.
Ένα από αυτά τα ασαφή projects είναι και η χρηματοδότηση δύο παραστρατιωτικών οργανώσεων, μιας αποτελούμενης αμιγώς από γυναίκες (Murabitat) και μιας από άνδρες (Murabitoun) που αυτοπροσδιορίζονται ως άγρυπνοι φύλακες του Όρους του Ναού (Temple of the Mount) και οι οποίοι έχουν κατηγορηθεί πολλάκις για προπηλακισμούς Εβραίων που επισκέπτονταν το Ιερό Όρος. Και οι δύο αυτές οργανώσεις επίσης τέθηκαν εκτός νόμου και απαγορεύτηκε αυστηρά η χρηματοδότησή τους, ενώ ο ηγέτης της «Βόρειας Πτέρυγας του Αραβικού Ισλαμικού Κινήματος» Σεΐχης Raed Salah εκτίει από τον περασμένο Φεβρουάριο ποινή φυλάκισης 28 μηνών για υποκίνηση τρομοκρατίας.
«Λάδι στη φωτιά» από την Τουρκία
Προσηλωμένη λοιπόν η Τουρκία στη ρήση «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου» δεν διστάζει να ρίχνει συνεχώς λάδι στη φωτιά σε μια από τις πιο εύθραυστες γεωπολιτικά περιοχές του πλανήτη, αδιαφορώντας για τις κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές και πολιτιστικές επιπτώσεις που προκαλεί η υποκίνηση ακραίου θρησκευτικού μίσους. Όπως είχε εύστοχα δηλώσει ο Τούρκος δημοσιογράφος Hayri Abaza «ένας πραγματικός φίλος των Παλαιστινίων θα τους παρότρυνε να ακολουθήσουν το δρόμο της ειρήνης και όχι εκείνον του θανάτου, της καταστροφής και της διχόνοιας.»
Η αναζωπύρωση του Παλαιστινιακού ζητήματος αποτελεί ακόμα ένα απτό παράδειγμα της τουρκικής καιροσκοπικής προσπάθειας επιβολής του μεγαλοϊδεατισμού και των νεοοθωμανικών της βλέψεων της μέσω αντιπροσώπων (proxies).
Κράτη-μαριονέτες, παραστρατιωτικές οργανώσεις, μισθοφόροι, ακόμα και διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις στην υπηρεσία του Ερντογάν και της κυβέρνησής του, δικαιολογώντας εύλογα τον χαρακτηρισμό του ταραξία της περιοχής με τον οποίο έχει πλέον ταυτιστεί η Τουρκία στην παγκόσμια συλλογική συνείδηση, αποτελώντας κοινό τόπο και σημείο αναφοράς, στα πηγαδάκια τόσο των Βρυξελλών όσο και σε εκείνα της Ουάσιγκτον άλλοτε μεγαλοφώνως και άλλοτε ψιθυριστά.
Η αλήθεια είναι επίσης ότι η Τουρκία μιμείται «επάξια» στις επιχειρήσεις δι’ αντιπροσώπων (proxy war) το θεοκρατικό Ιράν, για το οποίο όμως η παγκόσμια κοινότητα επιφύλαξε τη διεθνή απομόνωση, την ταπείνωση και την εξαθλίωση, αφήνοντας το στο περιθώριο των γεωπολιτικών ζυμώσεων να παλεύει με τις Χίμαιρες και τις ανασφάλειες που το ίδιο το θεοκρατικό καθεστώς δημιούργησε.
Άραγε θα ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο που χάραξε αυτοβούλως και η Τουρκία;
Θα επιχειρήσει να στήσει κάποιο επεισόδιο που θα την βγάλει από την δύσκολη θέση;
Και γιατί η επιμονή στην αγορά και 4ου τρυπανιού και μάλιστα με τις ίδιες τεχνικές δυνατότητες – ως προς τα βάθη εξόρυξης;
*η φωτογραφία είναι από τους Financial Times, που έχουν κάνει σειρά αφιερωμάτων στο ένθετο «FT SERIES», στο οποίο αναλύει πώς και γιατί ο Ερντογάν μεταμόρφωσε τον ρόλο της χώρας του στον κόσμο — και τις συνέπειες για την Τουρκία, για την περιοχή και για την Ευρώπη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου