Μυστήριο με ναυάγιο που οι αρχαιολόγοι χαρακτηρίζουν «θησαυρό» – Ίσως προέρχεται από το τελευταίο ταξίδι διάσημου θαλασσοπόρου

Ένα ναυάγιο που ήρθε στο φως, ίσως να είναι ένα από τα πλοία του Πορτογάλου θαλασσοπόρου, Βάσκο ντα Γκάμα, ο οποίος πραγματοποίησε πρωτοποριακά ταξίδια στον Ινδικό Ωκεανό, πριν από 500 χρόνια, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους. Οι αρχαιολόγοι υποπτεύονται ότι το συγκεκριμένο ναυάγιο, είναι ενός πλοίου, που πιθανόν να αποτελούσε ένα από τα πλοία του στολίσκου με τον οποίο ο Ντα Γκάμα έκανε την τελευταία του αποστολή.

 Τα ευρήματα του πλοίου, τα οποία ανακαλύφθηκαν, στα ανοιχτά της Κένυας, κοντά στην πόλη Malindi, το 2013, ανήκουν σ’ ένα από τα οκτώ γνωστά πορτογαλικά ναυάγια από την ίδια περίοδο, στην περιοχή. Οι μελετητές εικάζουν ότι, ενδέχεται να είναι το πλοίο  São Jorge, το οποίο βυθίστηκε το 1524, αν και η αναγνώρισή του, παραμένει ανεπιβεβαίωτη.

Η αβεβαιότητα για το ναυάγιο

Αν το ναυάγιο είναι το São Jorge, τότε θα είναι το αρχαιότερο ευρωπαϊκό ναυάγιο που έχει βρεθεί στον Ινδικό Ωκεανό, αλλά «δεν είμαστε βέβαιοι», σύμφωνα με τον Filipe Castro, θαλάσσιο αρχαιολόγο στο πανεπιστήμιο Coimbra της Πορτογαλίας και βασικό συγγραφέα της νέας μελέτης που περιγράφει την πρόσφατη εργασία, όπως αναφέρει το Live Science.

Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στις 18 Νοεμβρίου στο Journal of Maritime Archaeology, ο Castro και οι συνάδελφοί του, πλέον ελπίζουν να επιβεβαιώσουν την αναγνώρισή τους, εν μέρει μέσα από τη διεξαγωγή αρχαιολογικής μελέτης στους κοραλλιογενείς ύφαλους που εκτείνονται βόρεια από το Malindi έως το Ras Ngomeni, της Κένυας – μία απόσταση σχεδόν 25 χιλιομέτρων.

Πού βρέθηκε το ναυάγιο

To ναυάγιο, βρέθηκε σε απόσταση περίπου 500 μέτρων από την ακτή, σε βάθος περίπου 6 μέτρων.  Στον βυθό, ελάχιστα τμήματα είναι ορατά ανάμεσα στα κοράλλια, όμως ο Castro μαζί με τους άλλους δύτες, ανέσκαψαν κομμάτια ξύλου από το σκαρί και τον σκελετό του πλοίου, σε δύο αρχαιολογικές τάφρους που δημιούργησαν στο βυθισμένο σημείο.

Ο Βάσκο ντα Γκάμα (περίπου 1469 έως το 1524), πρωτοπόρησε στη διαδρομή από την Ευρώπη έως τον Ινδικό Ωκεανό, το 1497, όταν το πλοίο του ήταν το πρώτο που έκανε τον περίπλου του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, στο νοτιότερο άκρο της Αφρικής.

Οι μελετητές υποπτεύονται ότι ενδέχεται να είναι το πλοίο São Jorge, που βυθίστηκε το 1524 (Φωτογραφία: Filipe Castro).

Ο Πορτογάλος θαλασσοπόρος, πραγματοποίησε τρία ακόμη ταξίδια στη διαδρομή αυτή, πριν πεθάνει στην Ινδία, το 1524, ενδεχομένως από ελονοσία, ενώ οι εξερευνήσεις του αποτέλεσαν το υπόβαθρο της πορτογαλικής εμπορικής αυτοκρατορίας στον Ινδικό Ωκεανό.

Η Πορτογαλία, η Ινδία και το ναυάγιο

Το São Jorge ήταν ένα από τα περίπου 20 πλοία που απάρτιζαν την αρμάδα του Βάσκο ντα Γκάμα, στο τελευταίο του ταξίδι του 1524, όμως βυθίστηκε λίγο πριν τον θάνατό του. Η νέα μελέτη, υποδηλώνει ότι αυτό, ήταν ένα από τα δύο παλιότερα πορτογαλικά πλοία που βυθίστηκαν κοντά στην Malindi. Το άλλο, ήταν το  Nossa Senhora da Graça, το οποίο βυθίστηκε το  1544.

Αν ταυτοποιηθεί το ναυάγιο κοντά στην πόλη Malindi ως το São Jorge, θα αποκτήσει «σπουδαία ιστορική και συμβολική σημασία ως η απτή απόδειξη της παρουσίας της τρίτης αρμάδας του Βάσκο ντα Γκάμα, στη θάλασσα της Κένυας», δήλωσε ο Castro, νωρίτερα το 2024.

«Θεωρώ ότι πρόκειται για ένα μοναδικό ναυάγιο», δήλωσε στο Live Science. «Είναι θησαυρός».

Το μυστήριο που περιβάλλει το ναυάγιο

Οι αρχές της Κένυας, εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους για το ναυάγιο της Malindi, πληροφορεί ο Castro και έτσι ενδέχεται στο σημείο να δημιουργηθεί μουσείο θαλάσσιας αρχαιολογίας.

Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε το 2013 από τον Caesar Bita, θαλάσσιο αρχαιολόγο των εθνικών μουσείων της Κένυας, ο οποίος ανέκτησε χάλκινες ράβδους και ελεφαντόδοντο από το βυθισμένο σημείο. Ο Bita, συμβάλλει τώρα, στις αδιάλειπτες έρευνες, εξηγεί ο Castro.

To ναυάγιο, αν ταυτοποιηθεί ως το São Jorge, θα είναι «αρχαιολογική αστερόσκονη», σύμφωνα με τον Sean Kingsley, θαλάσσιο αρχαιολόγο και εκδότη του περιοδικού Wreckwatch,  ο οποίος δεν συμμετέχει στο έργο.

«Η Κένυα ήταν ένας ενδιάμεσος σταθμός για την εξερεύνηση και αξιοποίηση των εκθαμβωτικών θαυμάτων των Ινδιών”, οπότε οποιαδήποτε πρώιμα ευρωπαϊκά ναυάγια βρέθηκαν εκεί είναι “καυτή περιουσία», δήλωσε ο ίδιος στο Live Science με ηλεκτρονικό μήνυμα.

Ωστόσο, περαιτέρω αρχαιολογικές έρευνες, είναι απαραίτητες προκειμένου να διασαφηνιστεί αν αυτό ήταν πράγματι ένα από τα πλοία του ντα Γκάμα. «Το ναυάγιο έχει άμεση ανάγκη συντήρησης, σεβασμού και προστασίας, προτού η ιστορία του εξαφανιστεί για πάντα», δήλωσε ο Kingsley.