Το πουκάμισο

Έλεγε η κυρά παπαδιά της θυατερός της «κοίτα μωρή μην κάμεις καμία γάνα με τον προκομμένο που διάλεξες για σαστικό γιατί θα πάμε χαμένοι όλοι»

Αυτήνη δεν π΄γένταε, ώσπου μια μέρα την έπιασε ο παπάς με τον μορφονιό στονμπλοκό με τα φουστάνια απάνω.

«Τι κάνεις αυτού ορή» της είπε. «Τίποτα πατέρα» του απάντησε με χαμηλά τα μάτια. «Τίποτα έ;» είπε ο παπάς και συνέχισε « άκου ορέ λεβέντη εσύ τ΄ Φωτώνε γίνεται ο γάμος, να τελειώνουμε τα καραγκιοζιλίκια»

Εκείνα τα χρόνια, την άλλη μέρα του γάμου, βγάνανε στον πλάτανο του χωριού το Πουκάμισο της νύφης με τον λεκέ απ΄το αίμα της παρθενίας της έτσι που να δει ο κόσμος όλος ότι η κοπέλα ήταν άσπιλη κι αμόλυντη σαν την Παρθένο Μαρία κι ο γαμπρός μπόρειε να κάμ΄ τη δουλειά του.

Τότενε όλοι οι ανύπαντροι αρσενικοί του χωριού τουφεκάγανε το πουκάμισο και λέγανε ο ένας του αλλουνού «και στα δικά μας» Τον παπά τον έτρωγε η αμφιβολία και κάτι έπρεπε να κάνει για να αποφύγει το ρεζίλεμα, αν η προκομμένη του παραήτανε βιαστική.

Μιλάμε για παπά που βλαστήμαγε την Παναγία και τον Χριστό κρουτσανιστά και πάντα στην μέση του είχε καμομάχαιρο και μ΄ αυτό μάλιστα λέγανε πως έκοβε τα πρόσφορα για τις ματαλαβές την ώρα που τράβαγε την κουλιτρίνα.

Το γάμο τον είχε κανονίσει με τους συμπεθέρους να τον κάμει μετά την Εκκλησά τ΄ Φωτώνε. Αν δεν ήταν καλά τα πράματα με το πουκάμισο, ο παπάς δεν είχε άλλη διέξοδο απ΄ το να σκοτώσει τον φταίχτη και φταίχτης ήταν ο ίδιος ο άντρας της θυατερός του.

Παραμονή μετά τον Εσπερινό ανεβαίνει με το λυχνάρι στον γυναικωνίτη που ξομολόγαγε τον κόσμο μοναχός του. Γονατίζει. Κάνει το σταυρό του και στυλώνει το βλέμμα του στο τέμπλο μέσα απ΄ τα καφασωτά και μονολογεί: « Άκ΄ να ΄κούσεις Παναγία μου και Χριστέ μου. Ένας αμαρτωλός ήμουνα μια ζωή. Δεν χρειαζόντανε κι αυτή η τιμωρία. Απ΄ τη μια μεριά, σαν άνθρωπος , αν μαγάρισε τη κοπέλα μου πρέπει να τονε σκοτώσω κι απ΄την άλλη, σα παπάς, πρέπει να σεβαστώ τα ράσα μου. Κι ακούτε να δείτε ξέρω, π΄ ξομολαγάω τον κόσμο, πως καμιανής τα ποδάρια δεν σκώνονται απ΄άλλονε . Μοναχή της τα σκώνει. Δεν ήρτα εδώ να μου πείτε τι να κάμω , ήρτα να μου συγχωρέτετε αυτό π΄ θα κάμω.» έκαμε τον σταυρό του κι έμεινε σιωπηλός για ώρα φέροντας στο νου του τη ζωή του και την προκοπή του. Πέρασε ώρα. Κατέβηκε απ΄ τον γυναικωνίτη, τράβηξε στην Ωραία Πύλη, έκαμε το Σταυρό του, έσβησε το καντήλι που έκαιγε ακόμα μπροστά στην εικόνα της Παναγίας και έφυγε.

Την άλλη μέρα λειτουργάει ο καλός σου ο παπάς τα Φώτα, μεράζει το βλογημένο Νερό στον κόσμο κι αποκοντά βγαίνει στην ωραία Πύλη για να πει δυό κουβέντες στρογγυλές ,όπως συνήθιζε, και λέει:

-Από σήμερα βγάνω διάταγμα. Πουκάμισο νύφης δεν θα ματαπλωθεί στον πλάτανο και μην κουτήσει να τουφεκίσει κανένας γιατί θα έχει να κάμει με μένα και το Θέο. Κι ακούτε . Θα κάμω το γάμο της κοπελός μου αποκοντά και καλεσμένοι είσαστε όλοι. Πουκάμισο δεν θα απλωθεί στον πλάτανο και όποιος θέλει σκέφτεται ότι θελήσει, αλλά μην κουτήσει και πει κουβέντα κανένας γιατί ο Θέος με θέλει παπά κι όχι φυλακωμένο. Αποκοντά έκανε μια βαθειά μετάνοια στην Παναγία και της είπε ίσα που ακουγόντανε « Παναγία μου κι εσύ δεν καθόσουνα καλά λένε κι ας έκαμες το Χριστό και να με σ΄χωρέσεις γι αυτό π΄ κάνω»

Απ΄ τα τότε δεν ματαπλώθηκε πουκάμισο στον πλάτανο, κι ούτε ματακούστηκε τουφεκιά.

Λεξιλόγιο γι΄αυτούς που δεν γνωρίζουν την τοπολαλιά

Γάνα= μουτζούρα, ντροπή, διαπόμπευση, ανήθικη πράξη (εδώ «παράνομη» ερωτική πράξη)
Σαστικός-α= αρραβωνιαστικός-ια
Π΄γεντάω= λογαριάζω, υπολογίζω, σέβομαι
Μπλοκός= αποθήκη σανού ή άχυρου πρόχειρα ξεχωρισμένη από το κατώϊ ή τον στάβλο
Κουλιτρίνα= κουρτίνα
Μαγαρίζω=ντροπιάζω,λερώνω,αμαρτάνω [μαγαρισμένος = ανήθικος, ντροπιασμένος, λερωμένος
Κουτάω= αποτολμάω, τολμάω, έχω θάρρος
Κρουτσανιστά= ειπωμένο αργά με πείσμα και ξέχωρα το κάθε γράμμα της βλαστήμιας ή της απειλής ( δύσκολο να ερμηνευτεί ακριβώς) Κρουτσανάω= τρώγω κάτι αργά και σταθερά με μεγάλη προσοχή και ευλάβεια.

ΥΓ. δεν γίνεται να γραφεί σε γλώσσα άλλη γιατί θα χάσει την νοστιμιά της η διήγηση. Και προσοχή. Δεν είναι ηθογραφία, αλλά αναφορά αιτιών και προσώπων που αλλάζουν τις κοινωνίες και τις κατεστημένες λογικές και έχει συμβεί όχι ακριβώς έτσι όπως περιγράφεται παραπάνω μια και κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει ακριβώς το κίνητρο του παπά για να αλλάξει την κοινωνία και την σεξουαλική ηθική της (!!!!!!!!!!!!!!!!!!!) .

Ηλιάς Τσάκαλος

Φωτογραφία: Ιωάννα Τσάκαλου