Όντως, εδώ και αρκετό καιρό τον συγκεκριμένο τοίχο του πρωθυπουργικού γραφείου κοσμούσε ένας πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη που ολοκληρώθηκε το 1858 και που θεωρείται το πρώτο ζωγραφικό έργο της μετα- επαναστατικής Ελλάδας. Πρόκειται για τον πίνακα «Η Ελλάς Ευγνωμονούσα», μία αλληγορία όπου η Ελευθερία και η Παναγία ταυτίζονται με τους οπλαρχηγούς του Αγώνα να προσκυνούν.
Ο πίνακας αυτός ήταν επιλογή του κ. Κώστα Καραμανλή. Ως γνωστόν τα δημόσια κτήρια και ως εκ τούτου και το Μέγαρο Μαξίμου δανείζονται συνήθως ζωγραφικούς πίνακες από την Εθνική Πινακοθήκη. Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου λοιπόν επέλεξε έναν άλλο έργο ζωγραφικής για να τον τοποθετήσει στο γραφείο του. Πρόκειται για τον πίνακα με τίτλο «Δελφοί», έναν πίνακα έντονης κυανής απόχρωσης με ένα σκίσιμο. Ο πρώην πρωθυπουργός της Δανίας και νυν Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ κ. Ράσμουνσεν, εντυπωσιάστηκε κατά την προ ημερών επίσκεψή του στο Μαξίμου από το deep blue του πίνακα και ρώτησε τον πρωθυπουργό σχετικά με το μήνυμα του καλλιτέχνη. Ο κ. Παπανδρέου εξήγησε με λεπτομέρειες αλλά και θέρμη τις εντυπώσεις του από την καλλιτεχνική αυτή δημιουργία, όπως υποστηρίζουν οι συνεργάτες του πρωθυπουργού.
Δεν ήταν λοιπόν ούτε τηλεοπτικό φόντο, ούτε κάποια άλλη decoration της στιγμής για την τηλεοπτική συνέντευξη. Ούτε προφανώς ανιχνεύεται κάποια θεωρία συνομωσίας πίσω από την «εξαφάνιση» της «Ευγνωμονούσης Ελλάδος» η οποία, προφανώς, ξαναγύρισε στον χώρο της Εθνικής Πινακοθήκης.
Λίγα στοιχεία για τον πίνακα του Θοδωρή Βρυζάκη*
«Με το «Η Ελλάς ευγνωμονούσα» ή «Υπέρ Πατρίδος το Παν» έχουμε το πρώτο πραγματικά ιστορικό με αλληγορική διάσταση έργο της νεοελληνικής ζωγραφικής.
Ο πίνακας "Η Ελλάς ευγνωμονούσα"Η δραματουργία της πολυπρόσωπης σύνθεσης κατάγεται από τη μεταβυζαντινή ζωγραφική και ειδικά από την Παναγία του ισχυρού μανδύα. Η Παναγία έχει απλωμένο τον μανδύα της κάτω από τον οποίο βρίσκουν προστασία οι πιστοί.
Εδώ τη θέση της παίρνει η αλληγορία της Ελλάδας, μια αρχαιοπρεπώς ενδεδυμένη και στεφανωμένη νέα γυναίκα που μόλις έχει αποτινάξει τις αλυσίδες από τα πόδια της.
Η ιστορική υπόμνηση είναι σαφής. Τα ανοιχτά χέρια ορίζουν συμβολικά μαζί με τα βουνά τον πλατύ ορίζοντα. Ο κορμός μόλις αφήνει να διαφανεί τμήμα ενός δωρικού ναού.
Η αξία του έργου αυτού ως ιστορικού ντοκουμέντου θεμελιώνεται από τις πιστοποιήσιμες ταυτότητες των ατόμων που βρίσκονται συγκεντρωμένοι σαν πιστοί γύρω από τη νέα Ελλάδα. Η προσπάθεια ταύτισης δεν παρουσιάζει δυσκολίες γιατί υπάρχει ένα ερμηνευτικό κλειδί, και αυτό δεν είναι άλλο από τις ευρύτατα διαδεδομένες λιθογραφίες των αγωνιστών και φιλελλήνων που εξέδωσε σε τεύχη ο στρατιωτικός Karl Krazeisen στο Μόναχο -όπου κατοικούσε μόνιμα ο Βρυζάκης- μετά το 1828.
Ενδεικτικά αναφέρω τους Καραϊσκάκη και Μιαούλη. Η αυθεντικότητα των απεικονιζόμενων, στόχος αναμφισβήτητος του Βρυζάκη, κατατάσσει το έργο αυτό στις απαρχές της πρόθεσης για ανάδειξη του ατόμου-ήρωα μέσα από το σύνολο.
Λιγότερο ιδεαλιστικά, περισσότερο διδακτικά τα μικρά αυτά πορτρέτα αναδίδουν ένα άρωμα σεμνότητας και βαθιάς ανθρώπινης πίστης στην πατρίδα.
Προφανώς δεν έχουμε να κάνουμε με υπεράνθρωπους ήρωες. Μόνη ηρωίδα η Ελλάδα.»
*Μαριλένα Ζ. Κασιμάτη: «Αφανείς και ήρωες στη νεοελληνική ζωγραφική του 19ου αιώνα»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου