Τι θα γίνει με τα δάνειά μας αν γυρίσουμε στη δραχμή;

To Grexit έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, αυτή τη φορά μάλιστα με τη μορφή τελεσίγραφου: Την Κυριακή, ή υπογράφουμε
συμφωνία ή γυρίζουμε στη δραχμή.

Εύλογα λοιπόν όλοι αναρωτιούνται το τι θα γίνει με τα βασικά στοιχεία του οικογενειακού τους προϋπολογισμού. Για περισσότερα από ένα εκατομμύριο νοικοκυριά, τα δάνεια, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι αυτού του προϋπολογισμού. Τι λοιπόν μπορεί να ισχύσει αν υπάρξει αλλαγή νομίσματος.

Αν κάποιος παρακολουθούσε τους τηλεοπτικούς διαλόγους των τελευταίων ημερών, θα έμενε κυριολεκτικά με το στόμα ανοικτό. Ο ένας καθηγητής πανεπιστημίου να αναφέρει ότι οι δανειολήπτες θα βγουν κερδισμένοι επειδή τα δάνεια θα δραχμοποιηθούν και ο δεύτερος να υποστηρίζει ότι θα χάσουν όλοι τα σπίτια τους επειδή τα δάνεια θα μείνουν σε ευρώ και τα εισοδήματα θα εισπράττονται σε δραχμές με αποτέλεσμα το ύψος του δανείου στην πράξη να πολλαπλασιαστεί λόγω υποτίμησης. Που όμως βρίσκεται η αλήθεια;

Ένα είναι βέβαιο. Για να κρίνει κάποιος τι θα γίνει με ένα δάνειο, δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στο νόμισμα. Υπάρχει ένας δεύτερος βασικότατος συντελεστής που είναι το επιτόκιο. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι η χώρα γυρίζει στη δραχμή. Δύο είναι τα πιθανά σενάρια:

1. Τα δάνεια να παραμείνουν σε ευρώ. Όσοι υποστηρίζουν αυτό το ενδεχόμενο έχουν το επιχείρημα ότι επειδή τα περισσότερα δάνεια έχουν δοθεί ως «εγγυήσεις» από τις ελληνικές τράπεζες προκειμένου να εξασφαλίσουν δανειακά (μέσω ομολόγων, μέσω ELA κλπ), τα δάνεια αυτά θα παραμείνουν με τους ίδιους όρους ότι και αν γίνει το εθνικό νόμισμα. Αυτό λοιπόν σημαίνει ότι το ποσό του δανείου θα είναι σε ευρώ. Όμως και το επιτόκιο, θα είναι συνδεδεμένο με το ΕΚΤ ή το Euribor δηλαδή, θα διατηρηθεί στα πολύ χαμηλά σημερινά επίπεδα (σ.σ λόγω της μείωσης του επιτοκίου της ΕΚΤ στο 0,05% υπάρχουν πολίτες που πληρώνουν στεγαστικά με επιτόκιο 1,5% ή και χαμηλότερο).

Στην πράξη λοιπόν, αν υποτεθεί ότι θα γυρίσουμε στη δραχμή και το δάνειο θα παραμείνει σε ευρώ, το πρώτο διάστημα θα πληρώνουμε εξωφρενική δόση καθώς θα χρειαζόμαστε πολλές δραχμές για να καταβάλλουμε μια δόση η οποία θα είναι εκφρασμένη σε ευρώ (σ. σ αυτό λόγω της υποτίμησης που θα υποστεί το νόμισμα). Με την πάροδο του χρόνου όμως, η υποτίμηση θα φέρει εκρηκτικό πληθωρισμό και ο πληθωρισμός αύξηση των ονομαστικών εισοδημάτων (οι παλαιότεροι θυμούνται τη γνωστά ΑΤΑ). Η δόση –σε ευρώ- θα παραμένει σταθερή σε ευρώ, αλλά ο δανειολήπτης θα κρατάει στα χέρια του ολοένα και περισσότερες δραχμές. Έτσι, από ένα χρονικό σημείο και πέρα –που πλέον θα έχει σταματήσει και η διολίσθηση της ισοτιμίας της δραχμής έναντι του ευρώ- η δόση θα μειώνεται σε πραγματικούς όρους.

2. Το δεύτερο σενάριο –που είναι και το πιο πιθανό- είναι ότι το δάνειο θα γυρίσει και αυτό σε δραχμές. Ποιο είναι όμως το πρόβλημα; Το επιτόκιο, δεν θα είναι πια το Euribor αλλά to Athibor. Και αυτό, θα είναι εξωφρενικά υψηλό το πρώτο διάστημα καθώς θεωρείται βέβαιο ότι η Τράπεζα της Ελλάδας από ένα σημείο και πέρα θα προσπαθήσει να τιθασεύσει τον πληθωρισμό ο οποίος θα τρέχει με εκπληκτική ταχύτητα λόγω υποτίμησης.

Ποιος είναι ο μόνος κερδισμένος στα σίγουρα; Αυτός που έχει καταθέσεις τις οποίες έχει αποσύρει (είτε στο στρώμα, είτε στο εξωτερικό αν και για τον δεύτερο υπάρχουν αμφιβολίες) και δάνεια εκφρασμένα σε ευρώ. Με την αλλαγή του νομίσματος, τα ευρώ στο σεντούκι θα αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία ενώ τα δάνεια θα έχουν είτε τη μία είτε την άλλη μεταχείριση.