Στον παραινετικό αυτό λόγο ο Ισοκράτης παραθέτει διδαχές προς τον νεαρό διάδοχο του κυπριακού θρόνου, τον Νικοκλή, για τα καθήκοντα και τον τρόπο διακυβέρνησης του καλού ηγεμόνα
Να αποκτάς ως φίλους σου όχι όλους όσοι θέλουν, αλλά εκείνους, που είναι σύμφωνοι με τον χαρακτήρα σου· ούτε εκείνους, με τους οποίους θα περνάς τον καιρό σου ευχάριστα, αλλά εκείνους με τους οποίους θα διοικείς άριστα την πόλη.
Με αυστηρότητα να δοκιμάζεις εκείνους, που σε συναναστρέφονται, έχοντας προς γνώση σου ότι όλοι όσοι δεν σε πλησίασαν, θα σε νομίζουν όμοιο με εκείνους, που σε συναναστρέφονται.
Να διορίζεις για την διαχείριση των υποθέσεων της πόλης τις οποίες δεν διαχειρίζεσαι εσύ, τέτοιους άνδρες σαν να πρόκειται να ενοχοποιηθείς εσύ ο ίδιος, για όσα θα έκαναν εκείνοι.
Να νομίζεις ως πιστούς όχι εκείνους οι οποίοι επιδοκιμάζουν κάθε τι που λες ή πράττεις, αλλά εκείνους οι οποίοι κατακρίνουν τα σφάλματά σου.
Να επιτρέπεις την ελευθερία του λόγου στους ορθά σκεπτόμενους για να έχεις εκείνους οι οποίοι θα συνδιασκεφθούν μαζί σου για τα πράγματα για τα οποία αμφιβάλλεις.
Να διακρίνεις και εκείνους, που σε κολακεύουν με τρόπο και εκείνους που σε περιποιούνται με συμπάθεια, για να μη βρίσκονται οι κακοί σε ανώτερη μοίρα από τους καλούς.
Να ακούς όσα λένε οι μεν για τους δε και να προσπαθείς να γνωρίζεις ταυτόχρονα τι είδους άνθρωποι είναι και εκείνοι που λένε καθώς και αυτοί για τους οποίους τυχόν λένε.
Να τιμωρείς εκείνους οι οποίοι συκοφαντούν ψευδώς με την ίδια τιμωρία που τιμωρείς εκείνους που διαπράττουν σφάλματα.
Να κυριαρχείς του εαυτού σου εξ ίσου, όπως εξουσιάζεις τους άλλους και αυτό να νομίζεις ότι είναι το κατ’ εξοχήν προτέρημα του βασιλιά, δηλαδή να μη εξουσιάζεσαι από καμία ηδονή, αλλά περισσότερο να είσαι κυρίαρχος των παθών σου παρά των πολιτών.
Να μη συνάπτεις κανένα σύνδεσμο άνευ λόγου και απερίσκεπτα, αλλά να συνηθίζεις τον εαυτό σου να ευχαριστείται με εκείνες από τις ενασχολήσεις, από τις οποίες και συ ο ίδιος θα προοδεύσεις και στους τους άλλους θα φανείς ότι είσαι καλύτερος.
Να μη στηρίζεις την φήμη σου σε πράξεις τις οποίες και οι κακοί μπορούν να πράξουν, αλλά να φαίνεσαι ότι είσαι υπερήφανος για την αρετή σου της οποίας ουδόλως μετέχουν οι κακοί.
Να νομίζεις ότι οι πιο αληθινές από τις τιμές είναι όχι εκείνες οι οποίες αποδίδονται φανερά και εμπνέονται από φόβο, αλλά οι τιμές, οι οποίες προέρχονται από ανθρώπους, οι οποίοι όταν είναι μόνοι τους θαυμάζουν μάλλον τον χαρακτήρα σου παρά την περιουσία σου.
Να προσπαθείς να μη γίνεσαι αντιληπτός αν σου συμβεί να ευχαριστηθείς για κάτι ανάξιο λόγου· να φαίνεσαι ότι ασχολείσαι με τα ευγενή και τα μεγάλα.
Να μη έχεις την αξίωση οι μεν άλλοι να ζουν κόσμια ενώ οι βασιλείς χωρίς ευπρέπεια, αλλά τη δικήν σου σωφροσύνη να παρέχεις ως παράδειγμα στους άλλους, έχοντας υπ’ όψη σου ότι ο χαρακτήρας ολόκληρης της πόλης της διαμορφώνεται κατά τρόπο όμοιο προς τον χαρακτήρα των αρχόντων.
Να έχεις ως απόδειξη του ότι κυβερνάς με σωφροσύνη το ότι βλέπεις τους υπηκόους σου να γίνονται πλουσιότεροι και ηθικά χρησιμότεροι εξαιτίας της δικής σου φροντίδας
Να θέτεις σε ανώτερη μοίρα το να αφήσεις στα παιδιά σου καλό όνομα παρά μεγάλη περιουσία· γιατί ο μεν πλούτος είναι θνητός η δε καλή φήμη αθάνατη, και μέσω της καλής φήμης μπορούν να αποκτηθούν τα χρήματα, αλλά η καλή φήμη δε μπορεί να εξαγοραστεί με τα χρήματα· και τα μεν χρήματα έρχονται στα χέρια και των κακών, την δε καλή φήμη δεν είναι δυνατόν να την αποκτήσουν παρά μόνον όσοι διακρίθηκαν.
Να ντύνεσαι μεν με μεγαλοπρέπεια και να καλλωπίζεσαι, να τηρείς δε το μέτρο στις άλλες συνήθειες της ζωής, όπως αρμόζει στους άρχοντες, έτσι ώστε εκείνοι μεν που σε βλέπουν να σε νομίζουν άξιο της αρχής κρίνοντες από την εξωτερική σου εμφάνιση, όσοι δε σε συναναστρέφονται, βλέποντας τη δύναμη της ψυχής σου, να έχουν την ίδια γνώμη για σένα με όσους κρίνουν από την εξωτερική σου όψη.
Να εξετάζεις πάντοτε με προσοχή τους λόγους σου και τις πράξεις σου, έτσι ώστε να υποπίπτεις όσον το δυνατόν σε λιγότερα σφάλματα. Γιατί άριστο μεν είναι να επιτυγχάνει κανείς το προσήκον μέτρο, αλλά επειδή δύσκολα γίνεται αυτό αντιληπτό, να προτιμάς να έχεις λιγότερα από ότι πρέπει και όχι περισσότερα· γιατί το προσήκον μέτρο (το ορθό) ενυπάρχει μάλλον στην έλλειψη παρά εις στην υπερβολή.
Να είσαι ευγενής στους τρόπους σου και σοβαρός· διότι η μεν σοβαρότητα αρμόζει στην άσκηση της απόλυτης εξουσίας, η δε ευγένεια είναι το στόλισμα της συναναστροφής μέσα στην κοινωνία· η συμβουλή αυτή είναι η πιο δύσκολη από όλες τις συμβουλές· γιατί θα ανακαλύψεις ως επί το πλείστον ότι εκείνοι που είναι σοβαροί να είναι ψυχροί, εκείνοι δε που θέλουν να είναι ευγενείς, να φαίνονται ταπεινοί· πρέπει λοιπόν να μεταχειρίζεσαι και τις δύο αυτές ιδιότητες αλλά να αποφεύγεις το μειονέκτημα που ενυπάρχει κάθε μία από αυτές.
Ό,τι θελήσεις να εξακριβώσεις από εκείνα τα πράγματα τα οποία πρέπει να γνωρίζουν οι άρχοντες, να το επιδιώκεις συνενώνοντας την πείρα με την θεωρία· γιατί η μεν θεωρία θα σου δείξει τη μέθοδο της έρευνας ενώ το να ασκείσαι πάνω σε αυτά τα έργα (η εμπειρία) θα σε κάνει να μπορείς να διαχειρίζεσαι αυτά τα θέματα.
feltor.wordpress.com
Να αποκτάς ως φίλους σου όχι όλους όσοι θέλουν, αλλά εκείνους, που είναι σύμφωνοι με τον χαρακτήρα σου· ούτε εκείνους, με τους οποίους θα περνάς τον καιρό σου ευχάριστα, αλλά εκείνους με τους οποίους θα διοικείς άριστα την πόλη.
Με αυστηρότητα να δοκιμάζεις εκείνους, που σε συναναστρέφονται, έχοντας προς γνώση σου ότι όλοι όσοι δεν σε πλησίασαν, θα σε νομίζουν όμοιο με εκείνους, που σε συναναστρέφονται.
Να διορίζεις για την διαχείριση των υποθέσεων της πόλης τις οποίες δεν διαχειρίζεσαι εσύ, τέτοιους άνδρες σαν να πρόκειται να ενοχοποιηθείς εσύ ο ίδιος, για όσα θα έκαναν εκείνοι.
Να νομίζεις ως πιστούς όχι εκείνους οι οποίοι επιδοκιμάζουν κάθε τι που λες ή πράττεις, αλλά εκείνους οι οποίοι κατακρίνουν τα σφάλματά σου.
Να επιτρέπεις την ελευθερία του λόγου στους ορθά σκεπτόμενους για να έχεις εκείνους οι οποίοι θα συνδιασκεφθούν μαζί σου για τα πράγματα για τα οποία αμφιβάλλεις.
Να διακρίνεις και εκείνους, που σε κολακεύουν με τρόπο και εκείνους που σε περιποιούνται με συμπάθεια, για να μη βρίσκονται οι κακοί σε ανώτερη μοίρα από τους καλούς.
Να ακούς όσα λένε οι μεν για τους δε και να προσπαθείς να γνωρίζεις ταυτόχρονα τι είδους άνθρωποι είναι και εκείνοι που λένε καθώς και αυτοί για τους οποίους τυχόν λένε.
Να τιμωρείς εκείνους οι οποίοι συκοφαντούν ψευδώς με την ίδια τιμωρία που τιμωρείς εκείνους που διαπράττουν σφάλματα.
Να κυριαρχείς του εαυτού σου εξ ίσου, όπως εξουσιάζεις τους άλλους και αυτό να νομίζεις ότι είναι το κατ’ εξοχήν προτέρημα του βασιλιά, δηλαδή να μη εξουσιάζεσαι από καμία ηδονή, αλλά περισσότερο να είσαι κυρίαρχος των παθών σου παρά των πολιτών.
Να μη συνάπτεις κανένα σύνδεσμο άνευ λόγου και απερίσκεπτα, αλλά να συνηθίζεις τον εαυτό σου να ευχαριστείται με εκείνες από τις ενασχολήσεις, από τις οποίες και συ ο ίδιος θα προοδεύσεις και στους τους άλλους θα φανείς ότι είσαι καλύτερος.
Να μη στηρίζεις την φήμη σου σε πράξεις τις οποίες και οι κακοί μπορούν να πράξουν, αλλά να φαίνεσαι ότι είσαι υπερήφανος για την αρετή σου της οποίας ουδόλως μετέχουν οι κακοί.
Να νομίζεις ότι οι πιο αληθινές από τις τιμές είναι όχι εκείνες οι οποίες αποδίδονται φανερά και εμπνέονται από φόβο, αλλά οι τιμές, οι οποίες προέρχονται από ανθρώπους, οι οποίοι όταν είναι μόνοι τους θαυμάζουν μάλλον τον χαρακτήρα σου παρά την περιουσία σου.
Να προσπαθείς να μη γίνεσαι αντιληπτός αν σου συμβεί να ευχαριστηθείς για κάτι ανάξιο λόγου· να φαίνεσαι ότι ασχολείσαι με τα ευγενή και τα μεγάλα.
Να μη έχεις την αξίωση οι μεν άλλοι να ζουν κόσμια ενώ οι βασιλείς χωρίς ευπρέπεια, αλλά τη δικήν σου σωφροσύνη να παρέχεις ως παράδειγμα στους άλλους, έχοντας υπ’ όψη σου ότι ο χαρακτήρας ολόκληρης της πόλης της διαμορφώνεται κατά τρόπο όμοιο προς τον χαρακτήρα των αρχόντων.
Να έχεις ως απόδειξη του ότι κυβερνάς με σωφροσύνη το ότι βλέπεις τους υπηκόους σου να γίνονται πλουσιότεροι και ηθικά χρησιμότεροι εξαιτίας της δικής σου φροντίδας
Να θέτεις σε ανώτερη μοίρα το να αφήσεις στα παιδιά σου καλό όνομα παρά μεγάλη περιουσία· γιατί ο μεν πλούτος είναι θνητός η δε καλή φήμη αθάνατη, και μέσω της καλής φήμης μπορούν να αποκτηθούν τα χρήματα, αλλά η καλή φήμη δε μπορεί να εξαγοραστεί με τα χρήματα· και τα μεν χρήματα έρχονται στα χέρια και των κακών, την δε καλή φήμη δεν είναι δυνατόν να την αποκτήσουν παρά μόνον όσοι διακρίθηκαν.
Να ντύνεσαι μεν με μεγαλοπρέπεια και να καλλωπίζεσαι, να τηρείς δε το μέτρο στις άλλες συνήθειες της ζωής, όπως αρμόζει στους άρχοντες, έτσι ώστε εκείνοι μεν που σε βλέπουν να σε νομίζουν άξιο της αρχής κρίνοντες από την εξωτερική σου εμφάνιση, όσοι δε σε συναναστρέφονται, βλέποντας τη δύναμη της ψυχής σου, να έχουν την ίδια γνώμη για σένα με όσους κρίνουν από την εξωτερική σου όψη.
Να εξετάζεις πάντοτε με προσοχή τους λόγους σου και τις πράξεις σου, έτσι ώστε να υποπίπτεις όσον το δυνατόν σε λιγότερα σφάλματα. Γιατί άριστο μεν είναι να επιτυγχάνει κανείς το προσήκον μέτρο, αλλά επειδή δύσκολα γίνεται αυτό αντιληπτό, να προτιμάς να έχεις λιγότερα από ότι πρέπει και όχι περισσότερα· γιατί το προσήκον μέτρο (το ορθό) ενυπάρχει μάλλον στην έλλειψη παρά εις στην υπερβολή.
Να είσαι ευγενής στους τρόπους σου και σοβαρός· διότι η μεν σοβαρότητα αρμόζει στην άσκηση της απόλυτης εξουσίας, η δε ευγένεια είναι το στόλισμα της συναναστροφής μέσα στην κοινωνία· η συμβουλή αυτή είναι η πιο δύσκολη από όλες τις συμβουλές· γιατί θα ανακαλύψεις ως επί το πλείστον ότι εκείνοι που είναι σοβαροί να είναι ψυχροί, εκείνοι δε που θέλουν να είναι ευγενείς, να φαίνονται ταπεινοί· πρέπει λοιπόν να μεταχειρίζεσαι και τις δύο αυτές ιδιότητες αλλά να αποφεύγεις το μειονέκτημα που ενυπάρχει κάθε μία από αυτές.
Ό,τι θελήσεις να εξακριβώσεις από εκείνα τα πράγματα τα οποία πρέπει να γνωρίζουν οι άρχοντες, να το επιδιώκεις συνενώνοντας την πείρα με την θεωρία· γιατί η μεν θεωρία θα σου δείξει τη μέθοδο της έρευνας ενώ το να ασκείσαι πάνω σε αυτά τα έργα (η εμπειρία) θα σε κάνει να μπορείς να διαχειρίζεσαι αυτά τα θέματα.
feltor.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου