Το 1995 κλείνει με μια νέα μεγάλη απώλεια από τον σωρό του κινηματογράφου και εν γένει του θεάματος.
Χάνεται λοιπόν - από οξύτατο - αναπνευστικό πρόβλημα - και ο Ντην Μάτιν σε ηλικία 78 χρονών, ο διακεκριμένος Αμερικανός ηθοποιός και τραγουδιστής ιταλικής καταγωγής (το πραγματικό του όνομα ήταν Ντην Πωλ Κροκέτι).
Είχε αρχίσει το τραγούδι από πολύ νωρίς αλλά η μεγάλη στιγμή της καριέρας του έφθασε στα 1946. Είναι τότε η συνάντηση με τον Τζέρυ Λιούις. Εμφανίζονται μαζί σε διάφορα νάιτ κλαμπ και στα 1949 έρχεται ο πρώτος ρόλος του περίφημου ντουέτου στη "Φίλη μου Ιρμα" του Τζωρτζ Μάρσαλ.
Επιτυχία και ρήξη
Γύρισαν μερικές πολύ μεγάλες επιτυχίες και στα επόμενα δέκα χρόνια γίνονται διάσημοι. Ωστοσο σ' αυτές τις ταινίες που συνήθως σκηνοθέτησαν οι Τζώρτζ Μάρσαλ και Νόρμαν Τάραγκ παρουσιάστηκε μια περίεργη ανακολουθία. Οπως είναι γνωστό ο Τζερυ Λιούις έπαιζε πάντα τον ρόλο του "χαμάλη" με τις απίστευτες γκάφες και τις παραξενιές του αλλά και την τελική "νίκη". Ο Ντην Μάρτιν ήταν ο ωραίος της παρέας, κομψός, γοητευτικός να φιλάει και να κερδίζει στην αρχή τα κορίτσια, αλλά με το χαζό χαμόγελό του να φαντάζει τελικά ως ο ουσιαστικός ηλίθιος. Ο κυρίαρχος ρόλος του βασικά ήταν να τραγουδάει. Αυτό το γεγονός οδήγησε στην ρήξη. Το αγαπημένο (για τους κινηματογραφόφιλους) ντουέτο διαλύθηκε, ο Λιούις πέρασε με επιτυχία και στην σκηνοθεσία και ο Ντην Μάρτιν στην δεκαετία του '60 θα κάμει μερικούς θαυμάσιους ρόλους σε άλλο στυλ.
Τα τραγούδια του
Παράλληλα διακρίνεται για τα εξαιρετικά τραγούδια του. Πολλά απ' αυτά διατηρούν ένα λατινογενή χαρακτήρα, τα περισσότερα είναι εύθυμα με χαρούμενους τόνους με την "βελούδινη" φωνή του Ντίν(ο) να ξεχωρίζει. Γίνονται μεγάλες επιτυχίες και οι δίσκοι αγαπιούνται σ' όλο τον κόσμο. Το "Δατς αμόε" το "Εβριμπάντι λαβς σαμπάντι" και το "Μέμοριζ αρ μέηντ οφ δίηζ" είναι νδεικτικά του στυλ Μάρτιν.
Με τον Τζέρυ θα γυρίσουν μεγάλες επιτυχίες όπως "Στον πόλεμο με τον στρατό" (1951) "Κάνε μου τέτοια" (1953), "Ο φόβος φυλάει τα έρμα" (1953), "Λόρδοι λόρδα και φιλότιμο" (1995), "Τρελές περιπέτειες στο Χόλλυγουντ" (1956), "Να φαντάρος να μάλαμα" (1957).
Οι δύο τελευταίες δημιουργίες είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές αναδείκνυαν το μέγιστο ταλέντο του Λιούις εμφανίζουν σασπένς, αναφορές στο "φανταστικό" αλλά και περιορίζουν στο ελάχιστο τον ρόλο το Μάρτιν.
Δίλημμα και λύση
Ετσι φθάνει το τέλος της συνεργασίας οπότε ο Ντην έχει να αντιμετωπίσει ένα δίλημμα που τον δια-χωρίζει σχιζοφρενικά. Αλλοτε παίζει σε ταινίες μόνο ως τραγουδιστής, όπως π.χ. στις "10.000 κρεββατοκάμαρες" 1957) του Ρίτσαρντ Θόρος, άλλοτε μόνον ως ηθοποιός όπως στον "Χορό των καταραμένων" (1958) του Εντουαρντ Ντμύτρικ.
Σε άλλο φιλμ όμως π.χ. στο "Ρίο Μπράβο" (1959) του Χάουαρντ Χωκς είναι και τα δύο μαζί.
Οι σπουδαίοι ρόλοι
Σ' αυτό το αλησμόνητο γουέστερν ως γνωστόν παίζει εξαιρετικά τον ρόλο ενός ευνουχισμένου από τη γυναίκα άντρα. Τα χέρια του τρέμουν από το ποτό, δεν μπορεί να κρατήσει πιστόλι αλλά στο τέλος έρχεται η ανάκαμψη.
Στον "Χορό των καταραμένων" παίζει πολύ πειστικά τον ρόλο ενός δειλού Αμερκανού στρατιώτη από προνομιούχα τάξη που το χέρι του δίνει στο τέλος λύση στην τραγωδία: σκοτώνει τον Γερμανό (Μάρλον Μπράντο) που θέλει να παραδοθεί.
Ενας καταπληκτικός ρόλος έρχεται δίπλα στον Βινσέντε Μινέλι στα 1954 στο έξοχο κοινωνικό μελόδραμα "Το στίγμα του κολασμένου" ("Κάποιοι έφτασαν τρέχοντας"). Είναι ο χαρτοπαίκτης που ουσιαστικά διακανονίζει την μυθοπλασία "μοιράζει" το παιχνίδι της μυθοπλασίας την ροή των εικόνων. Ο Μινέλι θα τον χρησιμοποιήσει και στα "Κορίτσια για όλες τις δουλειές" (1960).
Ανίκητη... παρέα
Η δεκαετία του '60 θα είναι ιδιαίτερα σημαντική γι' αυτόν. Ξεχνάει οριστικά τον δύστροπο τελικά Τζέρυ Λιούις και γνωρίζει ανθρώπους του θεάματος με τους οποίους θα σχηματίσει μια ανίκητη παρέα σχεδόν μια... "συμμορία" για την οποία έχουν ακουστεί πάρα πολλά. Ασχολούνται με τις σόου - μπίζνες, την πολιτική, τις ύποπτες υποθέσεις με "καθαρή" βιτρίνα το επάγγελμά τους. Οι άλλοι της παρέας είναι οι Φρανκ Σινάτρα, Πήτερ Λόφορντ, Σάμμυ Ντέηβις Τζούνιορ θα γυρίσουν μαζί διάφορα ψυχολογικά φιλμ χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Να σημειωθεί η "Συμμορία των 11" (1960) του Λούις Μάιλστοουν "Τρεις λοχίες" (1962) του Τζων Στάρτζες "Τέσσερες για το Τέξας" (1963) του Ρόμπερτ Ωλντριτζ και "Ο Ρομπέν και 7 παλληκάρια του" (1964) του Γκάνρτον Ντάγκλας.
Η ρουτίνα
Γενικά εμφανίζεται σε φιλμ δύο κινηματογραφικών ειδών γουέστερν και σκαμπρόζικες κωμωδίες με σεξουαλικές αναφορές.
Εχουμε λοιπόν "Οι τέσσερις γενναίοι" (1965) του Χένρυ Χάταγουεη και "Πέντε σημαδεμένα τραπουλόχαρτα" (68) του ίδιου σκηνοθέτη. Αυτή η ταινία πραγματοποιεί τομή στο είδος του γουέστερν, δεδομένου ότι συνδυάζει στοιχεία "φιλμ - νουάρ" και σπαγγέτι.
Ακόμη στον κωμικό τομέα "Κερδισμένος της αγάπης" (1962) και "Ποιός κοιμήθηκε στο κρεββάτι μου" (1963) σε σκηνοθεσία του Ντάνιελ Μαν.
Ωστόσο θα πρέπει να σημειώσω πως στα τέλη της δεκαετίας ο Ντην Μάρτιν παίζει πολύ καλά τον ρόλο του Ματ Χέλμ ενός Αμερικανού Τζέημς Μποντ. Είναι πολύ πειστικός στο φιλμ "Επιχείρηση μίνι κούκλες" (1966), "Ενέδρα" (1967), του Χένρυ Λέβιν.
Με τον Γουάιλντερ
Πρωταγωνίστησε ακόμη και σε δημιουργίες άλλων κινηματογραφικών ειδών όπως "Αυτή η γυναίκα με το ύποπτο παρελθόν" (1961) του Ντάνιελ Μαν, "Παιχνίδια στη σοφίτα" (1963) του Τζωρτζ Ρόυ Χιλ, το "Αεροδρομιο" (1970). Ωστόσο σ' όλες αυτές τις ταινίες είναι μέτριος με εξαίρεση το "Φίλησέ με κουτέ" (1964) δίπλα στον Μπίλυ Γουάιλντερ. Τότε θυμίζει τις καλύτερες στιγμές της καριέρας του που είναι η διετία 1958 - 60. Ωστόσο ο ρόλος του στην ταινία του Γουάιλντερ είναι εξαιρετικός όχι μόνο χάρις στην αξία του δημιουργού αλλά ιδίως γιατί ο Μάρτιν σ' αυτό το ρόλο του ουσιαστικά διερευνά την δική του "εικόνα".
Στην δεκαετία του '80 "εξαφανίζεται". Θα τον δούμε μόνο σε δύο μετριότατες κωμικές ταινίες δράσης "Κάννονμπωλ" (1981) και "Κάνονμπωλ 2" (1983) από τον Χαλ Νήντχαμ.
Ποιός ήταν;
Ποιός ήταν τελικά ο Ντην Μάρτιν. Από την ηλικία των 66 χρόνων στην κυριολεξία εξαφανίζεται πέφτει σ' ένα παράξενο "κώμα". Εξορίζεται από τον χώρο των σόου μπίζνες. Ολοι τον ξεχνούν. Φταίνε τα αναπνευμστικά προβλήματα, είναι η επίσημη ανακοίνωση, αλλά δεν λέει αλήθεια. Μια σημαντική εξήγηση προσφέρει το θαυμάσιο βιβλίο του Νικ Τόσερς "Ντίνο: Ζώντας ψηλά στις βρώμικες μπίζνες των ονείρων".
Ο Ντην παντρεύτηκε τρεις φορές, απέκτησε έξι κορίτσια και ένα αγόρι, είδε τον γιό του που ακολούθησε επίσης καριέρα τραγουδιστή να σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα στο 1987 και έλαμψε παραπάνω από όσο άξιζε.
Λαμπερό... μηδενικό;
Ο Ντέηβιντ Τόμσον είναι ιδιαίτερα σκληρός μαζί του όταν τον αποκαλεί ένα "λαμπρό μηδενικό". Ηταν ομάδες και κυκλώματα "παρέες" που τον έστειλαν ψηλά και στη συνέχεια τον απέσυραν. Εντάξει διέθετε κάποια αξία, τα τραγούδια του αντανακλούσαν έναν πλαστό γλυκερό ρομαντισμό, κάτι που εξέπεμπε και το στυλ του. Εν πάση περπτώσει υπήρξε σαφέστατα ένας από τους μύθους της παιδικής μας ηλικίας και η μνήμη μας μεροληπτεί σαφώς υπέρ αυτού. Οπως και να το κάνουμε "Μέμοριζ αρ μέηντ οβ δίηζ" δηλαδή "Οι αναμνήσεις από τέτοιο υλικό φτιάχνονται...".
Είχε αρχίσει το τραγούδι από πολύ νωρίς αλλά η μεγάλη στιγμή της καριέρας του έφθασε στα 1946. Είναι τότε η συνάντηση με τον Τζέρυ Λιούις. Εμφανίζονται μαζί σε διάφορα νάιτ κλαμπ και στα 1949 έρχεται ο πρώτος ρόλος του περίφημου ντουέτου στη "Φίλη μου Ιρμα" του Τζωρτζ Μάρσαλ.
Επιτυχία και ρήξη
Γύρισαν μερικές πολύ μεγάλες επιτυχίες και στα επόμενα δέκα χρόνια γίνονται διάσημοι. Ωστοσο σ' αυτές τις ταινίες που συνήθως σκηνοθέτησαν οι Τζώρτζ Μάρσαλ και Νόρμαν Τάραγκ παρουσιάστηκε μια περίεργη ανακολουθία. Οπως είναι γνωστό ο Τζερυ Λιούις έπαιζε πάντα τον ρόλο του "χαμάλη" με τις απίστευτες γκάφες και τις παραξενιές του αλλά και την τελική "νίκη". Ο Ντην Μάρτιν ήταν ο ωραίος της παρέας, κομψός, γοητευτικός να φιλάει και να κερδίζει στην αρχή τα κορίτσια, αλλά με το χαζό χαμόγελό του να φαντάζει τελικά ως ο ουσιαστικός ηλίθιος. Ο κυρίαρχος ρόλος του βασικά ήταν να τραγουδάει. Αυτό το γεγονός οδήγησε στην ρήξη. Το αγαπημένο (για τους κινηματογραφόφιλους) ντουέτο διαλύθηκε, ο Λιούις πέρασε με επιτυχία και στην σκηνοθεσία και ο Ντην Μάρτιν στην δεκαετία του '60 θα κάμει μερικούς θαυμάσιους ρόλους σε άλλο στυλ.
Τα τραγούδια του
Παράλληλα διακρίνεται για τα εξαιρετικά τραγούδια του. Πολλά απ' αυτά διατηρούν ένα λατινογενή χαρακτήρα, τα περισσότερα είναι εύθυμα με χαρούμενους τόνους με την "βελούδινη" φωνή του Ντίν(ο) να ξεχωρίζει. Γίνονται μεγάλες επιτυχίες και οι δίσκοι αγαπιούνται σ' όλο τον κόσμο. Το "Δατς αμόε" το "Εβριμπάντι λαβς σαμπάντι" και το "Μέμοριζ αρ μέηντ οφ δίηζ" είναι νδεικτικά του στυλ Μάρτιν.
Με τον Τζέρυ θα γυρίσουν μεγάλες επιτυχίες όπως "Στον πόλεμο με τον στρατό" (1951) "Κάνε μου τέτοια" (1953), "Ο φόβος φυλάει τα έρμα" (1953), "Λόρδοι λόρδα και φιλότιμο" (1995), "Τρελές περιπέτειες στο Χόλλυγουντ" (1956), "Να φαντάρος να μάλαμα" (1957).
Οι δύο τελευταίες δημιουργίες είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές αναδείκνυαν το μέγιστο ταλέντο του Λιούις εμφανίζουν σασπένς, αναφορές στο "φανταστικό" αλλά και περιορίζουν στο ελάχιστο τον ρόλο το Μάρτιν.
Δίλημμα και λύση
Ετσι φθάνει το τέλος της συνεργασίας οπότε ο Ντην έχει να αντιμετωπίσει ένα δίλημμα που τον δια-χωρίζει σχιζοφρενικά. Αλλοτε παίζει σε ταινίες μόνο ως τραγουδιστής, όπως π.χ. στις "10.000 κρεββατοκάμαρες" 1957) του Ρίτσαρντ Θόρος, άλλοτε μόνον ως ηθοποιός όπως στον "Χορό των καταραμένων" (1958) του Εντουαρντ Ντμύτρικ.
Σε άλλο φιλμ όμως π.χ. στο "Ρίο Μπράβο" (1959) του Χάουαρντ Χωκς είναι και τα δύο μαζί.
Οι σπουδαίοι ρόλοι
Σ' αυτό το αλησμόνητο γουέστερν ως γνωστόν παίζει εξαιρετικά τον ρόλο ενός ευνουχισμένου από τη γυναίκα άντρα. Τα χέρια του τρέμουν από το ποτό, δεν μπορεί να κρατήσει πιστόλι αλλά στο τέλος έρχεται η ανάκαμψη.
Στον "Χορό των καταραμένων" παίζει πολύ πειστικά τον ρόλο ενός δειλού Αμερκανού στρατιώτη από προνομιούχα τάξη που το χέρι του δίνει στο τέλος λύση στην τραγωδία: σκοτώνει τον Γερμανό (Μάρλον Μπράντο) που θέλει να παραδοθεί.
Ενας καταπληκτικός ρόλος έρχεται δίπλα στον Βινσέντε Μινέλι στα 1954 στο έξοχο κοινωνικό μελόδραμα "Το στίγμα του κολασμένου" ("Κάποιοι έφτασαν τρέχοντας"). Είναι ο χαρτοπαίκτης που ουσιαστικά διακανονίζει την μυθοπλασία "μοιράζει" το παιχνίδι της μυθοπλασίας την ροή των εικόνων. Ο Μινέλι θα τον χρησιμοποιήσει και στα "Κορίτσια για όλες τις δουλειές" (1960).
Ανίκητη... παρέα
Η δεκαετία του '60 θα είναι ιδιαίτερα σημαντική γι' αυτόν. Ξεχνάει οριστικά τον δύστροπο τελικά Τζέρυ Λιούις και γνωρίζει ανθρώπους του θεάματος με τους οποίους θα σχηματίσει μια ανίκητη παρέα σχεδόν μια... "συμμορία" για την οποία έχουν ακουστεί πάρα πολλά. Ασχολούνται με τις σόου - μπίζνες, την πολιτική, τις ύποπτες υποθέσεις με "καθαρή" βιτρίνα το επάγγελμά τους. Οι άλλοι της παρέας είναι οι Φρανκ Σινάτρα, Πήτερ Λόφορντ, Σάμμυ Ντέηβις Τζούνιορ θα γυρίσουν μαζί διάφορα ψυχολογικά φιλμ χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Να σημειωθεί η "Συμμορία των 11" (1960) του Λούις Μάιλστοουν "Τρεις λοχίες" (1962) του Τζων Στάρτζες "Τέσσερες για το Τέξας" (1963) του Ρόμπερτ Ωλντριτζ και "Ο Ρομπέν και 7 παλληκάρια του" (1964) του Γκάνρτον Ντάγκλας.
Η ρουτίνα
Γενικά εμφανίζεται σε φιλμ δύο κινηματογραφικών ειδών γουέστερν και σκαμπρόζικες κωμωδίες με σεξουαλικές αναφορές.
Εχουμε λοιπόν "Οι τέσσερις γενναίοι" (1965) του Χένρυ Χάταγουεη και "Πέντε σημαδεμένα τραπουλόχαρτα" (68) του ίδιου σκηνοθέτη. Αυτή η ταινία πραγματοποιεί τομή στο είδος του γουέστερν, δεδομένου ότι συνδυάζει στοιχεία "φιλμ - νουάρ" και σπαγγέτι.
Ακόμη στον κωμικό τομέα "Κερδισμένος της αγάπης" (1962) και "Ποιός κοιμήθηκε στο κρεββάτι μου" (1963) σε σκηνοθεσία του Ντάνιελ Μαν.
Ωστόσο θα πρέπει να σημειώσω πως στα τέλη της δεκαετίας ο Ντην Μάρτιν παίζει πολύ καλά τον ρόλο του Ματ Χέλμ ενός Αμερικανού Τζέημς Μποντ. Είναι πολύ πειστικός στο φιλμ "Επιχείρηση μίνι κούκλες" (1966), "Ενέδρα" (1967), του Χένρυ Λέβιν.
Με τον Γουάιλντερ
Πρωταγωνίστησε ακόμη και σε δημιουργίες άλλων κινηματογραφικών ειδών όπως "Αυτή η γυναίκα με το ύποπτο παρελθόν" (1961) του Ντάνιελ Μαν, "Παιχνίδια στη σοφίτα" (1963) του Τζωρτζ Ρόυ Χιλ, το "Αεροδρομιο" (1970). Ωστόσο σ' όλες αυτές τις ταινίες είναι μέτριος με εξαίρεση το "Φίλησέ με κουτέ" (1964) δίπλα στον Μπίλυ Γουάιλντερ. Τότε θυμίζει τις καλύτερες στιγμές της καριέρας του που είναι η διετία 1958 - 60. Ωστόσο ο ρόλος του στην ταινία του Γουάιλντερ είναι εξαιρετικός όχι μόνο χάρις στην αξία του δημιουργού αλλά ιδίως γιατί ο Μάρτιν σ' αυτό το ρόλο του ουσιαστικά διερευνά την δική του "εικόνα".
Στην δεκαετία του '80 "εξαφανίζεται". Θα τον δούμε μόνο σε δύο μετριότατες κωμικές ταινίες δράσης "Κάννονμπωλ" (1981) και "Κάνονμπωλ 2" (1983) από τον Χαλ Νήντχαμ.
Ποιός ήταν;
Ποιός ήταν τελικά ο Ντην Μάρτιν. Από την ηλικία των 66 χρόνων στην κυριολεξία εξαφανίζεται πέφτει σ' ένα παράξενο "κώμα". Εξορίζεται από τον χώρο των σόου μπίζνες. Ολοι τον ξεχνούν. Φταίνε τα αναπνευμστικά προβλήματα, είναι η επίσημη ανακοίνωση, αλλά δεν λέει αλήθεια. Μια σημαντική εξήγηση προσφέρει το θαυμάσιο βιβλίο του Νικ Τόσερς "Ντίνο: Ζώντας ψηλά στις βρώμικες μπίζνες των ονείρων".
Ο Ντην παντρεύτηκε τρεις φορές, απέκτησε έξι κορίτσια και ένα αγόρι, είδε τον γιό του που ακολούθησε επίσης καριέρα τραγουδιστή να σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα στο 1987 και έλαμψε παραπάνω από όσο άξιζε.
Λαμπερό... μηδενικό;
Ο Ντέηβιντ Τόμσον είναι ιδιαίτερα σκληρός μαζί του όταν τον αποκαλεί ένα "λαμπρό μηδενικό". Ηταν ομάδες και κυκλώματα "παρέες" που τον έστειλαν ψηλά και στη συνέχεια τον απέσυραν. Εντάξει διέθετε κάποια αξία, τα τραγούδια του αντανακλούσαν έναν πλαστό γλυκερό ρομαντισμό, κάτι που εξέπεμπε και το στυλ του. Εν πάση περπτώσει υπήρξε σαφέστατα ένας από τους μύθους της παιδικής μας ηλικίας και η μνήμη μας μεροληπτεί σαφώς υπέρ αυτού. Οπως και να το κάνουμε "Μέμοριζ αρ μέηντ οβ δίηζ" δηλαδή "Οι αναμνήσεις από τέτοιο υλικό φτιάχνονται...".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου