Η παλιότερη συναγωγή της Αθήνας είναι η ρωμανιώτικη, που χτίστηκε το 1904, στο νούμερο 8 της οδού Μελιδώνη στο Θησείο. Το επίσημο όνομά της είναι Ετς Χαΐμ, όνομα συνηθισμένο για ρωμανιώτικες συναγωγές.
Πρόσφατο ταξίδι στη Βουδαπέστη έτυχε να μείνω στην εβραϊκή γειτονιά της πόλης.
Πρόκειται για μια γειτονιά που σφύζει από ζωή, κάτι σαν το Σύνταγμα και την πλατεία Αγίας Ειρήνης, με αμέτρητα μπαρ, εστιατόρια, εμπορικά καταστήματα και ορδές τουριστών. Παρ' όλα αυτά, με κάποιον τρόπο καταφέρνει να διατηρεί ακόμα σε έναν βαθμό τον χαρακτήρα της γύρω από τη δεσπόζουσα συναγωγή, τη δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο.
Είναι γνωστό ότι η Θεσσαλονίκη, προπολεμικά, ήταν κάτι σαν την εβραϊκή πρωτεύουσα των Βαλκανίων, όμως και η κοινότητα της Αθήνας δεν πήγαινε πίσω. Όλοι γνωρίζουμε το ένδοξο, αρχαιοελληνικό παρελθόν της πόλης, όμως είναι ποικιλοτρόπως χρήσιμο να μην αμελούμε πως, όπως σε όλες τις αυθεντικά κοσμοπολίτικες πόλεις του κόσμου, η ιστορία της Αθήνας έχει σμιλευτεί και από άλλες κουλτούρες και παραδόσεις. Advertisement: 0:03 Οι περισσότεροι ήταν έμποροι και διατηρούσαν καταστήματα στην περιοχή του Μοναστηρακίου. Ο περίφημος Γιουσουρούμ άνοιξε εδώ το πρώτο παλαιοπωλείο, δίνοντας το όνομά του σε όλα τα παλαιοπωλεία και παζάρια μεταχειρισμένων της Ελλάδας.
Οι ενδείξεις για την ύπαρξη σχέσεων μεταξύ Αθηνών και Παλαιστίνης χρονολογούνται από τον 6ο αιώνα π.Χ., πιο συγκεκριμένα τα στοιχεία που έχουμε χρονολογούνται στις αρχές του 1ου αι. μ.Χ. Ο Αγρίππας Α', σε επιστολή του προς τον Γάιο Καλιγούλα, αναφέρει την Αττική ως μία από τις περιοχές όπου κατοικούσαν Εβραίοι. Όπως αναφέρει ο Απόστολος Παύλος, επισκέφτηκε μία συναγωγή στην Αθήνα και συνάντησε εκεί, εκτός από Εβραίους, αρκετούς Εθνικούς που τιμούσαν την ιουδαϊκή θρησκεία. Το 1705 Γάλλος ταξιδιώτης αναφέρει ότι συνάντησε στην Αθήνα 15-20 περίπου οικογένειες Εβραίων. Το 1877 η εβραϊκή κοινότητα στην Αθήνα αριθμούσε 60 άτομα και 250 το 1878, ενώ έναν χρόνο μετά, το 1879, αναγνωρίστηκε επίσημα από το ελληνικό κράτος. Η μετανάστευση των Εβραίων προς την Αθήνα αυξήθηκε με τη μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης του 1917, και παραμονές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έφτασαν να αριθμούν τους 3.000 περίπου.
Μετά το τέλος του πολέμου και την επιστροφή των επιζώντων, η Αθήνα έφτασε να έχει μεγαλύτερο αριθμό Εβραίων απ' ό,τι προπολεμικά, αφού πολλοί επιζώντες από τις αφανισμένες εβραϊκές κοινότητες της επαρχίας δεν είχαν άλλη επιλογή από το να συρρεύσουν στην Αθήνα για να ζήσουν κοντά σε ομόθρησκούς τους.
Μεταπολεμικά, η κοινότητα της Αθήνας έφτασε να αριθμεί 5.000 άτομα. Λίγο αργότερα, όμως, εξαιτίας της μετανάστευσης, ο πληθυσμός μειώθηκε στα 3.000 άτομα. Σήμερα ζουν στην Αθήνα 2.500 Εβραίοι, οι οποίοι αποτελούν τη μεγαλύτερη ισραηλιτική κοινότητα της χώρας. Στην Αθήνα λειτουργούν δύο συναγωγές, εβραϊκό δημοτικό σχολείο, πνευματικό κέντρο και εβραϊκό νεκροταφείο. 27.4.2017 «Η τάξη μας»: Αυτή είναι η συγκλονιστική αληθινή ιστορία της παράστασης που ανεβαίνει στο Εθνικό Θέατρο Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη Κοσκινά, αρχαιολόγο και ξεναγό, πιθανολογείται ότι υπήρχε μία συναγωγή στην περιοχή της Αγοράς, μάλλον του 3ου αιώνα μ.Χ., από την οποία προέρχεται ένα θραύσμα από πεντελικό μάρμαρο με μια επτάφωτη λυχνία (μενορά) κι ένα φοινικόφυλλο (λουλάβ), το οποίο βρέθηκε δίπλα στο άγαλμα του Αδριανού.
Συνεχίζει στο μπλογκ του ο κ. Κοσκινάς: «Οι πρώτοι Εβραίοι που εγκαταστάθηκαν ξανά στην πόλη μετά την Τουρκοκρατία ήρθαν συνοδεύοντας τον βασιλιά Όθωνα. Σιγά-σιγά, άρχισε να σχηματίζεται μια μικρή κοινότητα από Εβραίους που έρχονταν από άλλα μέρη του ελλαδικού χώρου, κυρίως από τα Γιάννενα. Οι τελευταίοι έχτισαν την πρώτη μικρή συναγωγή της πόλης, σήμερα γνωστή ως "γιαννιώτικη". Μετά την ενσωμάτωση της Βόρειας Ελλάδας στη χώρα, άρχισαν να καταφθάνουν στην πρωτεύουσα και σεφαραδίτες, οι οποίοι έχτισαν τη δεύτερη συναγωγή της πόλης, το 1935. Οι Εβραίοι της Αθήνας ζούσαν κυρίως στην περιοχή του Θησείου και στα Πετράλωνα.
Οι γειτονιές αυτές ποτέ δεν είχαν τον χαρακτήρα του γκέτο, μάλιστα περιείχαν και πολλά χριστιανικά σπίτια. Οι περισσότεροι ήταν έμποροι και διατηρούσαν καταστήματα στην περιοχή του Μοναστηρακίου. Ο περίφημος Γιουσουρούμ άνοιξε εδώ το πρώτο παλαιοπωλείο, δίνοντας το όνομά του σε όλα τα παλαιοπωλεία και παζάρια μεταχειρισμένων της Ελλάδας. Τα μόνα μνημεία της κοινότητας που μπορεί να δει κανείς σήμερα είναι το εξαιρετικό Εβραϊκό Μουσείο, οι δύο συναγωγές στην οδό Μελιδώνη στο Θησείο και το διακριτικό μνημείο του Ολοκαυτώματος δίπλα τους». Το εβραϊκό Θησείο Σήμερα στην Αθήνα λειτουργούν δύο συναγωγές, η μία απέναντι στην άλλη, στην οδό Μελιδώνη στο Θησείο.
Η παλιότερη από τις δύο είναι η ρωμανιώτικη, που χτίστηκε το 1904, στο νούμερο 8 της οδού. Το επίσημο όνομά της είναι Ετς Χαΐμ, όνομα συνηθισμένο για ρωμανιώτικες συναγωγές. Απέναντί της ακριβώς, στο νούμερο 5, βρίσκεται η νεότερη, σεφαραδίτικη συναγωγή, που χτίστηκε το 1935 και ανακαινίστηκε τη δεκαετία του '70. Ονομάζεται Μπεθ Σαλώμ και είναι η μεγαλύτερη από τις δύο και εκείνη που λειτουργεί κανονικά. Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος (Νίκης 39) ιδρύθηκε το 1977 για να συλλέξει, να διατηρήσει, να ερευνήσει και να εκθέσει τα υλικά κατάλοιπα 2.300 χρόνων εβραϊκής ζωής στην Ελλάδα. Η συλλογή του, που εμπλουτίζεται συνεχώς, αποτελείται από δέκα χιλιάδες αυθεντικά αντικείμενα, φωτογραφίες, έγγραφα και αρχεία, και περιλαμβάνει ποικίλο και ενδιαφέρον υλικό από την καθημερινή και θρησκευτική ζωή και την ιστορική πορεία των Ελλήνων Εβραίων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου