Ο Διογένης ο Κυνικός ήταν πολλά πράγματα. Αν κάτι δεν ήταν, είναι ένα συνηθισμένος άνθρωπος. Στην πραγματικότητα ο Διογένης ήταν αναρχικός ακόμα κι αν τότε που έζησε, το συγκεκριμένο κοινωνικόπολιτικό ρεύμα δεν είχε ιδρυθεί.
Ο τρόπος σκέψης του και ο τρόπος ζωής του τον έκαναν να ξεχωρίζει. Οι ατάκες του και οι φαρμακερές απαντήσεις του σε όσους προσπαθούσαν να τον μειώσουν ή να τον εκθέσουν έχουν δημιουργήσει μια ολόκληρη σχολή για το πώς πρέπει κάποιος να αντιδρά απέναντι σε όσους θέλουν να τον μειώσουν.
Ο Διογένης δεν ήταν ένας εύκολος ή απλός άνθρωπος. Θεωρείται ο εμβληματικός πρωτοπόρος των Κυνικών που είχαν σαν έμβλημά τους τον Κύων (τον σκύλο) και οι οποίοι διατείνονταν ότι διέφεραν από τους άλλους σκύλους διότι εκείνοι δεν δάγκωναν τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουν!
Είναι ο πρώτος που δήλωσε «πολίτης του κόσμου» και το εννοούσε, σε μια εποχή που το βασικό γνώρισμα των ανθρώπων ήταν η πατρίδα και οι πρόγονοι. Σε κάθε ευκαιρία που του δινόταν φρόντιζε να ισοπεδώνει όλους τους καθωσπρεπισμούς της κοινωνίας. Αυνανιζόταν δημόσια (είχε… ιδιαίτερη αδυναμία στην Αθηναϊκή αγορά), ουρούσε και αφόδευε σε περίτεχνες κολόνες και ιερούς ναούς.
Αρνητής του πολιτισμού και των Νόμων, πίστευε πως ο άνθρωπος είναι από τη φύση εφοδιασμένος με όλα όσα χρειάζεται και δεν έχει ανάγκη από περιττά πράγματα. Είναι ενδεικτικό πως όταν μια μέρα είδε ένα μικρό παιδί να πίνει νερό με τη χούφτα του χεριού του, πήρε στα χέρια του το κύπελλο, με το οποίο έπινε νερό και το πέταξε μακριά με δύναμη, αναφωνώντας «παιδίον μὲ νενίκηκεν εὐτελεία!» (ένα παιδί με ξεπέρασε στην απλότητα).
Η γέννηση, η εξορία, η περιπλάνηση και η φιλοσοφία
Ο Διογένης γεννήθηκε στη Σινώπη περίπου το 412 π.Χ. (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.). Ο πατέρας του, Ικεσίας, ήταν κατασκευαστής νομισμάτων και ο Διογένης έμαθε την τέχνη δίπλα του. Το 370 π.Χ., ωστόσο, τον συνέλαβαν για την παραχάραξη νομισμάτων και τον εξόρισαν.
Έτσι βρέθηκε στην Αθήνα όπου διέμενε όλες τις εποχές του χρόνου εκτός από το καλοκαίρι όπου έφευγε για την Κόρινθο. Υπήρξε μαθητής του ιδρυτή της Κυνικής φιλοσοφίας, Αντισθένη, διαπρεπούς μαθητή του Σωκράτη. Ο Διογένης ξεπέρασε το δάσκαλό του σε φήμη και προσκόλληση στον Κυνικό τρόπο ζωής.
Συχνά κυκλοφορούσε την ημέρα με ένα αναμμένο φανό και όταν τον ρωτούσαν «γιατί κρατάς φανό, ημέρα;» αυτός απαντούσε «αναζητώ τον Άνθρωπο». O Διογένης έψαχνε να βρει ένα ανθρώπινο ον, αλλά έλεγε πως έβλεπε μόνο «κατεργάρηδες και αχρείους».
Με τη διδασκαλία του, η οποία ουσιαστικά ήταν επαναστατική και άκρως ανατρεπτική για την τάξη που επικρατούσε τότε, έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα. Βλέποντας, για παράδειγμα, μία ημέρα τους αξιωματούχους να οδηγούν στη φυλακή κάποιο ταμία, που είχε κλέψει ένα κύπελο είπε: «Οι μεγάλοι κλέπται τον μικρόν άγουσι».
Ο μύθος του Διογένη γιγαντώθηκε με τον χρόνο τόσο που η γέννησή του όσο και ο θάνατός του συνδέθηκαν (με βάση τη σημειολογία και όχι φυσικά τις πραγματικές ημερομηνίες) με σπουδαία γεγονότα. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Σωκράτης πέθανε την ημέρα της γέννησης του Διογένη, ενώ ο Διογένης ο Λαέρτιος είχε γράψει πως ο σπουδαίος αυτός κυνικός φιλόσοφος είχε γεννηθεί την ημέρα που ο Μέγας Αλέξανδρος πέθαινε στη Βαβυλώνα.
Οι ιστορίες που έχουν διασωθεί και αφορούν τον τρόπο με τον οποίο ο Διογένης αντιμετώπιζε διάφορες καταστάσεις είναι γνωστές και δείχνουν ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε τη ζωή.
Ποιος άλλωστε δεν γνωρίζει την ιστορία της συνάντησης με τον Μέγα Αλέξανδρο όπου ο Διογένης του είχε πει το θρυλικό «σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο», όταν εκείνος στάθηκε μπροστά του αγέρωχος μέσα στην αστραφτερή του πανοπλία και τον βασιλιά των Μακεδόνων, εκστασιασμένο να λέει το περίφημο: «Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν Διογένης».
«Λύχνου σβεσθέντος, πάσα γυνή Λαϊς»
Μια ιστορία, ωστόσο, έχει ιδιαίτερη σημασία. Έχει πρωταγωνιστές τον ίδιο τον Διογένη και μια εντυπωσιακή, πανέμορφη και διάσημη πόρνη, την Λαΐδα από την Κόρινθο.Ακόμα και γνωστοί ιστορικοί έχουν γράψει για εκείνη την πόρνη. Ο Ρωμαίος ποιητής, Προπέρτιος είχε γράψει πως «όλη η Ελλάδα έλιωνε από πόθο μπροστά στην πόρτα της». Είχε όμορφες ξανθές μπούκλες, λεπτό και καλλίγραμμο σώμα, με δύο στήθη «σαν κυδώνια».
Η Λαΐδα έζησε την περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου, από το 431 π.Χ. μέχρι το 404 π.Χ. Η φήμη της ήταν τέτοια που την πλησίαζαν άνδρες από κάθε γωνιά της Ελλάδας. Εκείνη το εκμεταλλεύτηκε ζητώντας υπέρογκα ποσά για να κοιμηθεί μαζί τους. Λέγεται, μάλιστα, πως τα ποσά αυτά σε σημερινά χρήματα ξεπερνούσαν κατά πολύ τις 2.000 ευρώ για μια νύχτα!
Στα πόδια της είχε όποιον άνδρα ήθελε, ωστόσο, η διάσημη εταίρα ενοχλήθηκε από την… πρωτοφανή αδιαφορία που έδειχνε για εκείνη ο Διογένης όταν τα καλοκαίρια πήγαινε στην Κόρινθο. Έτσι σκέφτηκε να κάνει κάτι που θα τον εξέθετε.
Μία ημέρα τον πλησίασε και του είπε πως τον θαυμάζει και πως θα του επιτρέψει να κοιμηθεί μαζί της για ένα βράδυ αρκεί στο δωμάτιο που θα συνευρεθούν να μην υπάρχει το παραμικρό φως.
Ο Διογένης δέχθηκε και έτσι το ραντεβού κλείστηκε. Ο σπουδαίος φιλόσοφος βρέθηκε στο σκοτεινό δωμάτιο και πέρασε τη νύχτα του στο πλάι μιας άσχημης και ηλικιωμένης υπηρέτριας της φημισμένης εταίρας.
Την επόμενη μέρα, και αφού θεωρούσε πως πέτυχε τον σκοπό της, η Λαΐδα άρχισε να διαδίδει την παγίδα που έστησε στον Διογένη, μέσα στην οποία έπεσε ο φιλόσοφος, με σκοπό να τον εξευτελίσει.
Όταν ο Διογένης ρωτήθηκε για το αν είναι πραγματικότητα όλα αυτά που διαδίδονται σε βάρος του, απάντησε: «Λύχνου σβεσθέντος, πάσα γυνή Λαϊς», δηλαδή «στο σκοτάδι, όλες οι γυναίκες σαν τη Λαΐδα είναι»!
Η απάντηση αυτή έκανε την διάσημη πόρνη να καταλάβει πως ο Διογένης δεν ήταν ένας απλός άνθρωπος και τότε του έκανε δώρο μια πραγματική νύχτα μαζί της. Κάτι που φυσικά ο κυνικός φιλόσοφος δέχθηκε με χαρά!
Στα «πικάντικα» παραλειπόμενα εκείνης της ιστορίας, υπάρχει και αυτό που έγινε με τον φιλόσοφο Αρίστιππο, ιδρυτή της ηδονιστικής σχολής, που εκείνη την περίοδο θεωρούταν ο πιο «τακτικός» πελάτης της Λαΐδας! Τόσο τακτικός που είχε γίνει ο περίγελος της περιοχής καθώς όλοι τον κορόιδευαν για τα τεράστια ποσά που ξόδευε για να αγοράζει τη συντροφιά της.
Όταν μαθεύτηκε ότι η διάσημη εταίρα προσέφερε δωρεάν το κορμί της στο Διογένη, όλοι περίμεναν την έντονη αντίδραση του Αρίστιππου στον οποίο ουδέποτε είχε κάνει ένα τέτοιο δώρο. Όταν, ωστόσο, εκείνος το έμαθε απάντησε με εξίσου φιλοσοφική διάθεση, που πιθανότατα θα ζήλευε ακόμα και ο ίδιος ο Διογένης. «Την πληρώνω για να ευχαριστεί εμένα, όχι για να μην ευχαριστεί άλλους», είπε απόλυτα ήρεμος!
Σε ότι αφορά την ίδια την Λαΐδα λέγεται πως έζησε αρκετά χρόνια και συνέχισε να εξασκεί το επάγγελμά της έως ότου πέθανε (σύμφωνα με τα επικρατέστερα σενάρια) είτε από πνιγμό, όταν ένα κουκούτσι ελιάς κόλλησε στον λαιμό της, είτε από ανακοπή καρδιάς, κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης!
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου