Το Νοέμβριο του 1975 ο διάσημος ωκεανολόγος Ζακ Υβ Κουστώ, προσκλήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση να κάνει έρευνες στο Αιγαίο σχετικά με την ιστορία της χαμένης Ατλαντίδας και τη χαρτογράφηση ορισμένων ναυαγίων.Η υποδοχή που
του επιφυλάχθηκε από τον ΕΟΤ ήταν θερμή, ενώ το ερευνητικό σκάφος Καλυψώ και ο εξοπλισμός του, προκάλεσε μεγάλη εντύπωση. Στις εξερευνήσεις έλαβαν μέρος και οι σημαντικοί Έλληνες αρχαιολόγοι – δύτες: Λάζαρος Κολώνας, Χαράλαμπος Κριτζάς, Χαράλαμπος Πέννας, Νίκος Παπαδάκης, Μανώλης Μπορμπουδάκης, Γ. Παπαθανασόπουλος, Ε. Τσαβλίρης, Β. Βιτάλης, Π. Νικολαΐδης, Ισίδωρος Κακούρης, Γ. Μασέλος, Φ. Αντωνόπουλος, Γ. Γάρας, Σ. Ρακόπουλος και άλλοι.
Τα αρχαία ευρήματα ανέβαιναν κατευθείαν, από τον βυθό στο κατάστρωμα, μέσω σωλήνα και η άρση μεγάλων αντικειμένων που τοποθετούνταν σε καλάθια, εντυπωσίασαν τους αρχαιολόγους που έβλεπαν τον πρωτοποριακό τρόπο με τον οποίο δούλευε ο εξερευνητής. Οι δεκάδες αμφορείς, τα όστρακα και τα αγαλματίδια που ανέσυρε από το Αιγαίο, βοήθησαν αρκετά στην κατανόηση της αρχαίας τέχνης, της καθημερινότητας και τους θαλάσσιους δρόμους που ακολουθούσαν τα εμπορικά πλοία.
Στην Σαντορίνη, εκτός από το βαθυσκάφος χρησιμοποιήθηκε και το ελικόπτερο του «Καλυψώ», που πραγματοποιούσε φωτογραφικές και κινηματογραφικές λήψεις από αέρος. Οι έρευνες επικεντρώθηκαν κυρίως σε περιοχές του νησιού όπου υπήρχαν γνωστά ναυάγια, με σκοπό να εντοπιστούν αρχαία.
Ο εντοπισμός του Βρεττανικού στη Τζιά Μεταξύ της Κέας και της Μακρονήσου εντοπίστηκε το πλοίο Βρεττανικός που είχε μετατραπεί σε νοσοκομειακό και βυθίστηκε από γερμανικό υποβρύχιο κατά τον Α” Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Κουστώ απέδειξε, παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς της Γερμανίας, ότι εκείνη ήταν υπεύθυνη για την βύθιση του πλωτού νοσοκομείου κατά παράβαση των κανόνων του πολέμου.
Ιστορική ήταν η στιγμή που μια 80χρονη διασωθείσα, καταδύθηκε με το βαθυσκάφος και στο βυθό, είδε την καμπίνα όπου διέμενε ως νεαρή νοσοκόμα. Ο Κουστώ συνέχισε τις έρευνες στις Κυκλάδες, στο νότιο Ιόνιο, στον Κορινθιακό και στην Κρήτη όπου εντοπίστηκαν εφτά ναυάγια στη νήσο Δίας, που βρίσκεται απέναντι από το Ηράκλειο.
Αναγνωρίστηκε επίσης ένα σημαντικό βυζαντινό ναυάγιο του 10ου αιώνα, φορτωμένο αμφορείς, ένα άλλο βυθισμένο πλοίο με αμφορείς του 1ου αιώνα π.Χ. και ένα Ενετικό στο οποίο διακρίνονταν κανόνια.
Στα ανοιχτά του Ηρακλείου εντοπίστηκαν επίσης τα υπολείμματα της «Λα Τερέζ», του γαλλικού πολεμικού πλοίου του Λουδοβίκου ΙΔ”, που ανατινάχτηκε κατά τις εχθροπραξίες με τους Τούρκους που πολιορκούσαν τον Χάνδακα. Στα Αντικύθηρα, το βαθυσκάφος και οι δύτες βρήκαν αρχαία αντικείμενα αλλά και νομίσματα της Περγάμου του 80υ π.Χ, από τα οποία οι αρχαιολόγοι συνέλεξαν πληροφορίες για τη χρονολόγηση του ναυαγίου της περιοχής.
Κάθε φορά που εντοπιζόταν κάποιο αρχαίο εύρημα, ο Κουστώ ζητούσε από το πλήρωμα να το καθαρίσει από τα ιζήματα για να το κινηματογραφήσει, γεγονός που προκαλούσε έκπληξη στους αρχαιολόγους καθώς δεν ήταν επιστημονικά ορθό.
Όλοι θυμούνται την ημέρα που το ελικόπτερο του Καλυψώ έφερε στο πλοίο τον Μίκη Θεοδωράκη. Τον είχε προσκαλέσει ο Κουστώ για να του ζητήσει να γράψει μουσική σε μια από τις ταινίες του.
Η ανακάλυψη του αδελφού πλοίου του Τιτανικού στη Τζιά και η αυτοψία με την επιζήσασα νοσοκόμα του Βρεττανικού, θεωρείται μια απο τις κορυφαίες στιγμές του ερευνητικού έργου του Κουστώ στην Ελλάδα. Τα πάντα κινηματογραφήθηκαν.
Όπως αναφέρει σε δημοσιευμένη εργασία του ο σημερινός ακούραστος και χαλκέντερος ερευνητής, Δ/ντής Εναλίων Αρχαιοτήτων Κρήτης κ. Θεοτόκης Θεοδούλου, ερευνήθηκαν «θέσεις σε όλη την περίμετρο της Κρήτης, με έμφαση στην νησίδα Ντία. Στους νότιους όρμους της σημαντικής για την ιστιοφόρο ναυσιπλοΐα νησίδας εντοπίστηκαν και περισυλλέχθηκαν μεμονωμένα αντικείμενα και ανελκύστηκαν τα ορατά στην επιφάνεια του βυθού φορτία τεσσάρων αρχαίων ναυαγίων: ενός Ρωμαϊκών (1ος-2ος αι. μ.Χ.), ενός Βυζαντινών (8ος-9ος αι.), ενός Ενετικών (16ος-17ος αι.) και ενός Οθωμανικών (17ος-18ος αι.) χρόνων». Οι αμφορείς από τα φορτία αυτά είναι εκτεθειμένοι από το καλοκαίρι του 2016 μετά την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησής του, στο φρούριο του Κούλε. Από τη μελέτη των ημερολογίων των ερευνών (Χ. Κριτζάς, Λ. Κολώνας, Ν. Παπαδάκης), «τα οποία φυλάσσονται στο αρχείο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, προκύπτει ο αριθμός των τεσσάρων ναυαγίων, ενώ αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι επρόκειτο για έξι ναυάγια. Παράλληλα με τα ναυάγια διεξάγεται ανασκαφή στον δυτικότερο όρμο του Αγ. Γεωργίου, η οποία αποδεικνύει τη χρήση του ως ναυτικού καταφυγίου από τα Προϊστορικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας. Απτή απόδειξη, πέραν της κεραμικής, ο βυθισμένος λιμενοβραχίονας, πιθανόν των Βυζαντινών χρόνων, που προστατεύει τον όρμο από τους νοτιάδες».
cretalive.gr
Έρευνα Κουστώ Ντία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου