Το Κοβάλτιο είναι απαραίτητο στον άνθρωπο ως αναπόσπαστο κομμάτι της βιταμίνης Β12. Οι απαιτήσεις του ανθρώπου σε βιταμίνη Β12 καλύπτονται από τη δίαιτα. Το κοβάλτιο βρίσκεται στις περισσότερες τροφές και απορροφάται εύκολα από το γαστρεντερικό σωλήνα.
Εκθεση σε κοβάλτιο ή εισπνοή σκόνης κοβαλτίου σε εργαζόμενους σε βιομηχανίες μπορεί να προκαλέσει αλλεργική δερματίτιδα, άσθμα και συμπτώματα από τους πνεύμονες. Τοξικές επιδράσεις κοβαλτίου περιλαμβάνουν υπερπλασία θυρεοειδούς, μυξοίδημα, μυοκαρδιοπάθεια, πολυκυτταραιμία.
Χρησιμότητα
Το κοβάλτιο, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, είναι συστατικό της βιταμίνης Β12 και συμμετέχει στον σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Το κοβάλτιο επηρεάζει βιολογικά την χρησιμοποίηση ιωδίου στον θυρεοειδή αδένα, ενώ χρησιμεύει στην λήψη του σιδήρου από το έντερο.
Συναντάται στα καρύδια, λαχανικά, δημητριακά και στο συκώτι. Είναι πολύ σημαντικό να επισημανθεί ότι το κοβάλτιο που περιέχει βιταμίνη Β12 , λαμβάνεται μόνο από ζωικές τροφές. Το 70%-100% απορροφάται από τον οργανισμό , το υπόλοιπο αποβάλλεται από τα νεφρά.
Έλλειψη και πλεόνασμα κοβαλτίου
Η έλλειψη της βιταμίνης Β12 προκαλεί κακοήθη αναιμία ,στον άνθρωπο. ( Δυστυχώς δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με λήψη κοβαλτίου). Η χορήγηση κοβαλτίου από το στόμα δεν είναι τοξική και τα νεφρά αποτελούν το κύριο όργανο απέκκρισης του κοβαλτίου.
Περίσσεια κοβαλτίου προκαλεί πολυκυτταραιμία . Αυτό το πλεόνασμα κοβαλτίου δεν παρατηρήθηκε με αυξημένη δόση βιταμίνης Β12 , διότι το κοβάλτιο είναι γερά συνδεδεμένο με το μόριο της.
Τροφές πλούσιες σε κοβάλτιο
Τροφές πλούσιες σε κοβάλτιο είναι το βοδινό συκώτι, η γαλοπούλα, ο σολωμός, η γλώσσα, το τυρί, το σιτάρι, η σίκαλή, το κριθάρι, η βρώμη, τα καρύδια, τα φυστίκια, το αχλάδι, το λάχανο και άλλες.
Το κοβάλτιο χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο ως συστατικό της βιταμίνης Β12, η οποία συντίθεται από βακτήρια στο παχύ έντερο ή προσλαμβάνεται έτοιμη. Υπό τη μορφή αυτή χρησιμοποιείται για να ενεργοποιήσει ορισμένα ένζυμα και για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ο άνθρωπος προσλαμβάνει το κοβάλτιο, το οποίο χρειάζεται κυρίως από ζωικούς ιστούς και ιδίως το ήπαρ και τα νεφρά.
Η ποσότητα του κοβαλτίου που υπάρχει στο σώμα του ανθρώπου είναι μόλις το 1,1 του χιλιοστού του γραμμαρίου. Βρίσκεται στους μύες, στα οστά, στο ήπαρ και στα νεφρά. Στο αίμα υπάρχει κυρίως στα ερυθρά αιμοσφαίρια και λιγότερο στον ορό. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) συστήνει 1 εκατομμυριοστό του γραμμαρίου κοβάλτιο (απορροφήσιμο) την ημέρα.
Χρησιμότητα
Σε ορισμένες περιπτώσεις το κοβάλτιο χρησιμοποιήθηκε για την ελάττωση της πιέσεως, διότι προκαλεί διαστολή των αγγείων. Όπως είδαμε και προηγουμένως, η δράση του κοβαλτίου στον ανθρώπινο οργανισμό ταυτίζεται με την παρουσία του στην βιταμίνη Β12. Οι δράσεις της βιταμίνης Β12, γίνονται δια του ατόμου του κοβαλτίου που έχει στο μόριό της. Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν, εκτός των άλλων, τη σύνθεση του DNA και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Επίσης το κοβάλτιο παίζει αποφασιστικό ρόλο στην αποτοξίνωση του οργανισμού από τα κυανιούχα. Κυανιούχα μπορεί να παίρνει ο ανθρώπινος οργανισμός είτε από τα τρόφιμα, είτε από το κάπνισμα.
Ανεπάρκεια
Γνωστή συνέπεια από την έλλειψη βιταμίνης Β12 είναι η κακοήθης αναιμία. Η αναιμία αυτή δεν θεραπεύεται με χορήγηση κοβαλτίου, αλλά με χορήγηση βιταμίνης Β12. Παλαιότερα έβαζαν μικρές ποσότητες ορισμένων ενώσεων του κοβαλτίου στη μπύρα, για να βελτιώσουν την ποιότητα του αφρού που σχηματίζει. Τώρα έχουν σταματήσει, διότι φοβούνται ότι η προσθήκη αυτή οδηγεί σε τοξικά αποτελέσματα. Οι ανόργανες ενώσεις του κοβαλτίου δεν είναι πολύ τοξικές, εξασθενίζουν όμως τη δράση του θυρεοειδούς. Η σοβαρότερη όμως ανωμαλία που μπορούν να προκαλέσουν οι ενώσεις του κοβαλτίου είναι καρδιοπάθειες, εξασθένιση της καρδιάς λόγω αυξημένης ποσότητας γλυκογόνου. Γιατί, αποδείχθηκε ότι το κοβάλτιο παρεμποδίζει τον καταβολισμό του γλυκογόνου. Η ανωμαλία αυτή παρατηρήθηκε σε ορισμένους κατοίκους του Μόντρεαλ, που έπιναν μεγάλες ποσότητες μπύρας.
Τοξικότητα
Σήμερα δεν υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθεί περίσσεια κοβαλτίου από τρόφιμα. Τοξικότητα μπορεί να υπάρξει όταν γίνεται κάποια αγωγή με φάρμακα που περιέχουν κοβάλτιο. Στις περιπτώσεις αυτές τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι βρογχοκήλη, υποθυρεοειδισμός και καρδιακή ανεπάρκεια. Προτεινόμενες Ημερήσιες Προσλήψεις Δεν υπάρχουν γνωστές για τον άνθρωπο απαιτήσεις που αφορούν το κοβάλτιο, εκτός από εκείνες που περιέχονται στη βιταμίνη Β12.
Πηγές
Τα κυριότερα τρόφιμα στα οποία υπάρχει κοβάλτιο είναι τα πράσινα φύλλα των λαχανικών και ορισμένα ψάρια. Συγκεκριμένα, τα λαχανικά (γενικώς) έχουν 20-60, τα οστρακοειδή 225, το συκώτι 15, τα νεφρά 25, το ψαχνό κρέας 12, τα γαλακτοκομικά 1-3. Οι τιμές αναφέρονται σε εκατομμυριοστά του γραμμαρίου σε 100 γραμμάρια τροφίμου. Στα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα το κοβάλτιο βρίσκεται κυρίως στη βιταμίνη Β12.
proionta-tis-fisis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου