«Η Παρθένος των Βράχων»: Ακτίνες Χ αποκάλυψαν τα προσχέδια του πίνακα του Ντα Βίντσι

Ο διάσημος πίνακας «Η Παρθένος των Βράχων» του ιδιοφυούς καλλιτέχνη Λεονάρντο ντα Βίντσι είχε αρχικά μία διαφορετική σύνθεση, όπως αποκαλύφθηκε από μία νέα μελέτη του από την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, η οποία έφερε στο φως δύο διαφορετικά προσχέδια με τα ίδια πρόσωπα του δημοφιλούς έργου σε διαφορετικές στάσεις από την τελική εκτέλεσή τους.


Στην πρώτη σύνθεση, ο άγγελος κρατά τον Ιησού βρέφος πολύ πιο σφικτά και οι δύο φιγούρες έχουν σκιτσαριστεί πιο ψηλά στην επιφάνεια του πίνακα. Η Παρθένος επίσης κοιτάζει προς την πλευρά του ζεύγους των μορφών αυτών, αντί να στρέφει το βλέμμα προς τα κάτω, όπως στον τελικό πίνακα. Μία δεύτερη σύνθεση προσεγγίζει πολύ περισσότερο στο τελικό αποτέλεσμα, όμως το πιο σημαντικό είναι πως ρίχνει ακόμη πιο άπλετο φως στη διαδικασία της καλλιτεχνικής εργασίας του Λεονάρντο. Στη σύνθεση αυτή το κεφάλι του Ιησού βρέφους εμφανίζεται προφίλ και ορισμένες από τις μπούκλες του άγγελου έχουν απαλειφθεί. Οι ειδικοί ενόπισαν επίσης αποτυπώματα από χέρια στην επιφάνειά της από το σβήσιμο των γραμμών πάνω στην επιφάνεια του πίνακα, τα οποία ίσως ανήκουν σε κάποιον από τους βοηθούς του καλλιτέχνη, ή ακόμη και στον ίδιον τον ντα Βίντσι.

Οι νέες αποκαλύψεις πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση υλικών τα οποία περιείχαν ψευδάργυρο, που επιτρέπει στα επικαλυμμένα σχέδια να γίνονται ορατά στις φωσφορίζουσες αποτυπώσεις των ακτίνων Χ. Η επιστημονική ανάλυση του πίνακα χρησιμοποίησε επίσης νέες ειδικές αποτυπώσεις υπέρυθρων και υπερφασματικών ακτίνων. Η έρευνα, που ξεκίνησε το 2004 είχε δείξει αρχικά πως η στάση της Παρθένου είχε αλλάξει, αλλά τότε λίγα είχαν αποκαλυφθεί για τις άλλες αλλαγές στις θέσεις των άλλων προσώπων του πίνακα. Το 2008 είχε πραγματοποιηθεί μία 18μηνη συντήρηση κι αποκατάσταση του πίνακα, ο οποίος ξαναεκτέθηκε προς τέρψιν του κοινού το 2010.
DEA / G. CIGOLINI VIA GETTY IMAGES


Ο πίνακας «Η Παρθένος τω Βράχων» αποτελεί τη δεύτερη εκδοχή του Λεονάρντο για το ίδιο θέμα (μολονότι πολλοί μελετητές αμφισβητούν την πατρότητα του μεγίστου των καλλιτεχνών της Αναγέννησης). Πολλοί ειδικοί θεωρούν πως οι πελάτες του Λεονάρντο δεν έμειναν ικανοποιημένοι από τον αρχικό πίνακα και τον ανάγκασαν να τον ξαναφιλοτεχνήσει. Η πρώτη εκδοχή του 1480 ανήκει στο Μουσείο του Λούβρου.

Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου ανακοίνωσε την ανακάλυψη των επικαλυμμένων σχεδίων πριν το άνοιγμα της νέας έκθεσης στις 9 Νοεμβρίου, στην οποία το κεντρικό έκθεμα θα είναι η «Παρθένος των Βράχων» και θα αφιερώνεται στον εορτασμό των 500 χρόνων από τον θάνατο του μεγάλου καλλιτέχνη. Η έκθεση θα καταλαμβάνει τις αίθουσες του ισογείου της Πινακοθήκης και οι θεατές θα μπορούν να εξερευνήσουν τους τρόπους και τη διαδικασία εκτέλεσης των έργων του με βάση τα ευρήματα και τις αναλύσεις της επιστημονικής έρευνας.