Είναι ο πόλεμος ηλίθιε

Νεφέλη Λυγερού

Εσχάτως, πληροφορήθηκα ότι η τουρκική εισβολή στη Συρία δεν «πουλάει». Για την ακρίβεια, δεν μας πολύ αφορά. Δεν την θέλουμε πρώτο θέμα στα τηλεοπτικά δελτία μας, ούτε επιθυμούμε να παίζει διαρκώς στα ραδιόφωνα.

Μας καταθλίβει η διαδικασία της καταμέτρησης νεκρών. Αν, μάλιστα, παρατηρήσει κανείς προσεχτικά, οι όροι "πόλεμος" ή ακόμα και "εισβολή" δεν υιοθετούνται. Εκλαμβάνονται ολίγον τί στομφώδεις για την περίσταση. Κατά τ’ άλλα, υπάρχει και μία άλλη εκδοχή. Ένα σενάριο για τους πιο αισιόδοξους... Μπορεί η σύγκρουση αυτή- είδατε μετρημένος όρος, ούτε δραματικός, ούτε άνευρος, κείτεται ακριβώς εκεί, στη μέση της πολιτικής ορθότητας- να εξελίσσεται σχετικά κοντά μας, στην ευρύτερη γειτονιά μας και υπό αυτή την έννοια να είναι δυσάρεστη, αλλά ίσως και εγκυμονεί οφέλη. Όχι μόνο κινδύνους. Για του λόγου το αληθές, ένας γνωστός μου, κατά τη διάρκεια μίας καθιερωμένης χαλαρής, κουβέντας μεταξύ φίλων, παραδέχτηκε ότι «τουλάχιστον τώρα ο Ερντογάν δεν θα ασχολείται με εμάς και αυτό όπως και να το δει κανείς… εεεε είναι το ζητούμενο. Μην γελιόμαστε!»

Εξάλλου, η Συρία, είναι ήδη μία χώρα φάντασμα. Αυτό δεν το ξεστόμισε, αλλά δεν χρειάστηκε. Κατέστη σαφές από τα συμφραζόμενα, με τα οποία σιωπηλά συναίνεσαν και τα υπόλοιπα μέλη της παρέας. Πράγματι, η πλέον αιματοβαμμένη χώρα λύγισε προ πολλού, υπό την πίεση ενός εμφυλίου σπαραγμού που μετράει ήδη οκτώ χρόνια. Το αλλοτινό κοσμικό, επιβλητικό διαμάντι της Μέσης Ανατολής με μακρά ιστορία και πολλές ιδιαιτερότητες- ένα μωσαϊκό θρησκειών και εθνοτήτων- μετατράπηκε σε μέτωπο θανάτου και δυστυχίας. Ελάχιστοι είναι όσοι ενθυμούνται ότι δεν έχουν περάσει δα και τόσα πολλά χρόνια από τότε που έχαιρε θαυμασμό ως κληρονόμος τεράστιων και ετερογενών πολιτισμικών στοιχείων.

Στην τελική, όμως, γιατί να νοιάζεται ή να ανησυχεί κανείς, όταν ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, η ΕΕ, η Ρωσία και η Κίνα "σφυρίζουν" Είναι δυνατόν να συμπεριφέρονταν έτσι, αν βρισκόμασταν ένα βήμα πριν από μία νέα γενοκτονία. Αδύνατον! Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι Ηνωμένες πολιτείες, δεν περιορίστηκαν στο σφύριγμα. Έκαναν κάτι ακόμα χειρότερο. «Εγκατέλειψαν» τους Κούρδους, συμμάχους, απομακρύνοντας τα αμερικανικά στρατεύματα από το βόρειο τμήμα της χώρας, κοντά στην τουρκική μεθόριο, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την επίθεση της Άγκυρας. Ακόμα και εντός του αμερικανικού εδάφους, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι η κίνηση αυτή θα λειτουργήσει ως μία κηλίδα που θα αμαυρώνει για πολλά χρόνια την αξιοπιστία μίας χώρας που θέλει να λέγεται υπερδύναμη και να δρα ως ρυθμιστής.

Άλλοι, το πάνε ένα βήμα παραπέρα. Φτάνουν στο σημείο, να κάνουν λόγο για τη δημόσια ταπείνωση που υπέστη η Αμερική από τον Σουλτάνο. Μία ταπείνωση που δεν μπορεί να αποδίδεται αποκλειστικά και μόνο σ΄ έναν ιδιόρρυθμο πρόεδρο, αλλά αντιθέτως αντανακλά μεγαλύτερες παθογένειες που ταλανίζουν το πολιτικό σύστημα της χώρας. Όσο, όμως, είτε σε ατομικό, είτε σε συλλογικό επίπεδο, κρύβουμε όλοι λίγο, πολύ τί συμβαίνει κάτω από το χαλί, γεγονός παραμένει ένα: η απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να λερώσει τα χέρια του, επιστρέφοντας στην πολιτική του 19ου αιώνα φαίνεται να μην βρίσκει προς το παρόν ανάχωμα. Ας φέρουμε στο μυαλό μας μία εικόνα: Σε μία σχολική τάξη έχουν εδραιωθεί οι κανόνες συμπεριφοράς. Τα όριο και το πλαίσιο, στο οποίο όλοι κινούνται. Ξαφνικά, στην καλοκουρδισμένη αυτή μηχανή μπουκάρει ένα παιδί, παραβιάζοντας κάθε γραπτό και άγραφο κανόνα. Χτυπάει, αρπάζει, διεκδικεί. Πράττει όλα τα παραπάνω με τους δικούς του όρους, ενώ οι υπόλοιποι τον παρακολουθούν με δέος, έκπληξη, τρόμο, αιφνιδιασμό. Μέχρι να επανέλθουν σε ένα καθεστώς ενσυναίσθησης έχουν φάει τις σφαλιάρες της αρκούδας. Ε, κάτι τέτοιο συμβαίνει και στο πολιτικό κατεστημένο, το οποίο έχει μείνει να αναρωτιέται τί συμβαίνει και πώς πρέπει να αντιδράσει. Πιο συγκεκριμένα, όμως, η απορία συνοδεύεται από τη δυσφορία στη σκέψη και μόνο ότι πρέπει να λερώσει τα χέρια του.

Αντιθέτως, ο Σουλτάνος τα παίζει όλα για όλα. Η αμετροέπειά του, μάλιστα, πιθανότητα θα είναι και αυτή που εντέλει μπορεί να οδηγήσει και στην κατάρρευσή του. Τεντώνει τόσο πολύ το σκοινί που είναι σαν να αποζητά το κόψιμο του. Ακόμα, όμως, και αν το σκοινί κοπεί θα είναι αργά. Αργά για έναν λαό που αξίζει τον σεβασμό μας, τους Κούρδους. Έναν λαό που οφείλει να επιβραβευτεί γι’ αυτό που προσέφερε στην ανθρωπότητα. Αργά και για εμάς τους υπόλοιπους, που συμμετέχουμε στο κύμα απάθειας που μας έχει κατακλύσει και το οποίο συχνά ερμηνεύεται ως ψυχραιμία και σύνεση. Και αυτό παρ’ ότι είναι ακριβώς το αντίθετο. Γιατί δεν χρειάζεται και πολύ μυαλό για να σκεφτεί κανείς ότι όταν ο Ερντογάν απειλεί, ο Ενρτογάν υλοποιεί τις απειλές του. Και, όπως, χαρακτηριστικά δήλωσε ένας δημοσιογράφος και στενός του συνεργάτης, ο άνθρωπος που στη γείτονα χώρα χαρακτηρίζεται ως φερέφωνο του γιατί ανακοινώνει ατύπως ότι συμβαίνει αμέσως πριν αυτό πραγματοποιηθεί «Τώρα η Συρία, μετά η Κύπρος και η Ελλάδα».