Τα πορίσματα των ερευνών Eυρωπαίων επιστημόνων, έρχονται να επιβεβαιώσουν την
κοινή μας ιστορική μνήμη. Μια νέα πανεπιστημιακή έρευνα του ανθρωπολόγου Dr Jamie Tehrani του πανεπιστημίου του Ντάραμ και της λαογράφου Sara Graça da Silva του πανεπιστημίου της Λισαβόνας, αποκαλύπτει πως πολλά πασίγνωστα παραμύθια έχουν τις ρίζες τους πολύ βαθύτερα απ’ όσο πιστεύουμε. Οι ακαδημαϊκοί αποκάλυψαν πως παραμύθια όπως «Η Πεντάμορφη και το Τέρας» και το λιγότερο γνωστό στην Ελλάδα «Ρουμπελστίλτσκιν», βρέθηκαν να έχουν ρίζες ακόμα και χιλιάδες χρόνια πριν στην προϊστορική περίοδο, ακόμα και από την Εποχή του Χαλκού.
Χρησιμοποιώντας τεχνικές που χρησιμοποιούνται συνήθως από τους βιολόγους, μελέτησαν τους πιθανούς κοινούς δεσμούς μεταξύ 275 ινδοευρωπαϊκών παραμυθιών από όλο τον κόσμο και ανακάλυψαν πως μερικά έχουν ρίζες που είναι πολύ βαθύτερες από όσο νομίζαμε, και πιθανότατα υπήρχαν “πολύ πριν από την εμφάνιση της γραπτής τους καταγραφής”. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως ολλά γνωστά παραμύθια τα οποία καταγράφθηκαν για πρώτη φορά το 17ο και 18ο αιώνα, έχουν ρίζες που προέρχονται από πολύ παλαιότερα. “Συγκεκριμένα «Η πεντάμορφη και το τέρας» και ο «Ρουμπελστίλτσκιν», μπορούν να ανιχνευθούν στα χρόνια της εμφάνισης των μεγάλων δυτικών Ιδνό-Ευρωπαϊκών γλωσσικών υπό-οικογενειών μεταξύ 2.500 και 6.000 χρόνια πριν».
Ήδη από το 19ο αιώνα ο Wilhelm Grimm, των Αδελφών Γκριμ , πίστευε ότι πολλά από τα παραμύθια που εκείνοι κατέγραψαν και έκαναν δημοφιλή είχαν τις ρίζες τους σε μια κοινή πολιτιστική ιστορία που χρονολογείται από τη γέννηση της ινδοευρωπαϊκής γλωσσικής οικογένειας. Μεταγενέστεροι στοχαστές ωστόσο, ισχυρίζονται πως πολλές από τις πασίγνωστες ιστορίες που μέχρι σήμερα λέγονται έχουν πολύ βαθύτερες ρίζες οι οποίες πέρασαν στην προφορική μας παράδοση και πολύ αργότερα άρχισαν να καταγράφονται, περί τον 16ο και 17ο αιώνα.
Ο Da Silva, ισχυρίζεται πως η προέλευση των λαϊκών παραμυθιών ήταν ένα από τα «μεγαλύτερα μυστήρια» στις σπουδές που σχετίζονται με το παραμύθι και τους λαϊκούς μύθους. Η προσπάθεια ανακατασκευής των μύθων με απώτερο σκοπό τον εντοπισμό των ριζών τους, έβρισκε συχνά τους επιστήμονες άκρως μπερδεμένους όχι μόνο λόγο της δυσκολίας να προσδιορίσουν το φύλο του πρωταγωνιστή κάθε ιστορίας αλλά και εξ’ αιτίας της πλούσιας αλληλεπίδρασης μεταξύ των προφορικών παραδόσεων σε σχέση με τα διασωθέντα γραπτά. Η νέα μέθοδος χαρτογράφησης των ιστοριών μέσα από κοινές γλώσσες και τη γεωγραφική ακρίβεια ήταν αποτελεσματική, “γιατί στην λαϊκή παράδοση οι λαϊκές οι ιστορίες μεταδίδονται μέσω του προφορικού λόγου , έτσι ώστε ένας συσχετισμός θα μπορούσε να διαφανεί και επίσης επειδή και η γλώσσα αλλά και τα παραμύθια μεταδίδονται από γενιά σε γενιά .”
Συνεπώς, παράλληλα με την ανάπτυξη της κάθε γλώσσας, αναπτύχθηκαν προφορικά διάφοροι λαϊκοί μύθοι και παραμύθια ιδωμένοι με ένα διαφορετικό πολιτιστικό πρίσμα κάθε φορά μα με ίδιες ρίζες. Σκοπός των επιστημόνων ήταν να ανατρέξουν σε ιστορικά ευρήματα για να μπορέσουν να ταυτοποιήσουν τις κοινές αυτές ρίζες που είναι τόσο παλιές όσο η ίδια η εξέλιξη των πολιτισμών και των γλωσσών. Πολλά από τα παραμύθια ή εκδοχές αυτών μπορούν να βρεθούν σε αρχαία ελληνικά και λατινικά κείμενα, όμως οι πραγματικές τους ρίζες είναι τελικά πολύ παλαιότερες.
Η ανθρώπινη φαντασία είναι άλλωστε αρχαιότατη. Οι λαϊκοί μύθοι που σώζονται ως πολλά από τα διάσημα παραμύθια που έχουμε σήμερα, ειπώθηκαν με σκοπό οι πολιτισμοί να δημιουργήσουν μια ψευδο-ιστορική παράδοση με παραδείγματα που αναδεικνύουν την έννοια του καλού και του κακού, της γυναίκας, του άνδρα, του ήρωα και της δοκιμασίας του. Η κοινή έννοια του φαντασιακού είχε ως σκοπό τη δημιουργία αυτών των ιστοριών ως μια διδακτική καθολική παράδοση που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως διδακτικό υλικό για τους νεότερους.
Γι αυτό λοιπόν και τα μοτίβα που συναντάμε σε πολλές ιστορίες είναι κοινά, ακόμα κι αν οι ήρωες ή οι λεπτομέρειες που κάθε πολιτισμική παράδοση αποφάσισε να εντάξει σε έναν μύθο κάνοντας τον δικό της, είναι ίδια.
Πολλά από τα παραμύθια είχαν σκοπό να παρουσιάσουν τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, ή με τις δυνάμεις του κακού και του καλού. Τα ευρήματα και πορίσματα της έρευνας έχουν σκοπό να αποδείξουν πως η παράδοση του Ινδο-ευρωπαϊκοί πολιτισμού είναι κοινή και προ-υπήρχε πολύ πριν τον διαχωρισμό των γλωσσών και των εθνών. Σε μια εποχή που όλο και περισσότερα πράγματα φαίνονται να μας χωρίζουν, η έρευνα αυτή έρχεται να αποδείξει πως η ιστορική μας μνήμη είναι τελικά κοινοί, πως οι αξίες και τα διδάγματα που μας προσφέρει μια κοινή λαϊκή παράδοση που ίσως σήμερα έχουμε απολέσει, μπορούν να μας φέρουν κοντά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου