Μέσα από το πέρασμα των αιώνων ο Αρδηττός παραμένει ένα από τα λίγα σημεία της Αθήνας που διατηρούν σχετικά αναλλοίωτη τη φυσιογνωμία τους. Ο χώρος του έχει γίνει θέατρο ποικίλλων και αγνώστων στο ευρύ κοινό εκδηλώσεων και περιστατικών από την αρχαιότητα έως σήμερα. Το γεγονός δε που προκαλεί απορίες στους πιο ανήσυχους είναι ότι παρά τις πρόσφατες εργασίες για την αισθητική του ανάδειξη και την περίφραξη του παραμένει ουσιαστικά κλειστός για τον κόσμο καθώς πρόσβαση υπάρχει μόνο από μια μικρή πόρτα επί της οδού Αρχιμήδου.
Έχει την καλύτερη θέα της Ακρόπολης και του Λυκαβηττού, όμως έχουν πρόσβαση σε αυτόν λίγοι. Μιλάμε για τον λόφο της Άγρας και του Αρδηττού στο Παναθηναϊκό Στάδιο.
Η περιοχή της Άγρας εκτίνοντας κατά την αρχαιότητα από την οδό Αναπαύσεως μέχρι το Στάδιο. Στην κατάφυτη έκταση υπήρχε το ιερό της Αγροτέρας Αρτέμιδος (Άγρα=κυνήγι). Πλάκες της ζωοφόρου του ναού βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο του Βερολίνου. Εκεί ήταν η πηγή της Καλλιρόης, ο ναός της Δήμητρος και της Περσεφόνης όπου τελούνταν τα Μικρά Μυστήρια της Δήμητρας («Τα εν Αγραις»), που θεωρούνταν προπαρασκευή για τα Ελευσίνια Μυστήρια. Η Άγρα καταλάμβανε τον αριστερό λόφο του Σταδίου.
Η περιοχή περιελάμβανε λοφώδες χωρίο και την γύρω περιοχή που βρίσκονταν πάνω από τον Ιλισό. Εκεί αναπτύχθηκε και μια από τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες. Όμως οι πλημμύρες του Ιλισού και η μετέπειτα οικοδόμηση της περιοχής δεν έχουν αφήσει πολλά ευρήματα. Στην Άγρα βρίσκονταν το μνημείο του Φειδιππίδη, όπου έπεσε νεκρός τρέχοντας να αναγγείλει το «Νενικήκαμεν».
Το μνημείο φτιάχτηκε από τον Ηρώδη Αττικό με πεντελικό μάρμαρο στη κορυφή του λόφου γράφοντας επάνω: «ΕΡΩΙ ΤΩ ΜΑΡΑΘΩΝΙΩ».
Δίπλα στην Άγρα εκτείνεται ο Αρδηττός, το δεύτερο μεγαλύτερο ύψωμα μετά της Ακρόπολη (133μέτρα). Το όνομά του προέρχεται από τον μυθολογικό ήρωα Αρδήτη, που με το κήρυγμά του κατόρθωνε να διαλύει τις διχόνοιες των Αθηναίων.
Παλαιότερα ονομάζονταν και Ελίκων, γιατί υπήρχε η άποψη ότι προέρχεται από τις τελευταίες εξελίξεις των υπωρειών του Υμηττού. Από τα πολλά ιερά που διέθετε ήταν της Τύχης, του Πανός, της Εκάτης, ο μεγάλος ναός της Ήρας και ο ναός του Ιλισσού. Ο Δ. Καμπούρογλου βεβαίωνε ότι στο Ιερό του Πανός, που ερείπιά του σώζονται, διακρίνονταν κατά το ηλιοβασίλεμα η μορφή του Θεού με τη μουσική σήριγγα του στα χείλη.
Στον Αρδηττό συνεδρίαζαν οι Ηλιαστές, οι δικαστές για φονικές υποθέσεις. Στις πλαγιές του λόφου οι 6000 λαϊκοί ένορκοι έδιναν δια βοής τον όρκο τους και ύστερα γιόρταζαν τα Μικρά Ελευσίνια Μυστήρια πλάι στο Ιλισό.
Στις πολλές παραδόσεις που υπάρχουν λέγεται ότι εκεί είχαν
σκοτώσει οι Αθηναίοι τον βασιλιά Κόδρο. Καθώς επίσης ήταν ο τάφος του Ηρώδου Αττικού.Στα χρόνια του Όθωνα υπήρχε εκεί ένα καφενείο με το όνομα«Καφέ Τσουράπ». Η γυναίκα του ιδιοκτήτη καθισμένη στη πόρτα έπλεκε τσουράπια, κάλτσες δηλαδή. Έτσι επειδή το καφενείο ήταν στέκι αντιπολίτευσης (αντί Οθωνικής) ενημέρωνε τους θαμώνες αν παρουσιασθεί κίνδυνος.
Η Βόρειο Δυτική πλευρά του Αρδηττού λέγονταν περιπαικτικά μετά το 1862 ως «Παντρεμενάδικα». Το προσωνύμιο προήλθε από τα παραπήγματα παρανόμων ερωτικών συναντήσεων που είχαν στηθεί σε εκείνη τη πλευρά του λόφου.
Σήμερα ο λόφο της Άγρας έχει οικοδομηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Το Ιερό της Αγροτέρας (καμία σχέση με το γειτονικό εστιατόριο) βρίσκεται μετά από πολλά χρόνια σε φάση ανασκαφικής έρευνας, αφού μέχρι τώρα δεν απαλλοτριώνονταν τα οικόπεδα του χώρου του!. Η πλευρά του λόφου δίπλα στο Παναθηναϊκό Στάδιο αν και έχει διαμορφωθεί σε χώρο πρασίνου είναι κλειστή για το ευρύ κοινό (αν και υπάρχει μικρό άνοιγμα από την πλευρά του Μετς). Στην πλευρά της Άγρας προς την είσοδο του Σταδίου έχει συγκεντρωθεί ένας μεγάλος αριθμός από αρχαία ευρήματα.
Εκεί εγκαταλείφτηκαν και οι πλάκες με τα ονόματα των Ολυμπιονικών που αρχικά βρίσκονταν στην είσοδο του Σταδίου.
ΟΙ ΠΛΑΚΕΣ ΜΕ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΤΗΜΕΝΕΣ(!), ΑΡΧΙΚΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΝ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ.
Στον Αρδηττό το μεγαλύτερο μέρος του έχουν καταλάβει τα κτίρια αθλητικών συλλόγων που υπήρχαν αλλά και κατασκευάστηκαν πριν το 2004. Ένας μέρος του παραμένει χώρος πρασίνου ενώ το μεγαλύτερο έχει πλέον αποτελέσει την γειτονική συνοικία της Πλατεία Πλαστήρα Παγκρατίου και της οδού Αρχιμήδου.
Μόνο τα ίχνη από την υποδομή της κλίμακας που οδηγούσε στον ναό της Τύχης έχουν απομείνει σήμερα στην ανατολική κλιτύ του Αρδηττού.
Στην κορυφή του λόφου εξάλλου είναι ορατή μια εντυπωσιακή κατασκευή από λίθους και ισχυρό κονίαμα ως βραχώδες έξαρμα, ύψους περίπου 15 μέτρων, που ήταν το ανάλημμα του ανδήρου.
Στον μικρό ιωνικό ναό υπήρχε το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς, πρώτη ιέρεια της οποίας ήταν η γυναίκα του Ηρώδη, η Ρήγιλλα.
Στην αρχαιότητα,ο λόφος χρησιμοποιούνταν για την τέλεση μέρους των Παναθηναίων προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Κτισμένο ανάμεσα στους λόφους του Άγρα και Αρδηττού, το 329 π.Χ., επί Λυκούργου, το στάδιο ορθομαρμαρώθηκε, καθώς μέχρι τότε τα καθίσματα ήταν ξύλινα. Το 140 μ.Χ. επί Ηρώδη του Αττικού έγινε μια μεγάλης κλίμακας ανακαίνιση καθώς και αύξηση της χωρητικότητάς του στις 50.000 θέσεις. Σε άγνωστους χρόνους του Μεσαίωνα είχε απογυμνωθεί τελείως από τα μάρμαρά του, όπως και τα πλείστα αρχαία κτίρια της Αθήνας. Όταν ο Βασιλιάς Όθων κήρυξε την Αθήνα πρωτεύουσα του Ελληνικού Βασιλείου στο «καλλιμάρμαρο», μόνο οι δύο κρηπιδότοιχοι των μετώπων δεξιά και αριστερά της εισόδου απέμεναν ως εμφανή ερείπια του άλλοτε σταδίου.
Περί το 1856 ο Ευάγγελος Ζάππας προσφέρθηκε να διαθέσει τις δαπάνες για την αναμαρμάρωση του σταδίου αυτού σε συνδυασμό με την άνωθεν της σφενδόνης του σταδίου προβλεπόμενο χώρο κτιρίου για εκθέσεις. Έτσι η εκπόνηση των σχεδίων ανατέθηκε στον Φρανσουά Μπουλανζέ, πλην όμως η πραγματοποίηση του έργου υπό αυτή τη μορφή ματαιώθηκε. Το 1874 και προκειμένου να γίνουν το επόμενο έτος οι καθιερωθέντες από τον Ζάππα Ολυμπιακοί Αγώνες, κτίσθηκε εκ του κληροδοτήματός του η προ του Σταδίου γέφυρα του Ιλισού. Τότε και ισοπεδώθηκε πρόχειρα ο στίβος και στήθηκαν στο βάθος της σφενδόνης ξύλινες βαθμίδες για τους επισήμους. Το 1895 και προκειμένου το επόμενο έτος να γίνουν οι προβλεπόμενοι Ολυμπιακοί αγώνες αποφασίσθηκε η μερική αναμαρμάρωση του Σταδίου επί σχεδίων που είχαν εκπονήσει οι Αναστάσιος Μεταξάς και Ερνέστος Τσίλλερ. Τότε ζητήθηκε από τον Διάδοχο Κωνσταντίνο η οικονομική βοήθεια του Γεωργίου Αβέρωφ. Πράγματι ανταποκρινόμενος περισσότερο του προβλεπόμενου, ο εθνικός αυτός ευεργέτης ανέλαβε να προσφέρει οικονομικά όλη την δαπάνη για την ολοκλήρωση του έργου. Όμως επειδή ο χρόνος δεν επαρκούσε μέχρι το 1896, ολοκληρώθηκε η περί τη σφενδόνη μαρμάρωση των κερκίδων καθώς και όλων των πρώτων τουλάχιστον σειρών από του στίβου. Τότε και ανεγέρθηκε ο ανδριάντας του Γ. Αβέρωφ προ του σταδίου (που σήμερα φέρεται δεξιά της εισόδου), έργο του γλύπτη Γεώργιου Βρούτου, ενώ το ίδιο το οικοδόμημα λάμβανε την προσωνυμία «καλλιμάρμαρο». Στα επόμενα έτη συνεχίσθηκαν οι εργασίες της μαρμάρωσης όλου του σταδίου οι οποίες και ολοκληρώθηκαν το 1900.
Το 1906, στο στάδιο έλαβαν χώρα οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1906 (ή Μεσοολυμπιακοί Αγώνες 1906). Στις 4 Απριλίου 1968, έλαβε χώρα ο τελικός του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου Κυπελλούχων 1967-68 στην καλαθοσφαίριση, όπου η ΑΕΚ επικράτησε της Σλάβια Πράγας μπροστά σε περίπου 80.000 καθήμενους θεατές εντός του σταδίου και άλλους 40.000 όρθιους. Πιστεύεται, πως από τότε το Παναθηναϊκό Στάδιο διατηρεί το παγκόσμιο ρεκόρ προσέλευσης για οποιονδήποτε αγώνα καλαθοσφαίρισης.
Το Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας γνώρισε μεγάλες δόξες, εθνικές, πολιτικές αλλά και καλλιτεχνικές όπως το ανέβασμα της όπερας Αΐντα. Στο στάδιο επίσης αυτό διοργανώθηκε για κάποια χρόνια και η Ολυμπιάδα τραγουδιού, η οποία διακόπηκε. Το 1996 στο Στάδιο έγινε η υποδοχή των Ολυμπιονικών της Ατλάντα και το 1997 φιλοξένησε τη τελετή έναρξης του 6ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Στίβου, που παρουσιάστηκε από το συνθέτη διεθνούς φήμης Βαγγέλη Παπαθανασίου. Στους πρόσφατους όμως Ολυμπιακούς Αγώνες το Καλλιμάρμαρο υποδέχθηκε τους μαραθωνοδρόμους και τοξοβόλους ενώ σε αυτό αποθεώθηκε η Εθνική Ομάδα της Ελλάδος που κατέκτησε το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα το 2004.
Στις 17 Μαΐου 2012 η Ολυμπιακή φλόγα παραδόθηκε στην πριγκίπισσα Άννα, για να μεταφερθεί στην Μεγάλη Βρετανία αεροπορικώς στις 27 Ιουλίου 2012.
ΟΙ ΚΑΤΑΦΥΤΕΣ ΕΛΙΚΟΕΙΔΗΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΟΝ ΛΟΦΟ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΥΠΕΡΟΧΟ ΜΕΡΟΣ ΓΙΑ ΠΕΡΠΑΤΗΜΑ, ΕΙΔΙΚΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΔΥΣΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ ΟΠΟΥ ΚΑΘΩΣ ΠΕΦΤΕΙ Η ΝΥΧΤΑ Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΙΩΣΕΙ ΜΙΑ ΕΝΤΟΝΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ.
ΜΕΡΙΚΑ ΖΩΑΚΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΙΔΑ ΤΟΥ ΛΟΦΟΥ
ΚΑΠΟΙΑ ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΠΙΤΙΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΜΕΣΟΤΕΙΧΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΦΟ, ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΟΥ ΘΥΜΙΖΟΥΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ
ΣΕ ΕΝΑ ΣΠΙΤΙ ΔΙΠΛΑ ΔΕΣΠΟΖΕΙ 'ΦΥΛΑΚΑΣ' Η ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ
Ο Ιλισός περνάει μπροστά από το λόφο του Αρδηττού όπου κατά την αρχαιότητα τελούνταν τα Μικρά Ελευσίνια μυστήρια. Παρόλα αυτά ο λόφος δεν συνδέεται με τις υπόγειες σήραγγες του Ιλισού. Όπως λέει ο Παναγιώτης Δευτεραίος(http://urbanspeleology.blogspot.gr/2014/05/blog-post.html) στον Αρδηττό βρίσκεται ένα βασιλικό καταφύγιο με στοές και υπόγειους θαλάμους, οι οποίες κατασκευάστηκαν επί Μεταξά, σχεδόν την ίδια περίοδο με εκείνες του Ιλισού.
Κάτι ανάλογο επίσης συνέβη και με αρκετά ακόμα υπόγεια καταφύγια, που βρίσκονται τόσο στην Αθήνα όσο και στον Πειραιά. Το βασιλικό καταφύγιο αποτέλεσε την αποθήκη πυρομαχικών των Γερμανών κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ενώ είναι εντελώς αυτόνομο, καθώς δεν επικοινωνεί με καμία άλλη υπόγεια διαδρομή της Αθήνας. Διαθέτει δύο εισόδους, η μία εκ των οποίων προϋπήρχε ως ιερή σπηλιά των Νυμφών και η διάνοιξή της ξεκίνησε το 1937.
ΕΙΣΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΑΘΕΤΟ ΠΕΡΙΦΡΑΓΜΕΝΟ ΠΗΓΑΔΙ. ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΤΕΒΑΖΑΝ ΤΑ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ Κ.Α ΣΤΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ.
ΕΙΣΟΔΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΝΑΡΧΑΙΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΩΝ ΝΥΜΦΩΝ,(Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΔΕΧΤΗΚΕ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΒΑΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙ ΜΕΤΑΞΑ). ΣΗΜΕΡΑ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΘΑΜΜΕΝΗ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝΟΥΣ ΤΣΙΜΕΝΤΟΥ.
ΕΧΕΙ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΙΓΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗΡΟΥΣ ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΛΜΗΣΟΥΝ ΝΑ ΜΠΟΥΝ ΜΕΣΑ. (Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΠΡΑΞΗ ΚΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΑΝΑΣΙΜΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΤΩΣΗΣ ΜΠΑΖΩΝ)
Η ΚΥΡΙΑ ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΥ, ΣΗΜΕΡΑ ΣΦΡΑΓΙΣΜΕΝΗ.
ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ
ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΦΟ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου