Sushruta, ο αρχαίος Ινδός χειρουργός και πατέρας της... ρινοπλαστικής

 Στην αρχαιότητα, τιμωρούσαν τους μικροεγκληματίες, τους αιχμάλωτους πολέμου ή τους μοιχούς με το

κόψιμο του άκρου της μύτης τους. Όμως αν κάποιος είχε τα μέσα, αντί να μένει παραμορφωμένος -και ζούσε στην αρχαία Ινδία- μπορούσε να ανακατασκευάσει τη μύτη του χάρη σε μια αρχαία χειρουργική μέθοδο που υποστηρίχθηκε από τον Ινδό γιατρό και χειρουργό Sushruta.

 

 

Υπάρχει κάποια συζήτηση σχετικά με το αν ο Sushruta ήταν πραγματικό πρόσωπο ή μια θρυλική φιγούρα. Λέγεται ότι ήταν γιος κάποιου σοφού που έζησε περίπου το 600 π.Χ. και σήμερα, είναι κυρίως γνωστός για την κλασική πραγματεία Sushruta Samhita, ή αλλιώς Compendium of Sushruta. Η πραγματεία θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της ινδικής ιατρικής και επηρέασε τη Δύση. Μαζί με τον Charaka και τον Vagbhata -δύο άλλους πιθανώς θρυλικούς συγγραφείς βασικών κειμένων- ο Sushruta τιμάται στην Ινδία ως ένας από τις "Τριάδες των Αρχαίων".

Η Sushruta Samhita περιγράφει περισσότερες από χίλιες ασθένειες (συμπεριλαμβανομένης μιας πολύ πρώιμης ευαισθητοποίησης για τον διαβήτη) και περίπου 650 τύπους φαρμάκων. Το κείμενο περιλαμβάνει και μια εστίαση στη χειρουργική επέμβαση, την οποία θεωρεί την κορυφή της θεραπευτικής τέχνης. Οι περίπου 300 χειρουργικές επεμβάσεις που περιγράφει περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση καταρράκτη, αφαίρεση λίθων της ουροδόχου κύστης, θεραπεία κήλης, χειρουργική επέμβαση ματιών και καισαρική τομή. Η πραγματεία περιγράφει επίσης πώς να ελέγχεται η αιμορραγία, την αποκατάσταση σπασμένων οστών, τη χρήση κρασιού και άλλων φαρμάκων για την αναισθητοποιήσει του ασθενή και τη χρήση μεγάλων μυρμηγκιών για τη συρραφή τραυμάτων κ.ά.. Το κείμενο τονίζει επίσης τη σημασία της καθαριότητας, τόσο στους χειρουργούς, όσο και στα εργαλεία τους -κάτι που η Ευρώπη υιοθέτησε πολύ αργότερα.

Όμως, το πιο διάσημο μέρος του κειμένου είναι η τεχνική του για την επιδιόρθωση και την αναδημιουργία μύτης, γνωστή σήμερα ως ανοικοδομητική ρινοπλαστική. Ο Sushruta συνέστησε την κοπή μακριού και πλατιού ιστού από το μάγουλο ή το μέτωπο. Αφού ο γιατρός πάρει τον ιστό με ένα μαχαίρι, θα τον τοποθετήσει πάνω στο τμήμα της μύτης που λείπει και θα πρέπει να τον δέσει σταθερά με έναν επίδεσμο. Δύο μικροί σωλήνες -καλάμια ή σωλήνες από φυτό καστορέλαιο- έμπαιναν στα ρουθούνια για να διευκολύνουν την αναπνοή. Στη συνέχεια, πασπάλιζαν τη μύτη με φαρμακευτικές σκόνες, την τύλιγαν με βαμβάκι και πασπάλιζαν ξανά με σησαμέλαιο.

 

Άγαλμα του Sushruta - πηγή

 

Οι γνώσεις του Sushruta χρειάστηκαν πολύ καιρό για να ταξιδεύσουν στη Δύση. Το Sushruta Samhita μεταφράστηκε στα Αραβικά γύρω στον 8ο αιώνα μ.Χ. και αυτή η εκδοχή ενδέχεται να έφτασε στην Ευρώπη πριν από την Αναγέννηση. Οι τεχνικές του Sushruta ήταν προφανώς γνωστές στους χειρουργούς στην Ιταλία το 1400 και το 1500. Στη συνέχεια, η ινδική μέθοδος για την επιδιόρθωση της μύτης χάθηκε στην δυτική ιατρική για μερικές εκατοντάδες χρόνια, αν και οι Ινδοί χειρουργοί συνέχισαν να την εξασκούν.

Το 1793, δύο Βρετανοί χειρουργοί παρατήρησαν τη διαδικασία σε έναν αιχμάλωτο πολέμου, και, το επόμενο έτος, δημοσίευσαν μια πραγματεία για τη χειρουργική επέμβαση σε ένα περιοδικό του Λονδίνου. Ένας Βρετανός χειρουργός, ο Joseph Constantine Carpue, διάβασε για τη διαδικασία και την εξάσκησε σε πτώματα για 20 χρόνια πριν τελικά κάνει την επέμβαση -με επιτυχία- σε έναν ασθενή το 1814. Η μετέπειτα δημοσίευσή του διέδωσε τη διαδικασία στην Ευρώπη, και μέχρι το 1830 η τεχνική είχε φτάσει στις ΗΠΑ.

Σήμερα, ο Sushruta τιμάται ευρέως στην Ινδία. Στην χώρα υπάρχουν πολλά αγάλματά του και η εικόνα του βρίσκεται στην σφραγίδα του Συλλόγου Πλαστικών Χειρουργών της Ινδίας. Μια εκδοχή της διαδικασίας του, που συχνά ονομάζεται Ινδική μέθοδος, εξακολουθεί να είναι ένας από τους προτιμώμενους τρόπους επισκευής μύτης σε όλο τον κόσμο.