Οι τοίχοι του Κάστρου της Τήλου στα δυτικά, φωτογραφία περίπου του 1912.Το νησί έχει πλούσια ιστορία που πάει πίσω, τουλάχιστον από την μινωική περίοδο σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα. Τα 7 κάστρα του μαρτυρούν το ένδοξο παρελθόν,από αυτά το καλύτερα διατηρημένο συναντάται στο Μεγάλο Χωριό.
Ο Ιταλός αρχαιολόγος G.Gerola γνώρισε τον οικισμό ως Απανοχώρι, το 1912, και μας λέει:«Το κάστρο στην κορυφή έχει στοιχεία από την κλασική περίοδο. Η πόρτα προς τα δυτικά και πολλά άλλα κομμάτια-ειδικά στο κάτω μέρος- αποκαλύπτουν το ελληνικό παρελθόν του. Οι υπόλοιποι τοίχοι αποτελούνται από ακατέργαστες ακανόνιστες πέτρες, που συγκρατούνται από λίγο ασβέστη και επίσης - τουλάχιστον τώρα - διαφόρων πετρωμάτων. Μόνο ο ανατολικός γωνιακός πύργος, παρά το μεσαιωνικό, είναι φτιαγμένος από όμορφες τετράγωνες πέτρες. Λείπει οποιοδήποτε εθνόσημο ή ημερομηνία.Το κάστρο έχει σχήμα τριγώνου με πολύ ακανόνιστες πλευρές. Η ανατολική κορυφή αποτελείται από τεράστιο πύργο, ο οποίος προεξέχει με δύο γωνίες.Διακρίνεται η όμορφη ελληνική πύλη. Στο εσωτερικό του κάστρου, εκτός από τα νέα ελληνικά ερείπια, υπάρχουν αρκετές δεξαμενές [συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης κοντά στο ανατολικό πύργο] και την κεντρική εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ - που αντιστοιχεί στον αρχαίο ναό».
Το Κάστρο συναντάται ΒΑ της Τήλου, σε υψόμετρο 311μ. από την στάθμη της θάλασσας. Το βουνό αποτελείται από ασβεστόλιθο της γεωτεκτονικής ζώνης της Πίνδου, ηλικίας 245-175 εκ.ετών.
Το 1827 ιδρύθηκε ο τωρινός οικισμός του Μεγάλου Χωριού όταν κάτοικοι έφυγαν από το κάστρο.Το ιπποτικό κάστρο κατασκευάστηκε από Ιωαννίτες αρχές του 14ου αιώνα στη θέση ενός βυζαντινού που μάλλον καταστράφηκε το 554 μ.Χ από τον Υπερμέγιστο του Κεραμεικού.
Πριν υπήρχε ελληνιστική ακρόπολη ενώ ακόμη παλαιότερα, την αρχαϊκή περίοδο, βρέθηκε πολυγωνική κατασκευή που παραπέμπει σε παλιό,άγνωστο οχυρό.
Η εκκλησία του Αγ.Μιχαήλ στην οποία αναφέρεται ο Gerola είναι του 14ου αιώνα, έχει φτιαχτεί στη θέση των αρχαίων ναών του Διός Πολιέως και της Αθηνάς Πολιάδος.
Η εκκλησία του Ταξιάρχη και το Κάστρο των Ιπποτών πιθανόν έπαθαν ζημιές από τον σεισμό του 1493 μ.Χ από το Ρήγμα Κω.
Κάτω από το λόφο του Κάστρου στην νότια πλευρά υπάρχουν ερείπια αρχαίου οικισμού του 4ου π.Χ αιώνα. Θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους δωρικούς οικισμούς που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα. Οι αρχαίοι ναοί και ο οικισμός καταστράφηκαν το 227 π.Χ από τον σεισμό που γκρέμισε τον Κολοσσό από ρήγμα που είναι νότια της Ρόδου. Η αρχαία επιγραφή περιγράφει το τρομερό συμβάν που κατέστρεψε οικίες, ναούς,κάστρα και πύργους.
Tον 5ο αιώνα π.Χ. η Τήλος αποτελεί μέλος της Ά Aθηναϊκής Συμμαχίας.Είναι ανεξάρτητη κατά τον 4ο αιώνα π.X., ενώ από τα μέσα του 3ου αιώνα π.Χ και μέχρι τα Ρωμαϊκά χρόνια αποτελούσε τμήμα του ροδιακού κράτους. Τα βυζαντινά χρόνια μαζί με τη Νίσυρο και την Κω ανήκε στο θέμα της Σάμου. Το 1310 περνάει στα χέρια των Ιπποτών.Το 1366 η Τήλος δόθηκε από Ιππότες της Ρόδου ως φέουδο στον Barello Assanti d' Ischia με την εντολή να οχυρώσει αποτελεσματικά το νησί.Επί οθωμανοκρατίας επισκευάζεται το κάστρο και οι κάτοικοι ζούσαν στο εσωτερικό του νησιού προστατευμένοι από τα κάστρα.
Σχετικά με τον σεισμό που κατέστρεψε το αρχαϊκό φρούριο του Μεγάλου Χωριού,οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η Τήλος περιτριγυρίζεται από σημαντικά και μεγάλα υποθαλάσσια ρήγματα όπως το Ρήγμα Κω που επηρεάζει τα βόρειο τμήμα του νησιού. Επίσης τα Ρήγματα της Χάλκης και της Ρόδου έχουν προκαλέσει μεγάλες ζημιές σε οικισμούς κατά την διάρκεια της ιστορίας της Τήλου.Ποιό από αυτά κατέστρεψε το πανάρχαιο κάστρο προς το παρόν δεν μπορεί να απαντηθεί.
Γεωδίφης
Το Κάστρο στο Μεγάλο Χωριό και τοπωνύμια της Βόρειας Τήλου
Επιγραφή του 2ου αιώνα π.Χ. που αναφέρεται σε σεισμό που προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στην Τήλο. Πηγή- packhum
Το Κάστρο σε σχετικά πρόσφατη φωτογραφία του N.Oswald
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου