Λίγο πολύ, όλοι γοητεύονται από τα παραφυσικά φαινόμενα, ειδικά όταν έχει να κάνει με κάποιον που μιλάει με τους νεκρούς.
Αυτή η “μανία” που κάποιος μιλάει με τους νεκρούς άκμασε πριν από 170 χρόνια, όταν δύο νεαρές αδελφές, που ισχυρίστηκαν ότι είχαν αυτό το “χάρισμα”, ξεκίνησαν το θρησκευτικό κίνημα του Πνευματισμού, που στο αποκορύφωμά του έφτασε τα 11 εκατομμύρια οπαδούς περίπου.
Όλα ξεκίνησαν στις 31 Μαρτίου του 1848 -παραμονή της Πρωταπριλιάς- στο Hydesville της Νέας Υόρκης.
Λίγο μετά την μετακόμιση του John D. Fox, της συζύγου του Margaret και των έξι παιδιών τους στο νέο τους σπίτι, η οικογένεια άρχισε να ακούει παράξενους ήχους, ειδικά όταν πλησίαζε η ώρα του ύπνου. Σύντομα, η 14χρονη Margaretta “Maggie” Fox και η 11χρονη Kate άρχισαν να χτυπούν τα χέρια τους και να κάνουν θορύβους με τα δάχτυλά τους ώστε να κάνουν αυτούς τους ήχους να τους απαντήσουν. Τελικά, οι δύο αδελφές βρήκαν ένα σύστημα επικοινωνίας με το πνεύμα που φαινόταν να ζει στο σπίτι τους, ώστε να μπορούν να του κάνουν ερωτήσεις και να λαμβάνουν απαντήσεις.
Τα κορίτσια κάλεσαν έναν σκεπτικιστή γείτονα για να αποδείξουν την περίπτωσή τους. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, τα πράγματα ξέφυγαν.
Οι δυο τους φαινόταν να απέδειξαν ότι υπάρχει ζωή μετά το θάνατο και έγιναν εθνικές προσωπικότητες από τη μια μέρα στην άλλη, επικοινωνώντας με πνεύματα σε συνεδρίες για τεράστια πλήθη σε όλη τη χώρα. Αυτό ξεκίνησε μια καταιγίδα. Μέχρι το 1865, εκτιμάται ότι 11 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν εγγραφεί σε μια νέα θρησκεία, γνωστή ως Πνευματισμός, και 35.000 ήταν μέντιουμ.
Οι συνθήκες ήταν πρωταρχικές για την εκρηκτική ανάπτυξη του Πνευματισμού. Η περιοχή στην οποία ζούσε η οικογένεια Fox, κοντά στο Ρότσεστερ, ήταν μια εστία για διάφορες θρησκευτικές δραστηριότητες -ονομάστηκε “Καμένη περιοχή”, “Burned-over District”- λόγω του τρόπου με τον οποίο το θρησκευτικό πνεύμα της περιοχής πυροδότησε την φωτιά. Θρησκευτικά κινήματα όπως οι Μορμόνοι και ο Μιλλερισμός (σημείωση στο τέλος του κειμένου) γεννήθηκαν εκεί, όπως και αρκετές άλλες λιγότερο ανθεκτικές θρησκείες.
Ταυτόχρονα, οι ιδέες των Αμερικανών για τον παράδεισο άρχισαν ήδη να αλλάζουν με βάση τις ιδέες του Εμάνουελ Σβέντενμποργκ (Emanuel Swedenborg), ενός Σουηδού επιστήμονα, φιλόσοφου, χριστιανού μυστικιστή και θεολόγου του 18ου αιώνα, ο οποίος ισχυριζόταν ότι θα μπορούσε να επισκεφθεί ελεύθερα τον παράδεισο και την κόλαση για να μιλήσει με αγγέλους και δαίμονες. Ο Σβέντενμποργκ περιέγραψε επίσης έναν ενδιάμεσο χώρο όπου πήγαιναν οι ψυχές για την τελική κρίση μετά το θάνατο. Η αγάπη για τους άλλους ωθούσε μια ψυχή στον παράδεισο, ενώ ο εγωισμός την έστελνε στην κόλαση. Η ιδέα ότι ένα άτομο μπορούσε να έχει κάποια επιρροή στο πού θα κατέληγε η ψυχή του, προσέλκυσε πολλούς.
Ο Πνευματισμός συνδύαζε τη θρησκεία και την επιστήμη. Το νέο θρησκευτικό κίνημα προσέλκυσε πολλού λόγω του ότι συνέβη ταυτόχρονα με την ταχεία τεχνολογική πρόοδο εκείνη την εποχή, καθώς συνέβη μόνο μερικές δεκαετίες πριν από την εμφάνιση του λαμπτήρα, του φωνογράφου και της μηχανής εσωτερικής καύσης. Το σύστημα των αδερφών Fox θύμιζε τον κώδικα Μορς, ο οποίος εφευρέθηκε λίγα χρόνια νωρίτερα. Οι υποστηρικτές του Πνευματισμού ισχυρίστηκαν ότι τα μέντιουμ μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα “πνευματικό τηλέγραφο” μεταξύ των ζωντανών και των νεκρών. Ομοίως, μόλις εφευρέθηκε το τηλέφωνο, ο ίδιος ο Τόμας Έντισον άρχισε να σχεδιάζει ένα “πνευματικό τηλέφωνο”. Την ίδια εποχή ξεκίνησε και η φωτογραφία και στη δεκαετία του 1860, από τον φωτογράφο Ουίλιαμ Χ. Μέμλερ (William Mumler), γεννήθηκε το είδος της “πνευματικής φωτογραφίας”. Ο Μέμλερ ισχυρίστηκε ότι μπορούσε να συλλάβει την άυλη εικόνα ενός αγαπημένου προσώπου που είχε πεθάνει με μια κάμερα.
Πάνω απ’ όλα όμως, στα μέσα του 19ου αιώνα, οι ΗΠΑ είδαν έναν πρωτοφανή αριθμό θανάτων λόγω του εμφυλίου πολέμου, όταν πέθανε περίπου το 2% του πληθυσμού. Ως αποτέλεσμα, πολλοί Αμερικανοί που επέζησαν στράφηκαν στα μέντιουμ του Πνευματισμού, αναζητώντας ένα τελικό μήνυμα από τους αγαπημένους τους ή την απόδειξη ότι η αθάνατη ψυχή τους είχε γαληνέψει.
Επίσης, ο πνευματισμός ήταν προοδευτικός για την εποχή του. Το κίνημα ήταν το μοναδικό που είδε τις γυναίκες ως ίσες και ήταν ένα από τα λίγα που επέτρεψε στις γυναίκες να είναι ηγέτες στην εκκλησία του. Πολλοί χρησιμοποίησαν την πλατφόρμα που παρείχε ο Πνευματισμός ως μέσο υποστήριξης στο δικαίωμα ψήφου των γυναικών και της κατάργησης της δουλείας, υποστηρίζοντας ότι αυτές οι ιδέες προήλθαν από το πνευματικό πεδίο.
Ο Πνευματισμός κέρδισε σε φήμη λόγω της υποστήριξης διάσημων όπως ο επιστήμονας Όλιβερ Λοτζ (Oliver Lodge), ο συγγραφέας του Σέρλοκ Χολμς, σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ και η σύζυγος του 16ου προέδρου των ΗΠΑ, Αβραάμ Λίνκολν, Μαίρη Τοντ (Mary Todd Lincoln), η οποία ήταν γνωστή για τις συχνές σεάνς που συμμετείχε μετά από τους θανάτους του συζύγου και του γιου της. Μάλιστα, “ο φωτογράφος των πνευμάτων, Μέλμερ τράβηξε την τελευταία γνωστή φωτογραφία της Μαίρη Τοντ, στην οποία φαινόταν το φάντασμα του Λίνκολν με τα χέρια του στους ώμους της (φωτογραφία πάνω).
Ωστόσο, το κίνημα δεν ήταν χωρίς σκεπτικιστές, και μάλιστα μαστίζονταν από ανθρώπους που προσπαθούσαν να βγάλουν λεφτά από τη θλίψη των ανθρώπων. Μάλιστα, οι ίδιες οι αδελφές Fox είχαν άσχημο τέλος από το κίνημα που δημιούργησαν. Η πίεση για την παραγωγή μεγαλύτερων “θαυμάτων” σε κάθε σεάνς, λέγεται ότι οδήγησε την Kate στον αλκοολισμό. Σε μια συνέντευξη στη New York World στις 21 Οκτωβρίου του 1888, η Maggie, θυμωμένη από τους πολλούς επικριτές της, κατήγγειλε δημοσίως τον Πνευματισμό.
“Η αδερφή μου Katie και εγώ ήμασταν πολύ μικρά παιδιά όταν άρχισε αυτή η φρικτή απάτη”, είπε.
Η Maggie εξήγησε ότι μαζί με την Kate, αρχικά είχαν δέσει ένα μήλο σε ένα σχοινί, το οποίο μετακινούσαν ώστε το μήλο να χτυπήσει στο πάτωμα. Αργότερα, οι αδελφές δήλωσαν ότι χειρίζονταν τις αρθρώσεις και τα δάχτυλα των ποδιών τους για να κάνουν παράξενους ήχους. Η ίδια ισχυρίστηκε ότι η μεγαλύτερη αδερφή της, η Leah, γνώριζε ότι οι ήχοι ήταν ψεύτικοι και εκμεταλλεύονταν τις αδελφές της για το κέρδος.
Αν και ο Τύπος της εποχής αποκάλεσαν την απόσυρση της Maggie “χτύπημα θανάτου” για το κίνημα, ο Πνευματισμός επέζησε -ακόμα και μετά την απόσυρση της Maggie ένα χρόνο αργότερα και τους θανάτους των αδελφών στη δεκαετία του 1890. Σήμερα, ο Πνευματισμός παραμένει σε πολλά μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Βραζιλίας, και ιδιαίτερα του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου είναι η όγδοη μεγαλύτερη θρησκεία της χώρας.
Σημείωση
Μιλλερισμός: ο προκάτοχος της Εκκλησίας Αντβεντιστών της Εβδόμης Ημέρας, μια παγκόσμια Χριστιανική Εκκλησία που προέρχεται από τον Προτεσταντικό χώρο και ανήκει στο γενικότερο κίνημα των Αντβεντιστών. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι η προσήλωση στις 10 εντολές και στην τήρηση του Σαββάτου. Ο μιλλερισμός προήρθε από τις διδασκαλίες του Αμερικανού βαπτιστή ιεροκήρυκα William Miller, ο οποίος το 1833 μοιράστηκε δημοσίως την πεποίθησή του ότι η Δεύτερη Έλευση του Χριστού θα συνέβαινε περίπου στο έτος 1843-1844.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου