Το μυστηριώδες Τάγμα των Παράξενων Συντρόφων

 

Οι μυστικές κοινωνίες -ή εταιρίες, όπως θέλετε πείτε τες- είναι ένα από τα ενδιαφέροντά μου. Μια από αυτές είναι και το Order of the Odd Fellows (Τάγμα των Παράξενων Συντρόφων). Αυτή η αδελφότητα-οργάνωση υπάρχει εδώ και πολύ καιρό και ενστερνίζεται τις ιδέες της "Φιλίας, Αγάπης και Αλήθειας".

Τι το παράξενο με αυτό λοιπόν;



Το "Independent Order of the Odd Fellows", όπως είναι όλος ο τίτλος του Τάγματος, είναι μια διεθνής αδελφότητα που υπάρχει εδώ και αιώνες και σε κάποιο σημείο της ιστορίας, στη διάρκεια της Χρυσής Εποχής των Αδελφοτήτων στις ΗΠΑ, ξεπέρασαν σε μέλη και τους Ελευθεροτέκτονες (Freemason, γνωστός και ως μασονία ή τεκτονισμός).

Ορισμένες από τις πιο αξιοσημείωτες προσωπικότητες της ιστορίας καταμετρώνται στις τάξεις του: ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο διασκεδαστής Μπάρνουμ, ο αεροπόρος Τσαρλς Λίντμπεργκ, ο άνθρωπος του νόμου Γουάιατ Ερπ και ο ντετέκτιβ Αλ Πίκερτον ήταν όλα τα μέλη, όπως και αρχηγοί κρατών όπως ο Τσόρτσιλ και ο Φραγκλίνος και η Ελεονόρα Ρούζβελτ. Η έντονη χρήση εσωτερικού συμβολισμού και των μυστικών τελετουργικών μύησης του Τάγματος (συμπεριλαμβανομένου και ανθρώπινων σκελετών) θα τραβούσε την προσοχή των θεωρητικών της συνωμοσιολογίας των μασόνων.

Το Odd Fellows είναι μια από τις πρώτες και παλαιότερες αδελφότητες, αλλά δεν υπάρχει κάποιο ιστορικό αρχείο πριν από τον 18ο αιώνα για τις λεπτομέρειες της απαρχής του, δημιουργώντας έτσι μια αβεβαιότητα σχετικά με το όνομα και την προέλευσή του. Για να καταλάβουμε το "odd" (παράξενο) στον τίτλο του τάγματος σημαίνει, πρέπει να ξεκινήσουμε με το σκοπό του. Για όσο καιρό δείχνουν τα αρχεία, πρόκειται για μια αδελφότητα που στόχευε αποκλειστικά στην φιλανθρωπία και στο να βοηθάει τους λιγότερο τυχερούς. Ένα από τα σημαντικότερα σύμβολά του, γνωστά ως "Triple Links", αναφέρει το σύνθημά του "Φιλία, Αγάπη και Αλήθεια". Εκείνες τις εποχές, προφανώς, τέτοιες αξίες ήταν σπάνιες...

Τον 18ο αιώνα, με την έναρξη της εκβιομηχάνισης, πράγματι θεωρούνταν "περίεργο" να δεσμεύεται κανείς στις αρχές της φιλανθρωπίας και της κοινωνικής ευημερίας. Λέγεται ότι τα ιδρυτικά μέλη χαρακτηρίστηκαν ενδεχομένως "παράξενα" εξαιτίας της ενασχόλησής τους με αξίες όπως η αδελφότητα, η καλοσύνη και η φιλανθρωπία.

Μια άλλη θεωρία προτείνει ότι το Τάγμα σχηματίστηκε από άτομα που είχαν "περίεργες" σταδιοδρομίες ή ασκούσαν ασυνήθιστα επαγγέλματα και, όπως είναι φυσικό, συναναστρέφονταν ο ένας τον άλλον κοινωνικά και επαγγελματικά και ίσως να εξελίχτηκαν μεσαιωνικές συντεχνίες σε μια "περίεργη αδελφότητα".

Οι ιδρυτές της πρώτης αμερικάνικης στοάς το 1806 ήταν τρεις κατασκευαστές βαρκών, ένας κωμικός και ένας τραγουδιστής -ένας συνηθισμένος συνδυασμός εξειδικευμένων επαγγελμάτων. Ωστόσο, το παλαιότερο αρχείο που σώζεται από μια στοά της Odd Fellow μπορεί να βρεθεί στα πρακτικά της συνάντησης στην Lodge 9 στην Αγγλία γύρω στο 1748 (το 9 υποδηλώνει ότι υπήρχαν τουλάχιστον άλλες 8 πιο πριν).

Σήμερα, τα ονόματα αρκετών βρετανικών παμπ δείχνουν σχέσεις με τους Odd Fellows (ή Oddfellows). Υπήρξε κάποια προσπάθεια να εντοπιστεί η προέλευση του Τάγματος στην αρχαιότητα, συνδέοντας το όνομά του με περίεργες τελετές και σημάδια που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, αλλά οι ίδιοι οι Oddfellows παραδέχονται ότι "η ακριβής προέλευση της Oddfellowship εμπλέκεται στην αφάνεια".

Το Τάγμα ιδρύθηκε ως μια μη πολιτική και μη δογματική αδελφότητα, αλλά αυτό δε σταμάτησε τη θρησκεία, τον πόλεμο και τις πολιτικές πεποιθήσεις να γίνονται εμπόδιο στην πρόοδο. Στο απόγειο της "Χρυσής Εποχής των Αδελφοτήτων", όταν το 40% του ενήλικου πληθυσμού μόνο στις ΗΠΑ εκτιμάται ότι ήταν μέλη τουλάχιστον μιας αδελφότητας, η καθολική εκκλησία καταδίκασε ευρέως τις μυστικές κοινωνίες, απαγορεύοντας τις ψευδο-θρησκευτικές τους τελετές. Οι συνωμοσίες και οι φήμες έλεγαν ότι -και- το Order of the Odd Fellows γινόντουσαν πρακτικές μαγείας και σατανικής λατρείας -που μπορεί ή όχι να συμβαίνουν- πίσω από κλειστές πόρτες.

Συχνά, καλούσαν την αστυνομία ώστε να διερευνήσει σκελετούς που έβρισκαν κρυμμένους σε στοές του Τάγματος, οι οποίοι χρησιμοποιούνταν στις τελετές μύησης. Το 2001, οι LA Times ανέφεραν ότι, τα τελευταία χρόνια, η ανακάλυψη πολυάριθμων σκελετών αγνώστων λοιπών στοιχείων γυναικών στις αίθουσες του Τάγματος προκάλεσε οργή και έρευνες της αστυνομίας σε ολόκληρη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των Μισσούρι, Ιντιάνα, Πενσυλβάνια, Οκλαχόμα και Νεμπράσκα.

Ένας παλιό μέλος του Τάγματος από τη Νέα Υόρκη αποκάλυψε ότι ο σκελετός ή το κρανίο και τα οστά είναι σύμβολο της θνησιμότητας για το Τάγμα και δεν μπορεί να τα δει κανείς μέχρι να μυηθεί. Ένα άλλο μέλος που μίλησε στους LA Times δήλωσε ότι είναι "μια τελετή που περιορίζεται για τα μέλη και αν δεν κάποιος δεν είναι μέλος, δεν το συζητάς".

Στο πέρασμα των αιώνων, και η πολιτική κατάφερε να διαιρέσει το Τάγμα. Στην Αγγλία, οι εξεγέρσεις κατά την Iακωβιανή εποχή (η περίοδος της αγγλικής και σκωτικής ιστορίας που συμπίπτει με την βασιλεία του Βασιλιά Ιάκωβου Α' (1603- 1625) της Αγγλίας) δημιούργησαν νέα και ξεχωριστά παρακλάδια σύμφωνα με τις πολιτικές πεποιθήσεις. Μετά από την Αμερικανική Επανάσταση, το αμερικάνικο παρακλάδι διαχωρίστηκε από το βρετανικό, σχηματίζοντας το Independent Order of Odd Fellows (IOOF, Ανεξάρτητο Τάγμα των Παράξενων Συντρόφων). Μετά από τον Αμερικανικό Εμφύλιο, το ίδιο Τάγμα διαχωρίστηκε και πάλι. Από τη μια ένα παρακλάδι μόνο για λευκούς και από την άλλη, ένα ανοικτό σε ανθρώπους οποιασδήποτε φυλής.

Ο James McCune Smith, ο πρώτος Αφρικανός με ιατρικό πτυχίο και ο πρώτος που ήταν ιδιοκτήτης φαρμακείου, ήταν ένα από τα κορυφαία μέλη του Grand United Order of Odd Fellows στις ΗΠΑ σε μια εποχή πολύ πριν από το Κίνημα των Πολιτικών Δικαιωμάτων.

Είναι ενδιαφέρον ότι το Τάγμα έγινε η πρώτη αδελφότητα στις ΗΠΑ που δέχτηκε άνδρες και γυναίκες όταν το 1851 ίδρυσε τις "Daughters of Rebeka". Αργότερα, μέλος του τάγματος ήταν η ανιψιά του 26ου προέδρου των ΗΠΑ Θεόδωρου Ρούζβελτ και σύζυγος του 32ου προέδρου των ΗΠΑ Φραγκλίνου Ρούζβελτ, Έλινορ Ρούζβελτ.

Κυρίως, τα αφρο-αμερικανικά παρακλάδια των Odd Fellows λειτούργησαν παράλληλα με ένα επικουρικό παρακλάδι θηλέων από τη δεκαετία του 1850, γνωστό ως Household of Ruth, το οποίο προσέλκυσε σχεδόν 100.000 μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Georgia Dwelle, την πρώτη Αφρο-αμερικανίδα γιατρό.

Το Independent Order of the Old Fellows (το αυθεντικό αμερικάνικο παρακλάδι που δημιουργήθηκε μετά από την Αμερικανική Επανάσταση από τους Βρετανούς), επισήμως, κατάργησε τον όρο των λευκών μελών μόλις το 1971, όταν ο αριθμός των μελών είχε μειωθεί στα 243.000.

Το 1922, οι Oddfellows ανέφεραν πάνω από 2.676.582 μέλη, ξεπερνώντας τους Ελευθεροτέκτονες. Όμως, τότε συνέβη η Παγκόσμια Οικονομική Ύφεση του 1929. Τα μέλη απλώς δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στις συνδρομές και οι στοές έκλεισαν.

Αναφέροντας την ανάκαμψη και τη μεταρρύθμιση μετά από την Παγκόσμια Ύφεση, τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας του Ρούσβελτ και η άνοδος της ασφάλισης, κατέστησαν τον ρόλο των αδελφοτήτων αμοιβαίας βοήθειας, όπως οι Odd Fellows, λιγότερης ζωτικής σημασίας. Ορισμένες αδελφότητες και κοινωνίες εξελίχθηκαν σε ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά το Order of the Odd Fellows έχασε περισσότερο από το 20% των μελών του σε μόλις 10 χρόνια και από τότε ο αριθμός μειωνόταν σταδιακά.

Προκειμένου να αυξηθούν τα μέλη και να προσεγγίσουν την νεότερη γενιά, τα παρακλάδια απορρόφησαν τα επικουρικά, γυναικεία παρακλάδια στο κυρίως Τάγμα, οδηγώντας στην αδράνεια τα θηλυκά όπως το Rebekahs, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια πιο ισότιμη και ισορροπημένη αδελφότητα. Σήμερα, το IOOF ισχυρίζεται ότι έχει 600.000 ενεργά μέλη στις ΗΠΑ. Με διεθνή παρακλάδια σε 26 χώρες, τα μέλη της αδελφότητας εκτιμούνται στα εκατομμύρια παγκοσμίως, από τη Νέα Υόρκη μέχρι τη Νιγηρία και από την Φιλαδέλφεια στις Φιλιππίνες.

Όπως οι Ελευθεροτέκτονες, και στους Odd fellows άρεσε να αφήνουν τα σημάδια τους με τον εσωτεριστικό συμβολισμό και ενδείξεις στα κτήρια που έχτισαν για το δίκτυό τους. Μόνο στις ΗΠΑ, υπάρχουν περίπου 10.000 καταλύματα, δεκάδες από τα οποία φιλοξενούν ιστορικά μουσεία και μικρές εκθέσεις σε ολόκληρη τη χώρα, με συλλογές αντικειμένων των Odd Fellows, ερευνητικά αρχεία, παλαιά αντικείμενα και, φυσικά, ιδιαιτερότητες (μπορείτε να τα δείτε εδώ). Ακόμα και σήμερα, πολλές στοές εξακολουθούν να διοργανώνουν εβδομαδιαίες συναντήσεις, ενώ ο οργανισμός παραμένει αφοσιωμένος στο πιο προεξέχον σύμβολο που συνδέει τα γράμματα F, L και T, για την "Φιλία, Αγάπη και Αλήθεια".