Θορ Χέιερνταλ

Νορβηγός εθνογράφος, εξερευνητής και συγγραφέας. Από τους πρωτοπόρους της πειραματικής

αρχαιολογίας, επιχείρησε να αποδείξει ότι οι αρχαίοι λαοί είχαν τη δυνατότητα να διασχίσουν μεγάλες αποστάσεις δια μέσου των ωκεανών. Το σύνολο των γραπτών του προστατεύονται από την ΟΥΝΕΣΚΟ ως μνημείο της ανθρώπινης ιστορίας.

Ο Θορ Χέιερνταλ γεννήθηκε στο Λάρβικ της Νορβηγίας στις 6 Οκτωβρίου 1914. Γιος ζυθοποιού, σπούδασε ζωολογία και γεωγραφία στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και ασχολήθηκε με τη μελέτη των πολιτισμών της Πολυνησίας.

Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ζήσει στην Πολυνησία με τη γυναίκα του. Εκεί πείστηκε ότι οι αυτόχθονες ιθαγενείς είχαν καταγωγή από τη Λατινική Αμερική και όχι από την Ασία, όπως πίστευε η επιστημονική κοινότητα. Για να αποδείξει την ορθότητα της υπόθεσης εργασίας του, σκέφτηκε να κατασκευάσει μία σχεδία, πιστό αντίγραφο ινδιάνικου μοντέλου και να αφεθεί στα ρεύματα του ωκεανού.

Ο πόλεμος και η συμμετοχή του στην αντίσταση κατά των Γερμανών ανέβαλαν το εγχείρημά του, το οποίο πραγματοποιήθηκε τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Στις 28 Απριλίου 1947 σάλπαρε με τη σχεδία «Κον-Τίκι» (όνομα αρχαίου θεού των Ίνκα) από το Καλάο του Περού. Στη σχεδία, που ήταν φτιαγμένη από κορμούς του δέντρου μπάλσα, επέβαιναν ακόμη πέντε φίλοι και συνεργάτες του και η μόνη τους επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο ήταν ένας ασύρματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Χέιερνταλ δεν γνώριζε κολύμβηση.

Μετά από τρεισήμισι μήνες κι αφού διάνυσε περίπου 5.000 ναυτικά μίλια (8.000 χιλιόμετρα) στον Ειρηνικό Ωκεανό, το «Κον Τίκι» με το πλήρωμά του έφθασε ασφαλές σε μία ατόλη ανατολικά της Ταϊτής. Η ταινία που γύρισε ο Χέιερνταλ για την αποστολή του αυτή κέρδισε το Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ το 1951 και το αντίστοιχο βιβλίο του μεταφράστηκε σε περισσότερες από 70 γλώσσες. Η υπόθεση εργασίας του επαληθεύτηκε εν μέρει πολλά χρόνια αργότερα, όταν έρευνες DNA έδειξαν ότι οι κάτοικοι της Πολυνησίας προέρχονταν και από τη Νότιο Αμερική.

Τα επόμενα χρόνια, ο Χέιερνταλ πραγματοποίησε και άλλα ταξίδια, θέλοντας να αποδείξει τις μεγάλες δυνατότητες των αρχαίων πολιτισμών στη ναυσιπλοΐα. Για τα ταξίδια αυτά και τις έρευνές του τιμήθηκε από πολλές Ακαδημίες και Πανεπιστήμια παγκοσμίως.

Ο Θορ Χέιερνταλ πέθανε στις 18 Απριλίου 2002 στην Αντόρα της Ιταλίας, σε ηλικία 87 ετών. Έπασχε από καρκίνο του εγκεφάλου και μόλις διαγνώσθηκε η ασθένειά του αρνήθηκε να λάβει φαρμακευτική αγωγή και τροφή. Είχε νυμφευθεί τρεις φορές και από τους γάμους του απέκτησε πέντε παιδιά.