Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, το φάντασμα του οποίου λέγεται ότι συνέβαλε σε μερικές από τις οδηγίες κατασκευής της "New Motive Power"
Τον 19ο αιώνα, ο ιερέας του Ουνιβερσαλισμού, Τζων Μάρυ Σπιρ (John Murray Spear), ήταν γνωστός ως ριζοσπαστικός μεταρρυθμιστής φυλακών και υπερασπιστής των καταπιεσμένων. Από τον άμβωνά του στη Νέα Αγγλία, υποστήριζε τη μη βία, το τέλος της σκλαβιάς και της θανατικής ποινής, καθώς και τα ίσα δικαιώματα για τους Αφροαμερικανούς και τις γυναίκες. Γι' αυτές τις προσπάθειές του, ο Σπιρ θα μπορούσε να έχει κερδίσει μια θέση στην Ιστορία, και μόνο σαν υποσημείωση. Αντ' αυτού, ήταν οι μετέπειτα παράξενες προσπάθειές του -και συγκεκριμένα η προσπάθειά του να φτιάξει μια μηχανή "μεσσία του κόσμου"- που τον έκανε διάσημο.
Η συνάντηση με τα πνεύματα
Το πρώτο σημάδι των περίεργων νέων ενδιαφερόντων του Σπιρ εμφανίστηκε το 1844. Τον Δεκέμβριο εκείνου του έτους, αφού παρακολούθησε μια αμφιλεγόμενη διάλεξη ενός αντι-καθολικού ομιλητή στο Πόρτλαντ του Μέιν, χτυπήθηκε από μια ομάδα κακούργων μέχρι που έπεσε σε κώμα (ο Σπιρ είχε ενθαρρύνει το κοινό να πει όσα σκεφτόταν μετά τη διάλεξη, ακόμη και αν αυτό σήμαινε το γιουχάρισμα του ομιλητή, και οι κακούργοι προφανώς διαφώνησαν με τη θέση του). Όταν επανήλθε από το κώμα, ο Σπιρ ανέφερε ότι, ενώ ήταν αναίσθητος, είχε παράξενα οράματα και οιωνούς για το μέλλον. Στην αρχή, δεν έδωσε κανείς σημασία, αλλά με την πάροδο του χρόνου, έγινε σαφές ότι είχε κάτι το διαφορετικό.
Ο John Murray Spear - πηγή
Σύντομα, ήρθε σε επαφή με κάποιον που είχε αποφασιστική επίδραση στη μεταμόρφωσή του. Το 1847, ο Σπιρ έγραψε μια κριτική για το βιβλίο του ψυχικού Άντριου Τζάκσον Ντέιβις (Andrew Jackson Davis), "The Principles of Nature, Her Divine Revelations, and a Voice to Mankind", αποκαλώντας το "το πιο θαυμάσιο έργο που έγραψε ποτέ θνητός άνθρωπος". Στην πραγματικότητα, ο "θνητός άνθρωπος", που ήταν γνωστός ως "The Poughkeepsie Seer" (ο Μάντης του Πουκίπσι, πόλη στην πολιτεία της Νέας Υόρκης στις ΗΠΑ), όπως αυτοαποκαλούνταν, είπε ότι δεν είχε γράψει αυτός το βιβλίο. Αντ' αυτού, ισχυρίστηκε ότι το κείμενο αποτελεί σύνθεση όσων ειπώθηκαν κατόπιν επικοινωνιών με τον -νεκρό από τον 18ο αιώνα- Σουηδό επιστήμονα, φιλόσοφο, χριστιανό μυστικιστή και θεολόγο Εμάνουελ Σβέντενμποργκ (Emanuel Swedenborg) και τον αρχαίο Έλληνα γιατρό Γαληνό.
Ο Ντέιβις ήταν από τους πρώτους υπέρμαχους του κινήματος του πνευματισμού, ένα θρησκευτικό φαινόμενο του 19ου αιώνα που ισχυριζόταν ότι πρόσφερε αποδείξεις της μεταθανάτιας ζωής. Την επόμενη χρονιά, το 1848, όταν οι αδερφές Φοξ (Fox sisters) άρχισαν να επικοινωνούν με "φαντάσματα" μέσω κωδικοποιημένων χτυπημάτων, το κίνημα διαδόθηκε τάχιστα. Σύντομα, σε όλη την Αμερική, οι πνευματικοί αναζητητές πειραματιζόντουσαν με σεάνς, με μέντιουμ και προκατόχους του πίνακα Ουίγια (Ouija board).
Αρχικά, τον Σπιρ τον τράβηξαν οι ανθρωπιστικές πεποιθήσεις του κινήματος: η αδικία της θανατικής ποινής και η βασική ισότητα όλων των ανθρώπων. Δημοσίως, αυτά απασχόλησαν τους Σπιρ και Ντέιβις όταν μίλησαν στην πρώτη τους συνάντηση το 1851, μετά την οποία, ο Ντέιβις επαίνεσε τον ιερέα ως ένα μοντέλο για την φιλανθρωπία του. Όμως, κατ' ιδίαν, πρότεινε στον Σπιρ να ανοιχτεί περισσότερο στα πνεύματα. Όπως αναφέρει αργότερα ο Σπιρ, ο Ντέιβις του είπε, "Θα τα συναντήσεις! Θα έρθουν αυτά σε εσένα".
Ήταν μια πρόταση που ο Σπιρ δεν πήρε ελαφρά τη καρδία. Μέσα σε λίγους μήνες, όχι μόνο παρακολουθούσε συνεδρίες με μέντιουμ, αλλά μιλούσε ο ίδιος στους νεκρούς, μεταδίδοντας αυθόρμητες "διοχετευόμενες" ομιλίες και γραπτά μηνύματα, συμπεριλαμβανομένου και του νεκρού συνονόματό του, Τζον Μάρυ, έναν από τους ιδρυτές του Αμερικάνικου Ουνιβερσαλισμού.
Ο Andrew Jackson Davis - πηγή
Μέχρι το τέλος του 1852, η λίστα των νεκρών "ανταποκριτών" του Σπιρ είχε επεκταθεί, μαζί με τις φιλοδοξίες τους. Ο Σπιρ δήλωσε ότι ήταν ο θνητός εκπρόσωπος του "Συνδέσμου των Ευεργετών", μιας επιτροπής νεκρών πεφωτισμένων -μεταξύ των οποίων ήταν ο 2ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζον Άνταμς, ο εθνοπατέρας των ΗΠΑ, Βενιαμίν Φραγκλίνος, και ο 3ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τόμας Τζέφερσον- οι οποίοι είχαν αποφασίσει ότι δεν μπορούσαν να παραμένουν αμέτοχοι καθώς η Αμερική απέτυχε να ζήσει βάσει της επαναστατικής της υπόσχεσης (μάλιστα, το πνεύμα του Τζέφερσον ήταν ιδιαίτερα λαλίστατο). Μέσα σε ένα χρόνο, τα πνεύματα του Σπιρ δεν ήταν ικανοποιημένα δίνοντας μόνο συμβουλές και άρχισαν να δίνουν εντολές για ριζικές αλλαγές στην κυβέρνηση και την κοινωνική δομή -εντολές μέσω των οποίων ο Σπιρ απέκτησε οπαδούς, τους "Πρακτικούς Πνευματιστές", που θα προσπαθούσε να εφαρμόσει.
Το 1853, κατόπιν όλων αυτών, ο Σπιρ ανακοίνωσε ότι αυτά τα πνεύματα, ειδικά ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, θα μοιράζονταν μαζί τους τη μεγαλύτερη (και μεταθανάτια) εφεύρεσή τους. Ο Σπιρ την αποκάλεσε "God’s last, best gift to man" (το τελευταίο, καλύτερο δώρο του Θεού στον άνθρωπο).
Η Θεϊκή Μηχανή
Το High Rock Tower
Αυτή η "Νέα Μηχανή" ή η "Νέα Κινητήρια Δύναμη", ήταν κάτι σαν γεννήτρια. Όσο πιο απλά γινόταν, ο Σπιρ την περιέγραψε ως μια συσκευή διαρκούς κίνησης που "θα έχει τη δύναμη να μεταδίδει ηλεκτρικές δυνάμεις σε οποιαδήποτε μηχανή". Όμως, πιο εξεζητημένα, ήταν μια θεϊκή μηχανή, το αποκορύφωμα εκείνου που ο Σπιρ (που μιλούσε με τον "Σύνδεσμο") ονόμαζε, "ένα μεγάλο πρακτικό κίνημα για τη λύτρωση της ανθρώπινης φυλής".
Φυσικά, ως άμεση αποκάλυψη από τον κόσμο των πνευμάτων, η μηχανή δε θα ήταν απλή και συνηθισμένη. Ένας "μια ζωντανή ενεργή μηχανή", η Νέα Μηχανή (New Motor) θα "έφερνε απογόνους", μια φυλή αυτοαναπαραγόμενων μηχανών, μηχανές που θα αυτο-τροφοδοτούνταν. Ως θεραπεία στην αποκαλούμενη "κατάρα του Αδάμ" -την ανάγκη της ανθρωπότητας να κερδίζει χρήματα και τρόφιμα με τον ιδρώτα- η Νέα Μηχανή θα επέφερε την άνεση του Παραδείσου για όλους τους ανθρώπους, θα τερμάτιζε τη δουλεία, τη γεωργία, την εργοστασιακή εργασία και την εργασία των γυναικών στο σπίτι. Ελευθερωμένοι από την καθημερινή εργασία, οι άνθρωποι θα ήταν ελεύθεροι να ανοιχτούν στα πνεύματα -όπως ο ίδιος- και να συνδεθούν διανοητικά με την Νέα Κινητήρια Δύναμη. Μέσω της αιθερικής μετάδοσης των συλλογισμών, γνώσεων και επιθυμιών της ανθρωπότητας, η Νέα Δύναμη θα έφτιαχνε ξανά τον κόσμο, μια ενέργεια που ο Σπιρ συνέκρινε με το να βράζει κανείς μια κατσαρόλα με νερό. Στην ουσία, αφαιρώντας τους υλικούς περιορισμούς της ανθρωπότητας, η Νέα Μηχανή ήταν μια μηχανή που έμοιαζε με τον Θεό, η οποία θα εξείγαγε τις ιδιότητες του Θεού στον άνθρωπο.
Τους επόμενους εννέα μήνες, ο Σπιρ έπεφτε σε καθημερινές εκστάσεις, κάνοντας σχέδια που αναλύουν κάθε πλευρά της συσκευής. Τελικά, το 1854, άρχισε να φτιάχνει της "μεγαλύτερης πνευματικής αποκάλυψης της εποχής" στο High Rock Cottage στο Λιν της Μασαχουσέτης στις ΗΠΑ.
Η εφημερίδα του Πρακτικού Πνευματισμού, The New Era, εκείνον τον Μάιο, ανέφερε λεπτομέρειες της κατασκευή του "ηλεκτρικού βρέφους", υποστηρίζοντας ότι η συσκευή "αντιστοιχούσε" στο ανθρώπινο σώμα. Η μηχανή αποτελούνταν από ένα τραπέζι από ξύλο καρυδιάς με μονωμένα πόδια, που πάνω του είχε μια σειρά από πλάκες από χαλκό, ψευδάργυρο, σίδηρο και μαγνήτες. Δύο μαγνητισμένες αντηρίδες ανέβαιναν από δύο πλευρές, κάνοντας μαγνητισμένες μπάλες να αιωρούνται πάνω σε αλυσίδες χαλκού μεταξύ τους. Μεταγενέστερες περιγραφές περιελάμβαναν λεπτομέρειες όπως κεραίες που έμοιαζαν με μαλλιά, για τη μεταφορά "αιθερικής δύναμης" και "πνεύμονες" από μεταλλικές πλάκες που θα σκούριαζαν ως συμβολική μορφή αναπνοής.
Συνολικά, ο Σπιρ και οι ακόλουθοί του πιστεύεται ότι ξόδεψαν 2.000 δολάρια (πάνω από 50.000 σήμερα) στην κατασκευή της μηχανής.
Η παρθένος της Νέας Διανομής
Οι αδερφές Fox - πηγή
Η παράξενες προσπάθειες του Σπιρ τράβηξαν την προσοχή άλλων πνευματιστών. Όταν ο Ντέιβις αποφάσισε να δει τι σκάρωνε ο παλιός του φίλος, αυτό που είδε στο High Rock Cottage τον τρομοκράτησε.
Εκείνο τον Ιούνιο, ο Ντέιβις, περιγράφοντας στην Spiritual Telegraph αυτό που είχε δει, έδωσε έμφαση στον ενθουσιασμό των Πρακτικών Πνευματιστών για το έργο τους, λέγοντας ότι "[για εκείνους] κάθε σύρμα είναι πολύτιμο, ιερό σαν πνευματικό νεύρο". Ο ίδιος πίστευε ότι η Νέα Μηχανή ήταν πραγματικά πνευματικά εμπνευσμένη και υπερφυσική. Όμως, του άφησε και την εντύπωση ότι κάτι είχε πάει λάθος. Ο Ντέιβις, ο οποίος ήταν ο πρώτος που είχε πει στον Σπιρ να μιλήσει με πνεύματα, ανησυχούσε ότι ο "άνθρωπος μοντέλο" του είχε μετατραπεί σε έναν τρελό.
Ο Ντέιβις έγραψε ότι ο Σπιρ υπέφερε από "την τρομερή ατυχία να του επιβάλλονται εύκολα οι ίδιες του οι παρορμήσεις". Ο Μάντης του Πουκίπσι είδε στον Σπιρ είδε κάτι τρομακτικό κοντά σε έναν λατρευτικό ηγέτη, προτρέποντας τους οπαδούς του στην αναζήτηση ενός ψεύτικου μεσσία.
Αυτό που τάραξε περισσότερο τον Ντέιβις ήταν η "The Mary of the New Dispensation", η Σάρα Νιούτον (Sarah Newton), σύζυγος ενός από τους ακολούθους του Σπιρ, η οποία είχε ανακηρυχτεί η "μητέρα" της Νέας Μηχανής μετά από μια σειρά οραμάτων. Με την αποδοχή του ρόλου της, η Newton άρχισε να ζει στο εργαστήριο στο High Rock Cottage, με πλήρη απασχόλησή της να διατηρήσει μια "ομφαλική σύνδεση" με τη συσκευή. Εκεί, ο Σπιρ και οι άλλοι Πνευματικοί έκαναν καθημερινές προσπάθειες να "φορτώσουν" τη μηχανή και να της εμφυσήσουν ζωή, με κάποια στοιχεία που υποδηλώνουν ότι αυτές οι ασκήσεις ήταν σαφώς σεξουαλικές.
Τελικά, η Νιούτον "κυοφόρησε". Μετά από δύο ώρες που σφάδαζε από τον πόνο, άγγιξε τη Νέα Μηχανή. Λέγεται ότι εσωτερικός της ρότορας άρχισε να κινείται για μια στιγμή, αλλά η υποσχόμενη αυτο-επαγρύπνηση δεν εκδηλώθηκε. Παρόλο που οι Πρακτικοί Πνευματιστές το εξέλαβαν ως ένδειξη επιτυχίας, ο Ντέιβις ήταν σκεπτικός. Η υποτιθέμενη "άμωμος γέννηση", είπε, ήταν μόνο η δύναμη της πρόθεσης και της δεισιδαιμονίας.
Καταστροφή-ή πνευματική νίκη;
Όπως και να έχει, οι ακόλουθοι του Σπιρ υπερασπίτηκαν το έργο τους. Εκείνο τον Ιούλιο, σε ανταπόδειξη σε όσα είπε ο Ντέιβις στην The Spiritual Telegraph, ο συνεργάτης του Σπιρ Simon Hewitt είπε ότι η Μηχανή εξακολουθούσε να κυοφορεί.
Μετά από τη δημόσια απογοήτευση του Ντέιβις, οι Πρακτικοί Πνευματιστές έγιναν παρίες στο ίδιο τους το κίνημα. Ακόμα χειρότερα όμως, το άρθρο του Ντέιβις τράβηξε την προσοχή και τον περίγελο του ευρύτερου κοινού. Ο P.T. Barnum ανακήρυξε τη Νέα Μηχανή μια από τις μπαρούφες που ο ίδιος -αυτο-ανακηρυσσόμενος- ήταν ο πρίγκηπάς τους.
Έχοντας εξαντλήσει την τοπική υποστήριξη, ο Σπιρ μετέφερε τη Μηχανή στο Randolph της Νέας Υόρκης, ελπίζοντας να χρησιμοποιήσει τις ανώτερες "μαγνητικές" ενέργειες της περιοχής για τα πειράματά του. Η Νέα Μηχανή διαχωρίστηκε για να μεταφερθεί και, μόλις ανασυγκροτήθηκε στο νέο μέρος, διπλασιάστηκαν οι προσπάθειες για να ζωντανέψει.
Τότε όμως το έργο του Σπιρ κατέληξε σε έναν καταστροφικό επίλογο. Μια νύχτα, μια ομάδα ντόπιων μπήκε κρυφά στο κτήριο των Πρακτικών Πνευματιστών, έβγαλε την χάλκινη "καρδιά" της μηχανής και έριξε τη μηχανή στη λίμνη του τοπικού μύλου, διαλυμένη σε κομμάτια.
Έτσι είπε δηλαδή ο Σπιρ. Τον Νοέμβριο του 1854, γράφτηκε στο Scientific American ότι μάλλον την κατέστρεψε ο ίδιος.
Παρά το ότι, στον οποιονδήποτε όλο αυτό έμοιαζε με αποτυχία, ο Σπιρ και οι οπαδοί του δήλωσαν μια πνευματική νίκη. Όπως έγραψε ο σύζυγος της Sarah Newton, Alonzo, η μηχανή ήταν "ένα πρότυπο για την ενσάρκωση της ιδέας".
Ο Σπιρ, μέχρι να σταματήσει να ασχολείται με τον πνευματισμό το 1872, δεν σταμάτησε ποτέ να προσπαθεί να επιφέρει "τη Θεϊκή Κοινωνική Πολιτεία στη Γη" που είχε υποσχεθεί με τη Νέα Δύναμη. Αυτή η νέα τάξη ήταν να αντιμετωπίζονται ισότιμα όλοι οι άνδρες και όλες οι γυναίκες, όλων των φυλών και όλων των θρησκειών, να επιτρέπεται η ελεύθερη αγάπη και να βοηθούνται τα παιδιά να μεγαλώνουν χωρίς ξεπερασμένες ιδεολογίες. Η Νέα Μηχανή θα ζήσει και πάλι, είπε ο Σπιρ, αλλά στην "δεύτερη έλευσή του" δε θα ήταν ο κινητήρας που αναδιαμορφώνει τον κόσμο. Αντ' αυτού, η ολοκλήρωσή του θα ήταν το σημάδι ότι έφτασε τελικά η Νέα Εποχή (New Era).
Τα επόμενα χρόνια, επέστρεψε σε μια πιο... γήινη εκστρατεία για κοινωνική δικαιοσύνη. Πέθανε στις 5 Οκτωβρίου του 1887, σε ηλικία 83 ετών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου