Ο τορπιλισμός του υπερωκεάνιου «Λουζιτάνια»

Το βρετανικό υπερωκεάνιο «Λουζιτάνια» ήταν το καμάρι της ναυπηγικής βιομηχανίας στις αρχές

του 20ου αιώνα. Ανήκε στην εταιρία Cunard και ήταν το πιο γρήγορο πλοίο της κλάσης του. H βύθισή του από γερμανικό υποβρύχιο στις 7 Μαΐου 1915 συνετέλεσε στην είσοδο των Ηνωμένων Πολιτειών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το πλοίο άρχισε να χτίζεται το 1903 κι έκανε το παρθενικό του ταξίδι από το Λίβερπουλ στη Νέα Υόρκη στις 7 Σεπτεμβρίου 1907. Ήταν εκτοπίσματος 32.000 τόννων και ανέπτυσσε ταχύτητα 26 κόμβων. Τις παραμονές του Μεγάλου Πολέμου, το πλοίο είχε υποστεί μετατροπές σε ναυπηγείο του Λίβερπουλ για τις ανάγκες του Βρετανικού Πολεμικού Ναυτικού.

Την Πρωτομαγιά του 1915 κι ενώ ο Μεγάλος Πόλεμος βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη σε όλα τα μέτωπα, χερσαία και θαλάσσια, το «Λουζιτάνια» απέπλευσε από τη Νέα Υόρκη για το προγραμματισμένο δρομολόγιό του προς το Λίβερπουλ με 1.959 επιβάτες και πλήρωμα.

Στις 7 Μαΐου κι ενώ βρισκόταν κοντά στις ιρλανδικές ακτές, το «Λουζιτάνια» δέχθηκε επίθεση από γερμανικό υποβρύχιο τύπου U-20. Μία τορπίλη το βρήκε στα πλευρά και την πρώτη έκρηξη ακολούθησε μία δεύτερη, που το έσχισε στα δύο. Το πλοίο βυθίσθηκε μέσα σε 20 λεπτά και 1.198 άνθρωποι πνίγηκαν. Η απώλεια τού υπερωκεανίου και τόσων επιβατών, μεταξύ των οποίων ήταν 114 αμερικανοί πολίτες, προκάλεσε κύμα αγανάκτησης στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο πρόεδρος Γούντροου Γουίλσον διαμαρτυρήθηκε έντονα στη γερμανική κυβέρνηση για την καταβύθιση του «Λουζιτάνια» και σε διακοίνωσή του ανέφερε: «Εξ ονόματος της ανθρωπότητας και του Διεθνούς Δικαίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες ζητούν εγγύηση ότι αυτό το δικαίωμα (των ουδετέρων να ταξιδεύουν σε ουδέτερα ή σε πολεμικά ύδατα) θα είναι σεβαστό και ότι δε θα υπάρξει επανάληψη παρόμοιου επεισοδίου σε σκάφη που μεταφέρουν αμάχους».

Η Γερμανία, από την πλευρά της, δικαιολογήθηκε ότι είχε δημοσιεύσει από τις 22 Απριλίου στις εφημερίδες ανακοίνωση, με την οποία προειδοποιούσε τους πολίτες των ουδετέρων χωρών να μην επιβιβάζονται σε πλοία των εμπόλεμων δυνάμεων. Ισχυρίστηκε ακόμη ότι το «Λουζιτάνια» μετέφερε όπλα, που προορίζονταν για τη Βρετανία, γεγονός που η αγγλική κυβέρνηση αρνήθηκε κατηγορηματικά.

Χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε ότι το «Λουζιτάνια» όντως μετέφερε πολεμικό υλικό και συγκεκριμένα φορτίο φυσιγγίων και οβίδων (συνολικά περί τους 173 τόννους), εν αγνοία των επιβαινόντων. Η καταβύθιση του βρετανικού υπερωκεανίου και ο εν γένει υποβρυχιακός πόλεμος των Γερμανών ήταν μεταξύ των λόγων της αμερικανικής εμπλοκής στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των δυνάμεων της Αντάντ.

Στο πλοίο επέβαιναν και έξι Έλληνες υπήκοοι, από τους οποίους μόνο δύο επέζησαν. Στην πρώτη θέση ταξίδευαν ο μεγαλέμπορος χαλιών Μιχάλης Παπαδόπουλος (43 ετών) με την ιταλίδα σύζυγό του Άντζελα (32 ετών) και τον φίλο τους Λεωνίδα Μπίστη (33 ετών). Ο Παπαδόπουλος και ο Μπίστης χάθηκαν στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού, ενώ η Άντζελα Παπαδοπούλου διασώθηκε. Στην τρίτη θέση ταξίδευαν ο Μαρίνος Ανδρεάτος (39 ετών), ο Τζορτζ Καράσιτος (38 ετών) και ο μόνος διασωθείς, ο 41χρονος Θεόδωρος Διαμαντής.