Μια σύντομη ιστορία των τρομακτικών κλόουν

Τον Αύγουστο του 2016, στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες, άρχισαν οι εμφανίσεις τρομακτικών (και ψεύτικων) κλόουν, δημιουργώντας έναν viral πανικό. Και καθώς το καλοκαίρι του 2017 τελείωνε, δολοφόνοι κλόουν εμφανίστηκαν στην ταινία IT.

Γιατί όμως οι κλόουν έγιναν τρομακτικοί; Στην τελική, τους ξέρουμε ως χαρούμενους και χαρωπούς. Σύμφωνα με τον συγγραφέα του Bad Clowns, Benjamin Radford, οι κλόουν δεν ήταν πάντα χαρωποί.
Ο φαρσέρ είναι ένα από τα παλαιότερα και παγκόσμια αρχέτυπα -όπως ο Σατανάς, για παράδειγμα. Ο φαρσέρ μπορεί να είναι τόσο αστείος όσο και τρομακτικός και συνήθως (συνήθως είναι άντρας) δεν μπορεί κανείς να ξεχωρίσει αν λέει ψέματα. Οι κλόουν είναι μια μορφή φαρσέρ που υπάρχουν πολλά χρόνια -μια από τις αναγνωρίσιμες μορφές είναι ο αρλεκίνος, η γνωστή φιγούρα της ιταλικής κομέντια ντελ άρτε τον 16ο αιώνα.

Ο αρλεκίνος - πηγή

Ο αρλεκίνος είναι γνωστός για την πολύχρωμη μάσκα του και τα ρούχα του με τα ρομβοειδή σχέδια. Εμφανιζόταν ως ο κωμικός και ανήθικος υπηρέτης σε διάφορα θεατρικά έργα. Αυτά τα έργα, που παιζόντουσαν από θιάσους που γυρνούσαν σε όλη την Ευρώπη, ενέπνευσαν μια μαριονέτα κλόουν, τον Punch, που εμφανίστηκε σε βρετανικές παραστάσεις τον 18ο αιώνα. Ο χαρακτήρας αργότερα θα εμφανιζόταν σε μια δημοφιλή παράσταση με τίτλο "Punch and Judy", στην οποία, ο Punch λέει αστεία, χτυπάει τη γυναίκα του και σκοτώνει τα παιδιά του.

Οι κακοί -ή τουλάχιστον, οι λυπημένοι- κλόουν συνέχισαν να εμφανίζονται στην Ευρώπη όλο τον 19ο αιώνα. Στο μυθιστόρημα του Καρόλου Ντίκενς, The Pickwick Papers (Τα χαρτιά του Πίκγουικ, 1836) εμφανίζεται ένας αλκοολικός κλόουν. Στα 1880 και '90, τόσο τα γαλλικά θεατρικά όσο και η ιταλική όπερα έχουν σαν βασικούς χαρακτήρες δολοφόνους κλόουν (αλληλοκατηγορούνταν ότι ο ένας αντέγραφε τον άλλο).

Punch and Judy - πηγή

Αυτοί οι κλόουν έφτασαν και στις ΗΠΑ. Το 1924, το αμερικάνικο κοινό γνώρισε έναν πικρόχολο και εκδικητικό κλόουν στην βωβή ταινία He Who Gets Slapped. Μιάμιση δεκαετία αργότερα, εμφανίστηκε ο κακός φαρσέρ Joker στον Batman. Στις αρχές του 20ου αιώνα, εμφανίστηκε ο πιο διάσημος κλόουν τσίρκων, ο Emmett Kelly, Jr., που αν και δεν ήταν κακός, ήταν όμως σκυθρωπός.

Η πρώτη εμφάνιση του Τζόκερ - πηγή

Κάπου εκεί επήρθε μια αλλαγή. Στα 1950 και '60, η αμερικάνικη τηλεόραση εισήγαγε μερικούς νέους κλόουν που ήταν πάντα χαρούμενοι.

Ο ένας εξ αυτών ήταν ο Ronald McDonald, της γνωστής αλυσίδας ταχυφαγείων. Ο άλλος ήταν ο Bozo the Clown, που έγινε πολύ δημοφιλής εκείνη την εποχή.

Και πάλι όμως, στα τέλη του 1970 και στις αρχές του '80, η εικόνα των κλόουν άλλαζε ξανά στις ΗΠΑ, αυτή τη φορά σε κάτι πιο απειλητικό. Ρόλο σε αυτό έπαιξε η κάλυψη από τα ΜΜΕ της ιστορίας του John Wayne Gacy, ενός κατά συρροή δολοφόνου που περιστασιακά ντυνόταν ως Pogo the Clown. Ο Gacy δεν ήταν επαγγελματίας κλόουν ούτε ντυνόταν συχνά κλόουν (θύματά του ήταν έφηβοι και όχι μικρά παιδιά). Μόλις όμως βρέθηκε στην φυλακή, ο Gacy βοήθησε στο να φτιάξει την εικόνα του ως δολοφόνος κλόουν ζωγραφίζοντας τον εαυτό του σαν Pogo.

Ο John Wayne Gacy - πηγή

Και τότε ήρθε το IT, το μυθιστόρημα του Στίβεν Κινγκ με τον τρομακτικό, υπερφυσικό κλόουν που σκοτώνει παιδιά. Όταν το μυθιστόρημα βγήκε το 1986, γυρίστηκε μια ταινία για την τηλεόραση με τον Τιμ Κίρρυ ως τον Pennywise the Dancing Clown.

Ο Pennywise the Dancing Clown του Τιμ Κίρρυ - πηγή

Έτσι, η τηλεόραση, γι' ακόμη μια φορά, εμφάνισε έναν κακό κλόουν που απειλούσε παιδιά. Το 2013, οι κάτοικοι της βρετανικής πόλης Νορθάμπτον είδαν έναν άντρα να κυκλοφορεί στην πόλη φορώντας μια μάσκα που θύμιζε τον Pennywise του Κίρρυ και κάπου-κάπου έλεγε ατάκες από την ταινία (αποδείχτηκε ότι ήταν ένας 22χρονος που απλώς προκαλούσε προβλήματα).