Ολυμπιακοί Αγώνες — Ελσίνκι 1952

 

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι έλαβαν μέρος για πρώτη φορά η Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ)

και το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ. Μορφή των αγώνων αναδείχθηκε ο τσεχοσλοβάκος δρομέας Εμίλ Ζάτοπεκ...

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1952 διεξήχθησαν στο Ελσίνκι από τις 19 Ιουλίου έως τις 3 Αυγούστου 1952. Πήραν μέρος 4.955 αθλητές (4.436 άνδρες και 519 γυναίκες) από 69 χώρες.

Η πρωτεύουσα της Φιλανδίας κέρδισε τους Αγώνες στις 21 Ιουνίου 1947, κατά τη διάρκεια της 40ης συνόδου της ΔΟΕ που έγινε στη Στοκχόλμη, αφού υπερίσχυσε των υποψηφιοτήτων πέντε αμερικανικών πόλεων (Λος Άντζελες, Μινεάπολη, Φιλαδέλφεια, Σικάγο, Ντιτρόιτ) και του Άμστερνταμ.

Η ολυμπιακή φλόγα ταξίδεψε από την Ελλάδα αεροπορικώς στη Δανία, από εκεί στη Σουηδία και τη βόρεια Φινλανδία, όπου ενώθηκε με την τοπική «ολυμπιακή φλόγα» (άναψε στο όρος Λάπλαντ με τη συν­δρομή των ακτίνων του ήλιου του μεσονυκτίου). Στη λαμπαδηδρο­μία που ακολούθησε συμμετείχαν περισσότεροι από 1.000 δρομείς. Ο θρυλικός δρομέας Πάαβο Νούρμι μετέφερε τη φλόγα στο Ολυμπιακό Στάδιο του Ελσίνκι και την παρέδωσε σ’ έναν άλλο θρύλο του φινλανδικού αθλητισμού, τον Χάνες Κολεμάινεν, νικητή τριών δρομικών αγωνισμάτων το 1912, ο οποίος έδωσε φως στον κεντρικό βωμό.

Για πρώτη φορά έλαβαν μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες η Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ) και το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ, ενώ επανεμφανίσθηκαν η Γερμανία, ως Δυτική Γερμανία και η Ιαπωνία. Ο Ψυχρός Πόλεμος έκανε την εμφάνισή του και στον αθλητισμό, με τον συναγωνισμό ΗΠΑ - ΕΣΣΔ για τα μετάλλια. Οι Αμερικανοί επικράτησαν με βραχεία κεφαλή. Κατέκτησαν συνολικά 76 μετάλλια (40-19-17) έναντι 71 των Σοβιετικών (22-30-19) και 42 των Ούγγρων (16-10-16).

Μορφή των αγώνων αναδείχθηκε ο τσεχοσλοβάκος δρομέας Εμίλ Ζάτοπεκ, ο «άνθρωπος - ατμομηχανή», όπως ήταν το παρατσούκλι του, επειδή χρησιμοποιούσε τα χέρια σαν έμβολο στο τρέξιμό του. Ο Ζάτοπεκ πέτυχε ένα μοναδικό ρεκόρ στον στίβο, με την κατάκτηση των χρυσών μεταλλίων στα 5.000 μ., 10.000 μ. και τον μαραθώνιο. Την ημέρα που κατέκτησε την πρωτιά στα 5.000 μ. (24 Ιουλίου 1952), η σύζυγός του Ντάνα Ζατοπέκοβα κατακτούσε το χρυσό μετάλλιο στον ακοντισμό. Έτσι, οι Ζάτοπεκ έγιναν το πρώτο ανδρόγυνο που κατέκτησε χρυσά μετάλλια στην ίδια ολυμπιακή διοργάνωση. Πολυνίκης, όμως, της διοργάνωσης αναδείχθηκε ο αμερικανός σκοπευτής Γουίλι Σμιθ με 7 μετάλλια (5-1-1).

Για πρώτη φορά συμμετείχαν οι γυναίκες και στο ατομικό της ενόργανης γυμναστικής, ενώ οι καλλιτεχνικοί διαγωνισμοί αντικαταστάθηκαν από αθλήματα επίδειξης. Από το Ελσίνκι δημιουργήθηκε η παράδοση να κόβονται αναμνηστικά νομίσματα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, τα οποία στη συνέχεια απέκτησαν συλλεκτική αξία. ­Το μάρκετινγκ εισέβαλε για τα καλά στη διοργάνωση. Για πρώτη φορά δημιουργήθηκε ένα ολοκληρωμένο διεθνές εμπορικό πρόγραμμα, με τη συμμετοχή εταιρειών από ένδεκα χώρες.

Η Ελληνική Συμμετοχή

Η Ελλάδα συμμετείχε στη διοργάνωση με 48 αθλητές κι έμεινε χωρίς μετάλλιο. Τις καλύτερες διακρίσεις πέτυχαν ο Ιωάννης Κιούσης στο τραπ της σκοποβολής (6ος) και ο Νίκος Σύλλας στη δισκοβολία (9ος).

Η χώρα μας είχε συμμετοχή και σε ομαδικά αθλήματα. Στο ποδόσφαιρο, η ελληνική ομάδα έδωσε ένα αγώνα με τη Δανία στην πόλη Τάμπερε (15 Ιουλίου). Ηττήθηκε με 2 - 1, αλλά διασώθηκε από τη συντριβή χάρη στην εκπληκτική απόδοση του τερματοφύλακα του Πανιωνίου, Νίκου Πεντζαρόπουλου, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως «ο ήρωας του Τάμπερε».

Στο μπάσκετ, η ολυμπιακή ομάδα νίκησε το Ισραήλ με 54-52 και ηττήθηκε δύο φορές από την Ουγγαρία (38-75, 44-47), με αποτέλεσμα να αποκλειστεί από τη συνέχεια του Ολυμπιακού τουρνουά.