Οι περισσότεροι από τους 75.000 κατοίκους του Oak Ridge στον Τενεσί δεν είχαν ιδέα ότι επεξεργάζονταν ουράνιο μέχρι που ρίχθηκαν οι δύο ατομικές βόμβες το 1945. Είχαν εγκατασταθεί στη μυστηριώδη πόλη, την "μυστική πόλη", ξέροντας ελάχιστα για το τι θα έκαναν εκεί. Το μόνο που ήξεραν ήταν ότι το έργο τους θα συνέβαλε στον τερματισμό του Πολέμου. Στις 6 Αυγούστου του 1945, μια πυρηνική βόμβα -στη δημιουργία της οποίας είχαν συμβάλει όντως οι άνδρες και οι γυναίκες του Oak Ridge- έθεσε την αρχή του τέλους του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι του μοναδικού εξουσιοδοτημένου φωτογράφου σε όλη την πόλη, του Ed Westcott, και τεκμηριώνουν τη ζωή στο Oak Ridge: από καθημερινές στιγμές μιας φαινομενικά φυσιολογικής αμερικανικής πόλης, μέχρι τους κατοίκους της που εκτελούν τα "καθήκοντά" τους μέσα στις μυστικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Δείτε ακόμη:
Η Μυστική Πόλη
Μια αθώα βιτρίνα στο Νέο Μεξικό ήταν κάποτε το μυστικό σημείο συνάντησης του Προγράμματος Μανχάταν
Η βρετανική μυστική πόλη του Ψυχρού Πολέμου έκτασης 142 στρεμμάτων
Copehill Down: ένα διαφορετικό, αγγλικό χωριό
Ένας μικρός μολυσμένος παράδεισος
Η απαγορευμένη "Zone Rouge" της Γαλλίας
Oak Ridge ονομάστηκαν τα πάνω από 226.620 στρέμματα γης στο Τενεσί, δυτικά του Νόξβιλ που κόστισαν 3,5 εκατομμύρια δολάρια στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Ιδρύθηκε το 1942 ως μέρος του "Προγράμματος Μανχάταν", το τεράστιο μυστικό αμερικανο-βρετανο-καναδικό έργο πίσω από την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας.
Διαφημιστικές πινακίδες σε όλη την πόλη υπενθύμιζαν στους κατοίκους του Oak Bridge ότι έπρεπε να είναι προσηλωμένοι στη δουλειά τους, ακόμα κι αν δεν κατάλαβαν για ποιο λόγο έκαναν οτιδήποτε έκαναν.
"Αν κάποιος ρωτούσε, 'Τι κάνετε στο Oak Ridge;', θα λάμβανε την απάντηση '79 σεντς την ώρα'", ανέφερε κάποτε ένας κάτοικος.
Παρά το γεγονός ότι ήταν ανοιχτό για το κοινό, ακόμα και το μη στρατιωτικό τμήμα του Oak Bridge ήταν περιφραγμένο και φυλασσόταν.
Ο σταθμός επιθεώρησης οχημάτων (φωτογραφία παραπάνω) δεν είχε καμία εξαίρεση, όλοι ψάχνονταν συμπεριλαμβανομένων και των ανώτατων στρατιωτικών αξιωματούχων. Η μυστικότητα ήταν κορυφαία προτεραιότητα και αν κάποιος από τους κατοίκους και τους εργαζόμενους ξεκινούσε τις ερωτήσεις σχετικά με τη φύση της δουλειάς του -πέρα από τα ειδικά καθήκοντα που του δίνονταν- οι κυβερνητικοί υπάλληλοι τους επισκέπτονταν μέσα σε λίγες ώρες και τους έδειχναν τον δρόμο της φυγής!
Στους εργαζόμενους δεν επιτρέπονταν συγκεκριμένες λέξεις -όπως το "ήλιο"- ή ακόμα και τα ονόματα του εξοπλισμού πάνω στον οποίο συνεργάζονταν.
Μια εργάτρια στο Oak Ridge, η Mary Anne Bufard, ανέφερε μετά το τέλος του Πολέμου: "Δεν είχε νόημα. Εργαζόμουν στα ρούχα της Monsanto Chemical Company και ταξινομούσα τις στολές. Θα σου πω ακριβώς τι έκανα. Οι στολές πρώτα πλένονταν, έπειτα σιδερώνονταν, έραβαν πάνω τους νέα κουμπιά και τις έδιναν σε μένα. Κρατούσα την στολή σε ένα ειδικό όργανο και αν άκουγα έστω και ένα 'κλικ', ακολουθούνταν όλη η διαδικασία από την αρχή. Αυτό έκανα όλη την ημέρα".
Αργότερα, η Bufard έμαθε ότι εξέταζε τις στολές για ακτινοβολία...
Όλη αυτή η μυστικότητα προκάλεσε διάφορες φήμες. Οι εργαζόμενοι έλεγαν ότι κάνουν μια πολύ σημαντική δουλειά αλλά δεν μπορούσαν να δουν τα αποτελέσματά της. Μια αξιοσημείωτη θεωρία που αναπτύχθηκε μεταξύ τους ήταν ότι το Oak Ridge ήταν μια πρωτότυπη σοσιαλιστική κοινότητα που είχε σκεφτεί η Έλινορ Ρούζβελτ -κόρη του Προέδρου των ΗΠΑ Θεόδωρου Ρούζβελτ και σύζυγος του επίσης Προέδρου Φραγκλίνου Ρούζβελτ- και ήταν μέρος του σχεδίου της να μετατρέψει τις ΗΠΑ σε κομμουνιστική χώρα.
Κάτι έπρεπε να γίνει για να διορθωθεί το πρόβλημα του χαμηλού ηθικού. Έτσι, δημιουργήθηκε μια ιδανική αμερικανική προαστιακή πόλη, γεμάτη με παγοδρόμια, μπόουλινγκ, αθλητικές ομάδες, θέατρα, καταστήματα και άλλα.
Η στέγαση των κατοίκων στο Oak Ridge έγινε -από την κυβέρνηση- χρησιμοποιώντας ένα σύστημα γραμμάτων, σύμφωνα με το καθεστώς των εργαζομένων και το μέγεθος των οικογενειών τους. Οι ανώτεροι υπάλληλοι, με μεγαλύτερες οικογένειες, είχαν μια διώροφη κατασκευή, αν ένα ζευγάρι χώριζε έπαιρνε ένα μικρότερο κ.ο.κ.
Μετά τη ρίψη των βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, αρκετοί φυσικοί που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα ίδρυσαν το Bulletin of the Atomic Scientists για να ξεκινήσουν ένα επείγον εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα ατομικά όπλα.
Για πολλούς εργάτες του Προγράμματος -που δούλεψαν το εμπλουτισμένο ουράνιο που χρησιμοποιήθηκε για να καταστραφεί η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι- ο εορτασμός της V-J Day, στο κέντρο του Oak Ridge τον Αύγουστο του 1945, ήταν η πρώτη φορά, μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, που έμαθαν για την ύπαρξη της βόμβας.
Δύο χρόνια μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το Oak Ridge αποστρατικοποιήθηκε και δόθηκε στους πολίτες. Το 1966 ιδρύθηκε το American Museum of Science and Energy που έκανε περιηγήσεις στην αίθουσα ελέγχου και στον αντιδραστήρα.
Το ιστορικό εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου, Κ-25, κατεδαφίστηκε τον Μάιο του 2013 (φωτογραφία παραπάνω), ενώ η εγκατάσταση Y-12, που αρχικά χρησιμοποιούνταν για τον ηλεκτρομαγνητικό διαχωρισμό του ουρανίου, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για επεξεργασία πυρηνικών όπλων και αποθήκευση υλικών. Από τον Νοέμβριο του 2012, το Εθνικό Εργαστήριο του Oak Ridge φιλοξενεί τον ταχύτερο υπερυπολογιστή στον κόσμο.
Τι απέμεινε από την πόλη των εργατών; Το παλιό ξενοδοχείο Alexander Inn -που φαίνεται παραπάνω, σε μια φωτογραφία του 1947- είναι ένα από τα λίγα απομεινάρια της αρχικής μυστικής πόλης. Το ξενοδοχείο χτίστηκε κατά τη διάρκεια του Προγράμματος για να φιλοξενήσει επίσημους επισκέπτες, συμπεριλαμβανομένων αξιωματούχων και πολλών σημαντικών πυρηνικών φυσικών. Τελικά, έκλεισε στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Έκτοτε, ερειπώνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου