Η αφίσα του Frau im Mond
Το Frau im Mond θεωρήθηκε τόσο ρεαλιστικό που οι Ναζί το απαγόρευσαν από φόβο μην αποκαλυφτούν μυστικά των πυραύλων V-2.
Το είδος της επιστημονικής φαντασίας ίσως ξεκίνησε το 1902 με το Le Voyage dans la Lune (Ταξίδι στη Σελήνη) σε σκηνοθεσία, παραγωγή και σενάριο Ζωρζ Μελιές (το σενάριο είναι εμπνευσμένο από δύο έργα του Ιούλιου Βερν, το Από τη Γη στη Σελήνη και το Γύρω από τη Σελήνη), μια μικρού μήκους ταινία του βωβού κινηματογράφου που γυρίστηκε και έχει να κάνει με ένα ταξίδι στο φεγγάρι. Αλλά έκανε το μεγάλο βήμα σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα, με το υποτιμημένο αριστούργημα sci-fi του Φριτς Λανγκ, Frau im Mond (Γυναίκα στη Σελήνη), το 1929.
Γενικά θεωρείται η πρώτη "σοβαρή" ταινία επιστημονικής φαντασίας. Ήταν πολύ μπροστά από την εποχή της και ήταν η πρώτη φορά που παρουσιάστηκε το πεδίο της επιστήμης των πυραύλων στις μάζες σε κάποιο δημοφιλές μέσο ενημέρωσης. Ήταν η πρώτη ταινία που χρησιμοποίησε επιστήμονα ως σύμβουλο και θεωρήθηκε τόσο ρεαλιστική που απαγορεύτηκε από τους Ναζί από το φόβο ότι θα αποκάλυπτε στρατιωτικά μυστικά (αν και η εβραϊκή κληρονομιά του Λανγκ θα μπορούσε να έχει παίξει κάποιο ρόλο).
Το Frau im Mond λέει την ιστορία του καθηγητή Mannfeldt, έναν αποστάτη επιστήμονα που έγραψε ένα έγγραφο υποστηρίζοντας ότι υπάρχει χρυσός στο φεγγάρι. Αν και απολύθηκε και γελοιοποιήθηκε από τους συναδέλφους του, το έργο του προσέλκυσε την προσοχή ενός επιχειρηματία, ονόματι Helius, καθώς και μιας επιχειρηματικής ομάδας Αμερικανών κακοποιών με επικεφαλής κάποιον Walt Turner.
Όταν ο Helius πλησίασε τον Mannfeldt για να δει πώς θα μπορούσαν να δοκιμάσουν τη θεωρία του, συμφώνησαν να συνεργαστούν στο σχεδιασμό του πρώτου ταξιδιού στο φεγγάρι. Αλλά κατά τη διάρκεια της επιστροφής από το γραφείο του Mannfeldt, ο Helius δέχεται επίθεση από τον Turner και τους συνεργούς του και του κλέβουν τα σχέδια του καθηγητή για το ταξίδι στο φεγγάρι. Μόλις ο Turner και η συμμορία του συνειδητοποιούν ότι ο Mannfeldt και ο Helius σχεδιάζουν να πάνε στο φεγγάρι αναζητώντας χρυσό, απειλούν να ανατινάξουν το διαστημόπλοιο αν δεν κάνουν και αυτοί το ταξίδι.
Η εικονική εικόνα από το Ταξίδι στη Σελήνη
Αλλά αυτό είναι ίσως το λιγότερο από τα προβλήματα του Helius. Είναι βαθιά ερωτευμένος με την βοηθό του, Friede, την οποία ανακάλυψε πρόσφατα ότι είχε αρραβωνιαστεί τον άλλο βοηθό του, Windegger. Με τη χαμένη του αγάπη στο μυαλό, ο Helius επιβιβάζει απρόθυμα στο διαστημόπλοιο -το οποίο έχει ονομάσει Friede, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να κερδίσει την αγάπη της- για το φεγγάρι μαζί με τον καθηγητή, τον Turner και τους δύο βοηθούς του.
Το ταξίδι είναι αποκαλυπτικό: ο Windegger αποκαλύπτεται δειλός και ο Helius αποκαλύπτει την αγάπη του στην Friede, δημιουργώντας μια αδέξια πορεία για όλους τους εμπλεκόμενους. Εντούτοις, οι εντάσεις πέφτουν μετά την άφιξη του πληρώματος στην απομακρυσμένη πλευρά του φεγγαριού που έχει ατμόσφαιρα όπου μπορεί κανείς να αναπνεύσει. Ανακαλύπτουν χρυσό και συνειδητοποιούν ότι η θεωρία του Mannfeldt ήταν σωστή, αλλά κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μεταξύ του Mannfeldt και του Turner, ο καθηγητής σκοτώνεται σε μια σπηλιά.
Με τον καθηγητή νεκρό, ο Turner προσπαθεί να καταλάβει και να γυρίσει τον πύραυλο πίσω στη Γη, αλλά πυροβολείτε και σκοτώνεται από τον Helius. Η σφαίρα χτυπά και ένα από τα δοχεία οξυγόνου του πυραύλου και ο Helius, η Friede και ο Windegger συνειδητοποιούν ότι δε θα έχουν αρκετό οξυγόνο για να επιστρέψουν στη Γη... Κάποιος θα πρέπει να μείνει στο φεγγάρι! Ο Windegger και ο Helius τραβούν κλήρο για να δουν ποιος θα μείνει, και άτυχος στέκεται ο Windegger. Αλλά όντας σπουδαίος άνθρωπος, ο Helius σχεδιάζει ένα πλάνο να πάρει τη θέση του Windegger και αυτός να επιτρέψει με την Friede με ασφάλεια στη Γη.
Ωστόσο, όταν ο πύραυλος ξεκινάει, η Friede ανακοινώνει στον αρραβωνιαστικό της την αγάπη της για τη ζωή του Helius και την απόφασή της να μείνει μαζί του στο φεγγάρι. Τα υπόλοιπα μένουν για τη φαντασία του θεατή, αν και δεδομένου του συμπεράσματος της ταινίας, θα πρέπει να φανταστούμε ότι η Friede και ο Helius έζησαν ευτυχισμένοι.
Ο Λανγκ στα γυρίσματα του Γυναίκα στη Σελήνη
Το Frau im Mond ήταν η τελευταία βωβή ταινία του είδους της επιστημονικής φαντασίας που έκανε ποτέ ο βασικός εκπρόσωπος του γερμανικού εξπρεσιονισμού. Επίσης σήμανε το απόγειο της συνεργασίας του με τη σύζυγό του εκείνη την εποχή, την ηθοποιό και συγγραφέα Τέα φον Χάρμπου, που είχε γράψει το μυθιστόρημα στο οποίο βασίστηκε η ταινία. Η φον Χάρμπου και ο Λανγκ ήταν καλλιτεχνικοί συνεργάτες από τη στιγμή που συναντήθηκαν το 1918, με την φον Χάρμπου να παρέχει γενικά το λογοτεχνικό υλικό και τα σενάρια και τον Λανγκ να αναλαμβάνει καθήκοντα διευθυντή.
Η πρώτη κινηματογραφική επιτυχία του ντουέτου ήταν το Μετρόπολις, το 1927, η βωβή ταινία που θεωρείται το magnum opus του Λανγκ και καθιέρωσε τα θεματικά στοιχεία που αργότερα θα γινόταν γνωστά ως film noir.
Ωστόσο, παρά το τέλειο ταίριασμά τους ως καλλιτεχνικοί συνεργάτες, η σχέση του ζευγαριού δεν ήταν ειδυλλιακή. Ο Λανγκ ήταν ένας διαβόητος γυναικάς (μια από τις πιο διάσημες σχέσεις του ήταν η Γκέρντα Μάουρους, η ηθοποιός του Γυναίκα στη Σελήνη), ενώ και η φον Χάρμπου δεν πήγαινε πίσω... Το ζευγάρι αποξενώθηκε, καθώς την φον Χάρμπου την τράβηξε ο γερμανικός εθνικισμός (μετέπειτα θα γινόταν σημαντική προσωπικότητα του ναζιστικού κινηματογράφου) και ο γάμος τους έληξε όταν ο Λανγκ έπιασε την φον Χάρμπου στο κρεβάτι με τον Ayi Tendulkaer, έναν νεαρό Ινδός εθνικιστή και συμπαθή του Ναζισμού.
Παρά τον ταραχώδη γάμο τους, το Γυναίκα στη Σελήνη είναι μια μαρτυρία για την σχεδόν τέλεια ευθυγράμμιση του κινηματογραφικού οράματος των δυο τους -και οι δύο ενδιαφέρονταν με πάθος για την επιστημονική φαντασία.
Ο Λανγκ υπερηφανευόταν για έκανε σχολαστική έρευνα και αγαπούσε τους ειδικούς. Του άρεσε να μπορεί να πει ότι υπήρχε πραγματική επιστήμη και έρευνα πίσω από μια συγκεκριμένη σκηνή.
Αυτή η αγάπη για την επιστήμη και το μέλλον των διαστημικών ταξιδιών που διαμορφώθηκε στη Γερμανία, οδήγησε τελικά τον Λανγκ να συναντηθεί με τον Χέρμαν Όμπερτ, ο οποίος δημοσίευσε το πρωτοποριακό του έργο για την επιστήμη των πυραύλων, το Way to Spaceflight, το ίδιο έτος που βγήκε και η Γυναίκα στη Σελήνη στη Γερμανία. Εκείνη την εποχή, η επιστήμη των πυραύλων ήταν κάτι το ολοκαίνουργιο. Ο Λανγκ ζήτησε από τον πρωτοπόρο των πυραύλων να γίνει επιστημονικός σύμβουλος στην ταινία του. Ο Όμπερτ συμφώνησε εύκολα, βλέποντας την ταινία ως μια ευκαιρία να παρουσιάσει τις ιδέες του σχετικά με την επιστήμη των πυραύλων σε ένα δημοφιλές ακροατήριο.
Η συνεργασία αποδείχθηκε ότι άξιζε. Το Γυναίκα στη Σελήνη ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του και πρόβλεψε αρκετές εξελίξεις στην επιστήμη των πυραύλων, συμπεριλαμβανομένης της αντίστροφης μέτρησης για την εκτόξευση, την εκτόξευση από μια δεξαμενή νερού και τη χρήση πυραύλου πολλαπλών σταδίων για να φτάσουμε στο φεγγάρι.
Αρχικά, ο Όμπερτ ήθελε να σχεδιάσει ένα λειτουργικό μοντέλο πυραύλου που θα εκτοξευόταν στην βόρεια Γερμανία ως διαφημιστικό κόλπο για την ταινία, αλλά αυτό το όνειρο δεν υλοποιήθηκε ποτέ λόγω περιορισμών στον προϋπολογισμό. Παρόλα αυτά, οι δυο τους κατάφεραν να κατασκευάσουν έναν πύραυλο κανονικού μεγέθους που έπρεπε να μεταφερθεί από ένα ψηλό κτίριο σε έναν εκτοξευτήρα για την κινηματογράφηση.
Λίγο μετά την προβολή της ταινίας, είχε αρχίσει στη Γερμανία η ανάπτυξη του διάσημου πυραύλου V-2, που εποπτεύονταν ο μαθητής του Όμπερτ, Βέρνερ φον Μπράουν. Η ταινία απαγορεύτηκε στη Γερμανία από το 1933 έως το 1945, και τα μοντέλα των πυραύλων της ταινίας καταστράφηκαν επειδή η γερμανική κυβέρνηση πίστευε ότι ο πύραυλος της ταινίας έφερε πολλές ομοιότητες με το άκρως απόρρητο πρόγραμμα πυραύλων V-2.
Ενώ άλλες επιστημονικές λεπτομέρειες της ταινίας, όπως ο χρυσός και η ατμόσφαιρα στο φεγγάρι που μπορεί κανείς να αναπνεύσει, δεν άντεξαν στο χρόνο (αν και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Γερμανός αστρονόμος Peter Andreas Hansen υιοθέτησε μια θεωρία ότι υπάρχει ατμόσφαιρα πλούσια σε οξυγόνο στη μακρινή πλευρά του φεγγαριού), τα θεματικά στοιχεία της Γυναίκας στη Σελήνη είναι οικεία στους θεατές και σήμερα, σχεδόν 100 χρόνια μετά την πρώτη προβολή της.
Αν και η σημερινή κινηματογραφική και πυραυλική τεχνολογία θα ήταν πιθανώς αγνώριστη στον Λανγκ, η ταινία του χρησιμεύει ως απόδειξη της διαρκούς γοητείας της εξερεύνησης του διαστήματος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου