Πέτρος Γαρουφαλιάς

Έλληνας πολιτικός, με κομβικό ρόλο στα «Ιουλιανά» του 1965 και την επακολουθήσασα «Αποστασία».

Ο Πέτρος Γαρουφαλιάς γεννήθηκε το 1901 στην Άρτα και καταγόταν από μεγάλη πολιτική οικογένεια της περιοχής. Ο πατέρας του, Ευάγγελος Γαρουφαλιάς (1866-1935), είχε εκλεγεί επανειλημμένα βουλευτής και είχε διατελέσει δήμαρχος Άρτας, ενώ ο παππούς του, Πέτρος Γαρουφαλιάς (1836-1902), πολιτευόταν με την παράταξη του Χαρίλαου Τρικούπη. Ο νεαρός Γαρουφαλιάς σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και οικονομικά στα Πανεπιστήμια Παρισίων και Βερολίνου.

Στην πολιτική εισήλθε το 1927 ως γενικός γραμματέας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας επί κυβερνήσεως Αλέξανδρου Ζαΐμη. Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής με το Αγροτικό Κόμμα στην περιφέρεια Άρτας - Πρέβεζας το 1932 και επανεξελέγη με ανεξάρτητο αγροτικό συνδυασμό το 1933, με το Κόμμα Φιλελευθέρων το 1936, με το Κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου το 1946 και το 1950, ως ανεξάρτητος το 1958 και με την Ένωση Κέντρου το 1961, το 1963 και το 1964.

Στην Κατοχή διέφυγε στη Μέση Ανατολή και επέστρεψε ως Υφυπουργός Τύπου και Διαφωτίσεως στην κυβέρνηση της Απελευθέρωσης του Γεωργίου Παπανδρέου (23 Οκτωβρίου 1944 - 3 Ιανουαρίου 1945). Το 1950 διετέλεσε Υπουργός Δημοσίας Τάξεως (15 Απριλίου - 5 Ιουλίου) και Εσωτερικών (5 Ιουλίου - 21 Αυγούστου) στην κυβέρνηση του Νικόλαου Πλαστήρα. Το 1951 ανέλαβε υφυπουργός Συντονισμού (22 Μαΐου - 4 Ιουλίου) στην κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου. Το 1951 πήρε μέρος σε αποστολή για τη σύναψη της πρώτης μεταπολεμικής εμπορικής σύμβασης με τη Γερμανία (Δυτική τότε) και το 1956 συμμετείχε σε ειδική αποστολή με τον βαθμό του πρεσβευτή στη Σοβιετική Ένωση, την Πολωνία, την Τσεχοσλοβακία και τη Ρουμανία.

Στις 19 Φεβρουαρίου του 1964 ορκίστηκε υπουργός Εθνικής Άμυνας στην κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, σε μία κίνηση συμβιβασμού του πρωθυπουργού με το Παλάτι. Στις αρχές Ιουλίου του 1965 ο Γαρουφαλιάς αρνήθηκε να παραιτηθεί, όπως του ζήτησε ο πρωθυπουργός, προκειμένου να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο, με αποτέλεσμα να προκληθεί πολιτική κρίση, που οδήγησε στον εξαναγκασμό σε παραίτηση του Γεωργίου Παπανδρέου («Ιουλιανά» και «Αποστασία»).

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας φέρεται να συμμετείχε στην οικονομική ενίσχυση του Κινήματος του Ναυτικού τον Μάιο του 1973. Μετά την κατάρρευση της χούντας (23 Ιουλίου 1974) συμμετείχε στην πρώτη σύσκεψη των πολιτικών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Φαίδωνα Γκιζίκη, ο οποίος είχε αρνηθεί νωρίτερα να τον διορίσει πρωθυπουργό, όπως του ζητούσαν οι αρχηγοί των επιτελείων.

Το επόμενο διάστημα ίδρυσε πολιτικό κόμμα με την επωνυμία «Εθνική Δημοκρατική Ένωσις» (ΕΔΕ), με το οποίο κατέβηκε στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974. Συγκέντρωσε κατά βάση βασιλικές και χουντικές ψήφους, λαμβάνοντας ποσοστό 1,08%, χωρίς να κατορθώσει να κερδίσει ούτε μία έδρα.

Το συγγραφικό έργο του Πέτρου Γαρουφαλιά περιλαμβάνει έργα ιστορικοπολιτικού περιεχομένου: «Σοσιαλισμός και επιστήμη στην Ελλάδα» (1945), «Πύρρος, βασιλεύς της Ηπείρου» (1946), «Ολυμπιάς: Πριγκήπισσα των Μολοσσών, βασίλισσα της Μακεδονίας», «Ελλάς και Κύπρος» (1980) και «Ο ΑΣΠΙΔΑ και η πολιτική κρίσις του Ιουλίου του 1965» (1981).

Ο Πέτρος Γαρουφαλιάς πέθανε στην Αθήνα στις 17 Σεπτεμβρίου 1984. Ήταν νυμφευμένος με τη Μαριάνθη, χήρα του Ιωάννη Φιξ, ιδιοκτήτη της ομώνυμης ζυθοποιίας.