Αν ο σύντροφος σου υπνοβατεί, αν κλωτσάει στον ύπνο του, αν ροχαλίζει, τότε συγχαρητήρια, ψώνισες από σβέρκο. Πάρ' το απόφαση λοιπόν ότι για να κάνεις ήσυχο ύπνο θα πρέπει να κοιμάσαι πρώτος/η, και κάνε υπομονή, γιατί σήμερα τουλάχιστον, λύση δεν θα βρούμε στο πρόβλημά σου.
Αυτό που θα κάνουμε όμως είναι να πούμε δυο πραγματάκια για την υπνολαλιά. Ναι, ναι, καλά κατάλαβες, το παραμιλητό είναι, απλά είπα να στο πω επιστημονικά. Ε, μην μου πεις ότι δεν έχεις ακούσει ποτέ άνθρωπο να παραμιλάει, ή δεν σου έχουν πει ότι παραμιλάς και ο ίδιος, γιατί δεν θα σε πιστέψει κανείς. Είναι αστείο, το ξέρεις, τι άλλο ξέρεις όμως;
Τι είναι; Είμαι άρρωστος;;;
Η υπνολαλιά καταρχήν δεν είναι ασθένεια. Είναι μια διαταραχή του ύπνου και σημαίνει να μιλάει κάποιος κατά την διάρκειά του. Είναι κάτι που συνήθως διαρκεί λίγο (έως τριάντα δευτερόλεπτα) και μπορεί να επαναληφθεί κατά τη διάρκεια του ύπνου. Το άτομο το πιο πιθανό είναι να μην θυμάται τίποτα την επόμενη ημέρα.
Ωχ! ένας θεός ξέρει τι είπα!
Οι μορφές της υπνολαλίας διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αυτά που λέμε, μπορεί να κυμαίνονται από ασυναρτησίες και παράλογα μουρμουρητά μέχρι πολύπλοκες και απολύτως ορθές συντακτικά δηλώσεις.
Πότε παραμιλάμε και τι λέμε τέλος πάντων;!!!
Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου (NSF) των ΗΠΑ, η ομιλία στη διάρκεια του ύπνου, μπορεί να εκδηλωθεί σε κάθε στάδιό του. Στο πρώτο μέρος της βραδιάς, οι άνθρωποι τείνουν να βρίσκονται στα βαθύτερα στάδια του ύπνου (στάδια 3-4) και ο εγκέφαλός τους είναι ουσιαστικά απενεργοποιημένος από τα γεγονότα της ημέρας. Κατά το στάδιο αυτό, η ομιλία ακούγεται περισσότερο σαν μουρμουρητό. Μην ανησυχείς λοιπόν, κανείς δεν θα βγάλει άκρη τι είπες, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να σκοτώσει την ώρα του και να χάσει και τον δικό του ύπνο στην προσπάθεια.
Ο ύπνος γίνεται ελαφρύτερος καθώς η νύχτα προχωράει, με το μυαλό μας να γίνεται πολύ πιο δραστήριο κατά τα στάδια 1 και 2 του ύπνου. Στη φάση αυτή η ομιλία τείνει να είναι πιο κατανοητή και μπορεί να πάρει τη μορφή αφήγησης. Πιο αναλυτικά, όταν η υπνολαλιά συμβαίνει στο στάδιο REM, κατά το οποίο αναπτύσσονται και τα όνειρα, προκαλείται από ένα «κινητικό ρήγμα» των διαλόγων που βλέπουμε στο όνειρό μας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το στόμα και οι φωνητικές χορδές, που φυσιολογικά είναι ανενεργές όταν κοιμόμαστε, ενεργοποιούνται παροδικά και εκφέρουμε δυνατά τις λέξεις που εκστομίζει κάποιος από τους «πρωταγωνιστές» του ονείρου μας. Σαν να κάνουμε την μεταγλώττιση σε βραζιλιάνικο σήριαλ δηλαδή ένα πράμα.
Η υπνολαλιά μπορεί να εμφανιστεί και στη διάρκεια των «μεταβατικών αφυπνίσεων», δηλαδή όταν μισοξυπνάμε καθώς περνάμε από το ένα στάδιο του ύπνου στο άλλο. Και στις δύο περιπτώσεις, η ομιλία μας εκδηλώνεται όταν «εισβάλλουν» στον ύπνο ορισμένα στοιχεία της αφύπνισης, γεγονός που μας επιτρέπει να μιλήσουμε αλλά μας εμποδίζει να πούμε κάτι που έχει νόημα για όποιον το ακούει. Δεν υπάρχει περίπτωση δηλαδή να καταλάβει ο διπλανός μας τι λέμε, εκτός και αν είναι κι αυτός στο όνειρό μας.
Σύμφωνα με το NSF, η επιστήμη και ο νόμος δεν θεωρούν την υπνολαλιά προϊόν του συνειδητού ή της λογικής σκέψης και συνεπώς είναι εντελώς αναξιόπιστη. Μην ελπίζετε να μάθετε τίποτα σπουδαίο λοιπόν ρωτώντας τον σύντροφό σας, ενώ εκείνος παραμιλάει. Και πραγματικά αυτό δεν το κατάλαβα ποτέ... Αν είναι κάτι θετικό, θα στο πει ο ίδιος την ημέρα, αν δεν είναι, γιατί στο καλό θες τόσο να το μάθεις;;;
Ποιοι παραμιλούν;
Η απάντηση είναι ότι μπορούμε όλοι, αλλά ίσως όχι με τις ίδιες πιθανότητες. Η υπνολαλιά μπορεί να συμβεί όντως στον καθένα, ενώ υπάρχει ένα θέμα με την κληρονομικότητα, καθώς άλλοι υποστηρίζουν πως παίζει κάποιον ρόλο, και άλλοι πως δεν φαίνεται να σχετίζεται. Επίσης, επηρεάζει τους άνδρες και τα παιδιά περισσότερο από τις γυναίκες. Υπολογίζεται ότι ένα στα δύο παιδιά ηλικίας µεταξύ 3-10 ετών, παραµιλά στη διάρκεια της νύχτας, τουλάχιστον µια φορά το χρόνο, ενώ περίπου το 10% των παιδιών, το κάνει σε τακτική βάση. Η κλασική ηλικία έναρξης του φαινοµένου είναι µεταξύ 4 και 8 ετών, και τα επεισόδια µπορεί να πυκνώσουν κατά την πρώτη εφηβική ηλικία. Περίπου το 5% των παιδιών που εµφανίζουν υπνολαλιά στην παιδική τους ηλικία, θα συνεχίσουν να εµφανίζουν τη διαταραχή και ως ενήλικες.
Είμαι άρρωστος; Πρέπει να πάω στον γιατρό;
Έχεις μια τάση να τρέχεις στους γιατρούς εσύ, έτσι; Έλα, παραδέξου το! Όπως είπα και πιο πάνω, δεν είναι αρρώστια, απλά μια διαταραχή. Ξέρεις πόσες άλλες έχουμε; Άστο καλύτερα... Για τους περισσότερους ανθρώπους η υπνολαλιά είναι συνήθως μικρής διάρκειας και δεν απαιτεί καμία θεραπεία. Αν αυτό συμβαίνει όμως πολλές φορές την εβδομάδα καλό θα ήταν να συμβουλευτείς κάποιον ειδικό, προκειμένου να αποκλείσει οποιαδήποτε άλλη υποκείμενη ιατρική ή ψυχιατρική διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει το πρόβλημα. Μόνο τότε! Αν η υπνολαλιά εμφανίζεται συχνά μετά την ηλικία των 25 ετών, μπορεί να συνδέεται με άλλα ιατρικά ή ψυχιατρικά προβλήματα, ενώ σε ΑΚΡΑΙΕΣ περιπτώσεις, ακόμα και με µορφεϊκή επιληψία, ένα είδος επιληψίας που εµφανίζεται µόνο κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ακόμη μπορεί να αποτελεί τµήµα κάποιας άλλης διαταραχής ύπνου, όπως η υπνοβασία, ο νυχτερινός τρόµος, η σχετιζόµενη µε τον ύπνο διαταραχή λήψης τροφής (sleep-related eating disorder), η διαταραχή συµπεριφοράς του ύπνου REM (REM sleep behavior disorder, RBD) και η αποφρακτική άπνοια του ύπνου. Η βαρύτητα του προβλήµατος ορίζεται µε βάση τη συχνότητα εµφάνισης των επεισοδίων.
Σε κάθε περίπτωση, η αξιολόγηση θα γίνει από το νευρολόγο, που θα κρίνει, ανάλογα µε τα χαρακτηριστικά της κατάστασης, αν πρέπει να παραπέµψει τον ασθενή για πολυ-υπνογράφηµα.
Που οφείλεται;
Το παραμιλητό, προκαλείται συνήθως λόγω πυρετού, λόγω στέρησης ύπνου τις προηγούμενες μέρες και μπορεί επίσης να συνδεθεί και με αγχώδεις αλλά και στρεσογόνες καταστάσεις που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της μέρας. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να εμφανίζεται μετά από κατάχρηση ουσιών, από κατανάλωση αλκοόλ ή ως παρενέργεια μετά τη λήψη κάποιων φαρμάκων. Σε ακραίες περιπτώσεις, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, μπορεί να είναι ένδειξη μιας ψυχικής διαταραχής.
Μπορώ να το αποφύγω ή δεν...;
Το σταθερό ωράριο του ύπνου, η διακοπή καθημερινών βλαβερών συνηθειών όπως είναι το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ ή αναψυκτικών και η μείωση του άγχους κατά τη διάρκεια της μέρας μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της υπνολαλιάς (ε, άμα δεν κόψεις και τώρα το τσιγάρο! Σου λέω, ευθύνεται και για τις δέκα πληγές του Φαραώ!). Σημαντικό ρόλο έχει και η καθημερινή άσκηση, που λειτουργεί ως εκτόνωση της συσσωρευμένης ενέργειας από την καθημερινότητα και βοηθά στην αποβολή του άγχους. Για σένα νοιάσου και γυμνάσου λοιπόν, για διπλό όφελος και 3 πράγματα θυμήσου: Μην αγχώνεσαι, μην αγχώνεσαι, μην αγχώνεσαι. Επίσης το να μην τρώτε βαριά πριν τον ύπνο, λέγεται ότι βοηθάει. Βέβαια υπάρχει μετά ο κίνδυνος αν τελικά και πάλι παραμιλάτε, να λέτε για πίτσες και σουβλάκια...
Όλα καλά λοιπόν σου λέω και με το παραμιλητό. Αυτό να 'ναι το πρόβλημά μας. Εξάλλου, αν έχεις και κάποιον να ενοχλείται από το παραμιλητό σου, εδώ που τα λέμε, να νιώθεις και τυχερός, εκείνος πάλι... χμ... δεν είμαι και τόσο σίγουρη. Καληνύχτα, και όνειρα γλυκά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου