Αι Ειδοί του Μαρτίου...

 Alexandra Charitatou

Στις 15 Μαρτίου 44 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρας δολοφονείται από μια ομάδα συνωμοτών.Τη χρονιά εκείνη είχε ανακηρυχτεί ισόβιος δικτάτορας της ρωμαϊκής δημοκρατίας, γεγονός που είχε προκαλέσει δυσαρέσκεια σε πολλούς συγκλητικούς, οι οποίοι σχεδίασαν τη δολοφονία του.
Σύμφωνα με τον Πλούταρχο και τον Σουητώνιο καθώς πλησίαζε η μέρα της δολοφονίας υπήρξαν αρκετοί οιωνοί που προμήνυαν το τραγικό γεγονός, ωστόσο ο Καίσαρας δεν έδωσε σημασία.
Ενας μάντης προσπάθησε να προειδοποιήσει τον Καίσαρα, λέγοντάς του να φοβάται τις Ειδούς του Μαρτίου (Ειδοί ήταν στο ημερολόγιο των Ρωμαίων η 15η ημέρα για τους μήνες που είχαν 31 ημέρες και η 13η για εκείνους που είχαν 30).
Ο Καίσαρας αδιαφόρησε για την προφητεία κι όταν εκείνη την ημέρα συνάντησε τυχαία τον μάντη του είπε ειρωνικά πως έφτασαν οι Ειδοί του Μαρτίου.
Ο μάντης του απάντησε πως όντως έφτασαν αλλά δεν πέρασαν.
Την ίδια ημέρα ο Έλληνας σοφιστής Αρτεμίδωρος, έχοντας ενημερωθεί για τα σχέδια δολοφονίας του Καίσαρα, έγραψε ένα σημείωμα και του το παρέδωσε λίγο πριν φτάσει στη Σύγκλητο, λέγοντάς του πως πρέπει να το διαβάσει αμέσως γιατί ειναι σημαντικό.
Ο Καίσαρας ομως, απασχολημένος λογω του πλήθος ανθρώπων που τον επευφημούσαν δεν διάβασε το σημείωμα του Αρτεμίδωρου.
Μετά από λίγο ο Καίσαρας θα έπεφτε νεκρός, με 23 μαχαιριές, από τα χέρια των συνωμοτών μέσα στη σύγκλητο της Ρώμης.
Τον μαχαίρωσαν όλοι οι συνωμότες, για να πιστοποιήσουν τη συμμετοχή τους στο φόνο.
«Αι Ειδοί του Μαρτίου»: τους έκανε ταινία ο Κλούνεϊ το 2011,
100 χρονια νωρίτερα όμως είχε ασχοληθεί μαζί τους ο Καβάφης πολύ πιο γοητευτικά.
—————————-
Μάρτιαι Ειδοί, 1911
Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή.
Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις
αν δεν μπορείς, με δισταγμό και προφυλάξεις
να τες ακολουθείς. Κι όσο εμπροστά προβαίνεις,
τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι.
Κι όταν θα φθάσεις στην ακμή σου, Καίσαρ πια·
έτσι περιωνύμου ανθρώπου σχήμα όταν λάβεις,
τότε κυρίως πρόσεξε σα βγεις στον δρόμον έξω,
εξουσιαστής περίβλεπτος με συνοδεία,
αν τύχει και πλησιάσει από τον όχλο
κανένας Aρτεμίδωρος, που φέρνει γράμμα,
και λέγει βιαστικά «Διάβασε αμέσως τούτα,
είναι μεγάλα πράγματα που σ’ ενδιαφέρουν»,
μη λείψεις να σταθείς· μη λείψεις ν’ αναβάλεις
κάθε ομιλίαν ή δουλειά· μη λείψεις τους διαφόρους
που χαιρετούν και προσκυνούν να τους παραμερίσεις
(τους βλέπεις πιο αργά)· ας περιμένει ακόμη
κ’ η Σύγκλητος αυτή, κ’ ευθύς να τα γνωρίσεις
τα σοβαρά γραφόμενα του Aρτεμιδώρου.
Κ.Π.Καβάφης
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
————————
Εδώ το χειρόγραφο του Καβάφη “Ides of March” σε αγγλική μετάφραση.