Πολυανθεκτικοί Οργανισμοί: Μπορούν να μεταδοθούν μεταξύ υγιών σκύλων και γατών και των νοσηλευόμενων ιδιοκτητών τους

 Οι υγιείς σκύλοι και γάτες θα μπορούσαν να μεταδίδουν πολυανθεκτικούς οργανισμούς

(MDROs- βακτήρια που αντιστέκονται στη θεραπεία με περισσότερα από ένα αντιβιοτικά) στους νοσηλευόμενους ιδιοκτήτες τους και, ομοίως, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να μεταδίδουν αυτά τα επικίνδυνα μικρόβια στα κατοικίδιά τους, σύμφωνα με νέα έρευνα που παρουσιάζεται στο φετινό Ευρωπαϊκό Συνέδριο Κλινικής Μικροβιολογίας & Λοιμωδών Νοσημάτων (ECCMID) στην Κοπεγχάγη της Δανίας (15-18 Απριλίου). Η μελέτη πάνω από 2.800 νοσοκομειακών ασθενών και των ζώων συντροφιάς τους είναι της Dr. Carolin Hackmann από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Charité του Βερολίνου, στη Γερμανία, και των συνεργατών της. “

Τα ευρήματά μας επαληθεύουν ότι η ανταλλαγή πολυανθεκτικών οργανισμών μεταξύ των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους είναι δυνατή”, λέει η Δρ Hackmann. “Ωστόσο, εντοπίσαμε μόνο μια χούφτα περιπτώσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι ούτε η ιδιοκτησία γάτας ούτε σκύλου αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τον αποικισμό πολυανθεκτικών οργανισμών σε νοσοκομειακούς ασθενείς”.

Ο ρόλος των κατοικίδιων ζώων ως πιθανών δεξαμενών συγκέντρωσης πολυανθεκτικών οργανισμών MDROs αποτελεί αυξανόμενη ανησυχία παγκοσμίως. Η μικροβιακή αντοχή συμβαίνει όταν τα μικρόβια που προκαλούν λοιμώξεις (όπως βακτήρια, ιοί ή μύκητες) εξελίσσονται ώστε να γίνονται ανθεκτικά στο φάρμακο που έχει σχεδιαστεί για να τα σκοτώσει.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι λοιμώξεις που είναι ανθεκτικές στα αντιμικροβιακά φάρμακα προκάλεσαν σχεδόν 1,3 εκατομμύρια θανάτους και συσχετίστηκαν με σχεδόν 5 εκατομμύρια θανάτους σε όλο τον κόσμο το 2019. Σε αυτή τη μελέτη ελέγχου περιπτώσεων, οι ερευνητές θέλησαν να διαπιστώσουν αν τα κατοικίδια ζώα (δηλαδή οι γάτες και οι σκύλοι) παίζουν ρόλο στη μόλυνση νοσοκομειακών ασθενών με συγκέντρωση πολυανθεκτικών οργανισμών MDROs.

Επικεντρώθηκαν στα πιο κοινά υπερβακτήρια σε νοσοκομειακούς ασθενείς – ανθεκτικοί στη μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus (MRSA), ανθεκτικοί στη βανκομυκίνη εντερόκοκκοι (VRE), ανθεκτικοί στις κεφαλοσπορίνες 3ης γενιάς Enterobacterales (3GCRE) και ανθεκτικοί στις καρβαπενέμες Enterobacterales (CRE), οι οποίοι είναι ανθεκτικοί σε πολλαπλά αντιβιοτικά, συμπεριλαμβανομένης της πενικιλλίνης και των κεφαλοσπορινών.

Μεταξύ Ιουνίου 2019 και Σεπτεμβρίου 2022, συλλέχθηκαν ρινικά και ορθικά επιχρίσματα από 2.891 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Charité του Βερολίνου (1.184 ασθενείς με προηγούμενο αποικισμό ή αποικισμό κατά την εισαγωγή και 1.707 νεοεισαχθέντες ασθενείς ως μάρτυρες), καθώς και από τυχόν σκύλους και γάτες που ζούσαν στο νοικοκυριό τους.

Η γενετική αλληλουχία χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό τόσο του είδους των βακτηρίων σε κάθε δείγμα, όσο και της παρουσίας γονιδίων ανθεκτικότητας στα φάρμακα.

Η αλληλούχιση ολόκληρου του γονιδιώματος χρησιμοποιήθηκε για να επιβεβαιωθεί η πιθανή κοινή χρήση ανθεκτικών βακτηρίων. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν, επίσης, σχετικά με τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου για πολυανθεκτικούς οργανισμούς MDROs (π.χ. πρόσφατες λοιμώξεις από πολυανθεκτικούς οργανισμούς MDROs ή χρήση αντιβιοτικών, πρόσφατη παραμονή σε νοσοκομείο, παρουσία ουροκαθετήρα ή κεντρικού φλεβικού καθετήρα), καθώς και πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των κατοικίδιων ζώων στο νοικοκυριό, την εγγύτητα της επαφής και την υγεία των κατοικίδιων ζώων.

Συνολικά, το 30% (871/2.891) των νοσοκομειακών ασθενών βρέθηκε θετικό για συγκέντρωση πολυανθεκτικών οργανισμών MDROs και το 70% (2.020/2.891) βρέθηκε αρνητικό. Το ποσοστό ιδιοκτησίας σκύλου ήταν 11% (93/871) και γάτας 9% (80/871) σε όσους βρέθηκαν θετικοί σε συγκέντρωση πολυανθεκτικών οργανισμών MDRO, και 13% (267/2.020 και 253/2.020 αντίστοιχα) σε αρνητικούς σε συγκέντρωση πολυανθεκτικών οργανισμών MDRO.

Και οι 626 ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων κλήθηκαν να στείλουν δείγματα επιχρίσματος λαιμού και κοπράνων των κατοικίδιων ζώων τους. Συνολικά, 300 ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων έστειλαν δείγματα από 400 κατοικίδια ζώα. Από αυτά τα δείγματα, το 15% (30/203) των σκύλων και το 5% (9/197) των γατών βρέθηκαν θετικά για τουλάχιστον μία συγκέντρωση  πολυανθεκτικού οργανισμού MDRO.

Σε τέσσερις περιπτώσεις, οι συγκεντρώσεις πολυανθεκτικού οργανισμού MDRO ήταν φαινοτυπικά όμοιες (οι πολυανθεκτικοί οργανισμοί MDRO ήταν του ίδιου είδους και παρουσίαζαν την ίδια αντοχή στα αντιβιοτικά) μεταξύ των κατοικίδιων ζώων και των ιδιοκτητών τους. Η αλληλούχιση ολόκληρου του γονιδιώματος επιβεβαίωσε ότι μόνο ένα από τα ζεύγη που ταίριαζαν ήταν γενετικά πανομοιότυπο σε έναν σκύλο και τον ιδιοκτήτη του.

Το παθογόνο που ταίριαζε ήταν το 3GCR Escherichia coli (κοινό στο έντερο υγιών ανθρώπων και ζώων). “Αν και το επίπεδο ανταλλαγής μεταξύ των νοσοκομειακών ασθενών και των κατοικίδιων ζώων τους στη μελέτη μας είναι πολύ χαμηλό, οι φορείς μπορούν να αποβάλλουν βακτήρια στο περιβάλλον τους για μήνες και μπορούν να αποτελέσουν πηγή μόλυνσης για άλλα πιο ευάλωτα άτομα στο νοσοκομείο, όπως τα άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και οι πολύ νέοι ή ηλικιωμένοι”, λέει ο Δρ Hackmann.

Πρόκειται για μια μελέτη παρατήρησης και δεν μπορεί να αποδείξει ότι η στενή επαφή με τα κατοικίδια ζώα προκαλεί αποικισμό με πολυανθεκτικούς οργανισμούς MDROs, αλλά μόνο υποδηλώνει την πιθανότητα συν-μεταφοράς, ενώ η κατεύθυνση της μεταφοράς είναι ασαφής.

Οι συγγραφείς επισημαίνουν διάφορους περιορισμούς, όπως μια πιθανή υπο-αναφορά του αποικισμού με πολυανθεκτικούς οργανισμούς MDRO στα κατοικίδια ζώα λόγω προβλημάτων στη λήψη δειγμάτων επιχρίσματος, η οποία έγινε από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων ζώων.

Τέλος, τα αποτελέσματα της μελέτης ισχύουν για το περιβάλλον των νοσοκομειακών ασθενών σε αστική περιοχή και επομένως ενδέχεται να μην είναι εφαρμόσιμα στον γενικό πληθυσμό ή σε ομάδες υψηλού κινδύνου πολυανθεκτικών οργανισμών MDRO, όπως οι κτηνοτρόφοι.