Πατάτα: Αυτό το παρεξηγημένο superfood

Η δαιμονοποίηση της πατάτας είναι μια ιστορία που μας βασανίζει εδω και 40 χρόνια περίπου

Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αγαπάει την πατάτα. Με οποιονδήποτε τρόπο κι αν μαγειρευτεί γλυκαίνει υπέροχα την ψυχή μας από την πρώτη μπουκιά. Από τις αμαρτωλές τηγανητές και τις χωριάτικες φούρνου μέχρι τον comfy πουρέ μπορεί να μαγειρευτεί με χιλιάδες, στην κυριολεξία, τρόπους και ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας τον Καποδίστρια που την έφερε στην Ελλάδα.

Η δαιμονοποίηση της πατάτας είναι μια ιστορία που μας βασανίζει εδω και 40 χρόνια περίπου. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 στοιχειοθετήθηκε ο γλυκαιμικός δείκτης και βάση αυτού ιεραρχήθηκαν μια σειρά από τρόφιμα. Όσες τροφές «πρώτευσαν» σε αυτή την κατάταξη απαγορεύτηκαν δια ροπάλου στους διαβητικούς και δόθηκε η παραίνεση για δραστικό περιορισμό στους υπόλοιπους. 

Εκτός από το υψηλό γλυκαιμικό φορτίο, οι πατάτες είναι και πλούσιες σε άμυλο το οποίο με τη σειρά του είναι αυτό που πυροδοτεί τη ραγδαία αύξηση του βάρους. Αυτός ο συνδυασμός έκανε την πατάτα κόκκινο πανί για μια σειρά από μοδάτες δίαιτες που είχαν σαν σημαία τη δραστική μείωση, έως αφανισμό, των υδατανθράκων.  

Όμως οι πατάτες έχουν και πολλά προτερήματα που αξίζει να σημειωθούν. Μια μεσαίου μεγέθους ψητή πατάτα περιέχει 6 γραμμάρια καθαρής πρωτεΐνης, 4 γραμμάρια φυτικών ινών, ασβέστιο, ποτάσιο, βιταμίνη C και μόλις 265 θερμίδες. Και τα καλά νέα δεν σταματούν εδώ.

Ο γλυκαιμικός δείκτης

Η κατάταξη σύμφωνα με τον γλυκαιμικό δείκτη είναι παραπλανητική, τις περισσότερες φορές τρώμε την πατάτα ως συνοδευτικό με κάτι άλλο και αυτό μετριάζει κατά πολύ την στιγμιαία αύξηση του ζαχάρου στο αίμα. Επίσης οι πρόσφατες μελέτες γύρω από τον διαβήτη τύπου 2 δεν μπορούν να βρουν κάποια σαφή συσχέτιση με την πατάτα καθώς τα αποτελέσματα δεν το επιβεβαιώνουν.    

Το άμυλο

Ακόμα και ο μεγάλος δαίμονας, το άμυλο της πατάτας, είναι πηγή καλού για τον οργανισμό. Το δυσδιάλυτο άμυλο της πατάτας περνάει ατόφιο από το λεπτό έντερο και διασπάται μόνο στο παχύ. Εκεί θρέφει τους «καλούς» μικροοργανισμούς που ζουν εκεί. Ταυτόχρονα έχουν τη λειτουργία των φυτικών ινών στο έντερο μειώνοντας το αίσθημα της πείνας βοηθώντας να τρως λιγότερες ποσότητες στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής.  

Θερμίδες και τηγάνι

Για να επωφεληθούμε από τα ωφέλη της πατάτας, θα πρέπει να ξεχάσουμε τις τηγανιτές πατάτες. Όχι, δεν θα τις βγάλουμε από τη διατροφή μας, αλλά θα τις μετριάσουμε σε 1-2 φορές το μήνα.

Το τηγάνισμα θεωρείται ο πιο ανθυγιεινός τρόπος μαγειρέματος καθώς, αναπτύσσεται υψηλή θερμοκρασία 175-200°C. Με τον τρόπο αυτό μαγειρέματος καταστρέφεται μεγάλο μέρος των αντιοξειδωτικών και των βιταμινών συγκριτικά με το βράσιμο ή το ψήσιμο στον φούρνο. Καθώς το μέσο που χρησιμοποιείται είναι το λίπος, και συνήθως κακής ποιότητας λίπος, το ποσό της λιπαρής ύλης που απορροφάται εξαρτάται από τον τρόπο τηγανίσματος αλλά, και από το μέγεθος των κομματιών του τροφίμου που τηγανίζεται. Έτσι, ενώ στις τηγανητές πατάτες προσροφάται περίπου το 0.2% της λιπαρής ύλης  στα τσιπς μπορεί να φθάσει μέχρι και το 15%!

Έτσι τα 100 γραμμάρια τηγανιτής πατάτες (περίπου 15 πατάτες) αποδίδουν 280 θερμίδες που είναι οι σχεδόν οι διπλές θερμίδες από αυτές που δίνει ένα καλαμάκι κοτόπουλο!