Η ταινία που η ΕΡΤ έκοψε στον αέρα ρίχνοντας «μαύρο» για 45 λεπτά

Πριν από σχεδόν 40 χρόνια, η ΕΡΤ2 αποφάσισε ένα Σαββατόβραδο να προβάλει την πρωτοποριακή ταινία «Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι...», όμως τίποτα απολύτως δεν πήγε καλά!


Οσάλος που σημειώθηκε με την υπόθεση της ταινίας «Shower Boys» αλλά και η σκόνη που σηκώθηκε περί λογοκρισίας, στα social media μετά από τη σύλληψη χρήστη για αναρτήσεις στο Twitter, μας... πήγε σχεδόν 40 χρόνια πίσω σε ένα περιστατικό που όσοι το έζησαν ζωντανά το αφηγούνται με την ίδια θέρμη. Βλέπετε το σκηνικό ήταν ιδανικό ώστε να στηθεί η... τέλεια γκέλα, σε μία περίοδο πολύ διαφορετική από ό,τι σήμερα, για την κοινωνία συνολικά. Πριν εξιστορήσουμε τι ακριβώς έγινε εκείνο το Σαββατόβραδο του Απρίλη το 1984, θα πούμε 11 λέξεις και θα τις εξηγήσουμε στη συνέχεια «Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι κι ο τραυματισμένος καλλιτέχνης αναστενάζει»!

Βρισκόμαστε στο 1984, το ΠΑΣΟΚ διανύει τον τρίτο χρόνο διακυβέρνησης και τα κανάλια στην τηλεόραση είναι μόλις δύο και κρατικά. Η... prime zone της εποχής είναι αναμφίβολα το Σαββατόβραδο, όπου όλη η οικογένεια συγκεντρώνεται μπροστά στην τηλεόραση (που πλέον είναι έγχρωμη) και παρακολουθεί την ελληνική ταινία που προβάλει η ΕΡΤ. Εκείνο το Σάββατο όμως, στις 28 Απριλίου -μία εβδομάδα μετά το Πάσχα, η ΕΡΤ2 είχε προγραμματίσει μια ελληνική μεν, διαφορετική από τα συνηθισμένα, δε, ταινία. Μία ταινία του Νίκου Αλευρά που είχε βγει τους κινηματογράφους στα τέλη της δεκαετίας του '70 -κόβοντας 19.488 εισιτήρια- με τίτλο... «Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι κι ο τραυματισμένος καλλιτέχνης αναστενάζει».

Η προαναγγελία της ταινίας | Εφ. Αυγή

Άλλο περίμεναν και άλλο είδαν

Διαβάζουμε στο τηλεοπτικό πρόγραμμα που δημοσίευσε η Αυγή εκείνης της ημέρας για την ταινία που είχε προγραμματίσει το κανάλι. «Ελληνική ταινία, 1977, σε σκηνοθεσία Νίκου Αλευρά. Παίζουν: Λίτσα Γεράρδου, Νίκος Αλευράς, Μαρία Νικολαΐδου, Μάκης Τσιπουρίδης» και στην υπόθεση της αναφέρει: «Η φανταστική ζωή ενός νέου Έλληνα σκηνοθέτη. Μετάθεση του πραγματικού στο φανταστικό και το αντίστροφο». Και μόνο δηλαδή η περιγραφή της προϊδέαζε πως θα ήταν κάτι διαφορετικό από ό,τι είχε συνηθίσει μέχρι τότε ο Ελληνας τηλεθεατής. Αρκεί μόνο να πούμε πως μια εβδομάδα νωρίτερα είχε προβληθεί το (εξαιρετικό) «Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας»...

Έχουμε και λέμε λοιπόν, Σαββατόβραδο, κρατική τηλεόραση, λίγες ημέρες μετά από το Πάσχα και όλη η οικογένεια στημένη μπροστά στην τηλεόραση για να δει την ελληνική ταινία της εβδομάδας, που αν κάποιος δεν είχε διαβάσει την υπόθεση, θα περίμενε να δει μια περιπέτεια ή μια ταινία πολεμικής δράσης (όπως για παράδειγμα το «Οι σφαίρες δεν γυρίζουν πίσω»). Οπως είπαμε και πριν, το τέλειο σκηνικό.





«Βροχή» τα τηλέφωνα και... μαύρο

Και η ταινία αρχίζει και έρχεται το πρώτο σοκ. Ένας γενειοφόρος... μαντράχαλος (ο σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής της ταινίας, Νίκος Αλευράς), εμφανίζεται να υποδύεται ένα… μωρό και φορώντας πάνα να θηλάζει στην αγκαλιά μιας γυμνόστηθης γυναίκας, αφού πρώτα τον είχε αλλάξει! Κάπου εκεί αρχίζει η παράνοια. Σύμφωνα με μαρτυρίες η ΕΡΤ άρχισε να παίζει την ταινία σε fast forward μέχρι που ξαφνικά έπεσε... μαύρο! Ο πρόεδρος του σταθμού, Σάκης Αποστολόπουλος, βρισκόμενος κάτω από την πίεση που είχαν δημιούργησε τα απανωτά τηλεφωνήματα διαμαρτυρίας, αποφασίζει και κατεβάζει τον διακόπτη. Για περίπου 45 λεπτά η τηλεόραση δείχνει «χιόνια», ενώ στη συνέχεια βγαίνει μια ανακοίνωση που αναφέρει πως «λόγω βλάβης του υποσταθμού της ΔΕΗ, υπήρξε διακοπή στο πρόγραμμα και η ελληνική ταινία δεν θα συνεχιστεί».

«Σύμφωνα με πληροφορίες από τους κύκλους της ΕΡΤ2, οι αντιδράσεις των τηλεθεατών ανάγκασαν τους υπευθύνους να διακόψουν την προβολή. Και επέλεξαν τον χειρότερο τρόπο να το κάνουν: αντί να βγουν και να πουν την αλήθεια, να αναλάβουν την ευθύνη της επιλογής του και να κριθούν γι' αυτή, προτίμησαν το πρόσχημα της τεχνικής βλάβης και την απαράδεκτη 40λεπτη σιωπή» ανέφερε ρεπορτάζ τις επόμενες ημέρες.

Παραιτήσεις

Την επόμενη κιόλας μέρα, σύσσωμο το διοικητικό συμβούλιο της ΕΡΤ2 παραιτήθηκε, ενώ τη Δευτέρα που κυκλοφόρησαν και οι εφημερίδες έκαναν λόγο με πηχαίους τίτλους, για «Αίσχος!» και «Ντροπή!», ρίχνοντας το ανάθεμα σε όσους «έβαλαν την την τσόντα στα σπίτια» μέσω τηλεόρασης. Δεν έλειψε και η πολιτική και η κομματική εκμετάλλευση του θέματος, που έριξε περισσότερο λάδι στη φωτιά και κράτησε στην επικαιρότητα το «σκάνδαλο» για αρκετό καιρό. Το αστείο μάλιστα της υπόθεσης ήταν, πως μετά από λίγο καιρό, η συγκεκριμένη ταινία προβλήθηκε σε μερικούς κινηματογράφους της Αθήνας και αφού έγινε…λαϊκό προσκύνημα, πήρε διεθνείς διαστάσεις με δημοσιεύσεις και φωτογραφίες εκτός από την Ευρώπη και στην Αμερική! «Παιζόταν η ταινία στις λέσχες του Ηρακλείου, της Λάρισας ή της Θεσσαλονίκης, μαζευόταν ο κόσμος και μετά γινόταν συζήτηση για έρωτα και επανάσταση μέχρι το πρωί. Ακόμη συναντάω ανθρώπους που ήταν εκεί και μου λένε «Δεν το πιστεύω»! Μα δεν γίνονται αυτά σήμερα…Προβολή και δίπλα μπιλιάρδα, χαρτιά ή σκάκι, γύρω-γύρω έκθεση «φέρτε της μαμάς σας τα κεντήματα» είχε αναφέρει ο σκηνοθέτης σε πρόσφατη συνέντευξή του.

Η ταινία μετά από το «κόψιμο» προβλήθηκε και πάλι στους κινηματογράφους


Ο σκηνοθέτης φέρεται να είχε πάρει την έγκριση από τον πρόεδρο της ΕΡΤ για την προβολή, ωστόσο εκείνος ανέλαβε την ευθύνη μόνο για τη διακοπή του σήματος. Μάλιστα, εναλλακτικό πρόγραμμα δεν υπήρχε καθώς ο αποθηκάριος είχε φύγει και δεν υπήρχε η δυνατότητα να αντικατασταθεί η ταινία!

Σύμφωνα με την «Ταινιοθήκη της Ελλάδας» πρόκειται για «μια σαρκαστική αυτοσχεδιαστική ταινία, με αναρχικές καταβολές και έντονη κινηματογραφο-φιλία, αυτοβιογραφική του σκηνοθέτη της. Ένας σκηνοθέτης του κινηματογράφου αγωνίζεται να ξεφύγει από την αλλοτρίωση, ενώ παράλληλα εκφράζει τα έντονα συναισθήματά του για τη γυναίκα του (Λίτσα Γεράρδου-Αλευρά), τον κινηματογράφο και την Ελλάδα της μεταπολίτευσης».

 

Πριν από κάποια χρόνια η ταινία κυκλοφόρησε και σε DVD

Δες την ταινία online στο movio.club