Πικρό αδιέξοδο: Οι επιτυχημένες επιχειρήσεις αντεπίθεσης από την Ουκρανία το φθινόπωρο του 2022 οδήγησαν αρκετούς διεθνείς σχολιαστές να προπαγανδίσουν γρήγορες επιτυχίες των ουκρανικών στρατευμάτων στην αντεπίθεσή τους στο νότιο μέτωπο, που διεξάγεται από αρχές Ιουνίου. Οι κάπου 9-12 ταξιαρχίες, ανάλογα των πηγών, εκπαιδευμένες από χώρες του ΝΑΤΟ και εξοπλισμένες με δυτικό εξοπλισμό και όπλα, αναμενόταν να διαπεράσουν τις ρωσικές άμυνες και να προχωρήσουν στις σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις στη χερσαία γέφυρα προς την Κριμαία ή ακόμα και στην Αζοφική Θάλασσα. Ωστόσο, αυτή η προσδοκία προέκυψε περισσότερο από ευσεβείς πόθους παρά από μια αντικειμενική εκτίμηση της κατάστασης. Οι εκτιμήσεις στρατιωτικών και λοιπών αναλυτών την άνοιξη του 2023 που προέβλεπαν μια νίκη της Ουκρανίας το φθινόπωρο του 2023 βασίστηκαν σε κραυγαλέα λανθασμένους υπολογισμούς. Το ότι η ρωσική φθορά του 2022 θα είχε επιδράσει θετικά για την ουκρανική αντεπίθεση, ήταν εν τέλει απλά μια πολύ απλοϊκή υπόθεση. Η Ρωσία έχει προφανώς πολύ περισσότερες δυνάμεις στην Ουκρανία από ό,τι στην αρχή του πολέμου. Και πολύ καλύτερα εξοπλισμένες. Οι επιχειρήσεις επίθεσης κατά επίγειων δυνάμεων που μάχονται από ισχυρά οχυρωμένα συγκροτήματα, και ικανές για κινητές αμυντικές επιχειρήσεις με αεροπορική υποστήριξη γύρω από τα χαρακώματα, είναι από τα πιο απαιτητικά στρατιωτικά σενάρια. Σε τέτοια σενάρια αναμένονται μεγάλες απώλειες, ειδικά στις επιτιθέμενες μονάδες. Για τις ουκρανικές ταξιαρχίες, η επίθεση σε μια τέτοια προετοιμασμένη άμυνα είναι ένα εντελώς νέο εγχείρημα. Η ικανότητα της ρωσικής ηγεσίας να μάθει, σε αντίθεση με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της τον πρώτο χρόνο του πολέμου, υποτιμήθηκε. Οι επιτιθέμενοι ουκρανικοί σχηματισμοί υπέστησαν μεγάλες απώλειες στα ναρκοπέδια μπροστά τους, πολύ πριν φτάσουν στην πρώτη κύρια ρωσική γραμμή άμυνας. Μεγαλο μέρος του δυτικού εξοπλισμού καταστράφηκε. Απλά δεν ήταν ρεαλιστικό να υποθέσουμε ότι οι νεοσυσταθείσες ουκρανικές ταξιαρχίες θα ήταν σε θέση να κυριαρχήσουν στη σύνθετη μάχη συνδυασμένων όπλων, στην οποία πολλά στοιχεία ελιγμών πρέπει να συντονιστούν. Τακτικά λάθη στη διαδικασία ήταν αναμενόμενα. Η ουκρανική στρατιωτική ηγεσία έχει μάθει πλέον από τα πρώτα λάθη και έχει αλλάξει και επιβραδύνει την τακτική της προσέγγιση. Προσπαθεί να περιορίσει τη φθορά των δικών της δυνάμεων ενώ ταυτόχρονα φθείρει τα ρωσικά στρατεύματα - ένα σχεδόν αδύνατο έργο. Με πυραυλικό πυροβολικό μεγάλης εμβέλειας και βρετανικούς και γαλλικούς πυραύλους κρουζ, γίνονται προσπάθειες αποδυνάμωσης των ρωσικών στρατευμάτων με επιθέσεις σε θέσεις διοίκησης, εγκαταστάσεις υποστήριξης και σημεία υλικοτεχνικής διανομής καθώς και σε γέφυρες που είναι σημαντικές για τον εφοδιασμό. Το ουκρανικό γενικό επιτελείο πιθανότατα θα έπρεπε να αναπτύξει όλες τις διαθέσιμες ταξιαρχίες με συγκεντρωμένο τρόπο προκειμένου να διαρρήξει τις ρωσικές θέσεις. Αλλά ακόμα κι αν αυτό πετύχαινε σε ένα σημείο ή σε κάποιο άλλο, οι ρωσικές τεθωρακισμένες δυνάμεις με πυροβολικό και αεροπορική υποστήριξη θα μπορούσαν να αποκόψουν τον ανεφοδιασμό τους και να νικήσουν τις ουκρανικές μονάδες που κατάφεραν να διαρρήξουν κάπου την ρωσική άμυνα. Σε ένα τέτοιο σενάριο, υπάρχει ο κίνδυνος να συντριβούν πάρα πολλές από τις ουκρανικές ταξιαρχίες αντεπίθεσης, με περαιτέρω φρικτές απώλειες σε άνδρες και υλικό. Τα ρωσικά στρατεύματα θα μπορούσαν τότε, υπό ορισμένες συνθήκες, να επιτεθούν ξανά μετά τον σχηματισμό / ανασυγκρότηση νέων επιχειρησιακών εφεδρειών το χειμώνα. Τους επόμενους μήνες οι επιθέσεις από μηχανοποιημένες δυνάμεις θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολες λόγω της αναμενόμενης βροχής ή λόγω της υγρασίας του εδάφους. Η αντεπίθεση δεν έχει ακόμη αποτύχει συνολικά - αλλά η Ουκρανία θα πρέπει να ξεφύγει από την παγίδα της έντονης φθοράς που δεν μπορεί να διατηρήσει μακροπρόθεσμα. Η τρέχουσα πορεία του πολέμου είναι στην πραγματικότητα μια συνέχεια του πολέμου χαρακωμάτων και του πολέμου φθοράς από το φθινόπωρο του 2022. Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία στο Κίεβο είναι πιθανό να αντιμετωπίσει τη δύσκολη απόφαση για το αν θα τολμήσει μια σημαντική επιχείρηση με τις ταξιαρχίες που είναι ακόμη πλήρως επιχειρησιακές ή αν θα χρησιμοποιηθούν μέχρι περαιτέρω στην καλύτερη εδραίωση της πρώτης γραμμής. Αυτό το πικρό αδιέξοδο στο πεδίο της μάχης αντιστοιχεί στη σοφή εκτίμηση και προνοητικότητα του στρατηγού Μαρκ Αλεξάντερ Μίλεϊ, ενός από τους πιο ενημερωμένους και λογικούς ανώτερους Αμερικανούς εμπειρογνώμονες του πολέμου. Ο αρχηγός του επιτελείου των Αμερικανών είπε ήδη τον Νοέμβριο του 2022 ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν μπορούν να επιτύχουν τους πολεμικούς στόχους τους με στρατιωτικά μέσα και ότι πρέπει να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις. Άλλοι ειδικοί έχουν εκφραστεί λιγότερο με ακρίβεια και περισσότερο ως φωνές προπαγάνδας. Μήνες πριν από την ουκρανική αντεπίθεση, ο απόστρατος Αμερικανός στρατηγος Μπεν Χότζες τροφοδότησε επανειλημμένα τις προσδοκίες στα διεθνή μέσα ενημέρωσης ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να απελευθερώσει στην Κριμαία. Λόγω των μικρών, εκεί που όντως θα μπορούσαν να υπάρχουν, εδαφικών κερδών μετά από δύο μήνες, αυτός, όπως και άλλοι, τώρα παραπονιέται ότι η Δύση ευθύνεται εν μέρει για την αργή παράδοση των πολύ λίγων όπλων. Ομοίως, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι ταχύτερες και μεγαλύτερες αποστολές οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία θα είχαν επιταχύνει τις ρωσικές αμυντικές προετοιμασίες. Τα επιχειρήματα που βασίζονται στο «τι θα ήταν αν» είναι συνήθως φθηνά γιατί δεν μπορούν ούτε να αποδειχθούν ούτε να διαψευστούν. Δεν είναι ακριβώς επιχειρήματα. Ο δηλωμένος ουκρανικός πολεμικός στόχος - η απελευθέρωση όλων των κατεχόμενων εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας - είναι απολύτως νόμιμος βάσει του διεθνούς δικαίου, όπως και πολιτικά και ηθικά. Η απαίτηση ότι η Ουκρανία πρέπει να πάρει από την Δυση αυτά τα όπλα που χρειάζεται για την άμυνα, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής ανακατάληψης των κατεχόμενων εδαφών, είναι επομένως δικαιολογημένη και κατανοητή. Ωστόσο, παραμένει καθαρή θεωρία και δεν μπορεί να εξαργυρωθεί στην πράξη. Μάλλον, είναι προφανές ότι το περαιτέρω ανθρώπινο πρωτίστως, αλλά και υλικό κόστος, μιας στρατιωτικής ανακατάληψης όλων των κατεχόμενων εδαφών θα ήταν ανυπολόγιστο και πιθανώς μη βιώσιμο. Επιπλέον: Υπάρχουν όρια στις δυνατότητες των δυτικών κυβερνήσεων να προμηθεύουν οπλικά συστήματα και πυρομαχικά. Πολλές δυτικές ένοπλες δυνάμεις παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο επιχειρησιακής ετοιμότητας και ταυτόχρονα πρέπει να ανταποκριθούν στις υπόλοιπες απαιτήσεις του ΝΑΤΟ. Ενόψει του στρατιωτικού αδιεξόδου, οι διασκέψεις για την Ουκρανία, όπως αυτή της Τζέντα, έχουν ιδιαίτερη σημασία. Τον Μάρτιο του 2023, ο έμπειρος συνταξιούχος Αμερικανός διπλωμάτης Τόμας Πίκεριγνκ δημοσίευσε ένα άρθρο στο Foreign Affairs σχετικά με το πώς μπορούν να προετοιμαστούν περίπλοκες ειρηνευτικές συνομιλίες και σε ποιες φάσεις μπορούν να ολοκληρωθούν. Καθισταται σαφές ότι απαιτείται μια μακρά προπαρασκευαστική φάση στο πλαίσιο της διεθνούς κοινότητας προκειμένου να ξεκινήσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών. Διασκέψεις όπως αυτή που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Τζέντα μπορούν να προετοιμάσουν μελλοντικές διαπραγματεύσεις κατάπαυσης του πυρός και τις ειρηνευτικές συνομιλίες που θα βασίζονται σε αυτές. Ένα πράγμα είναι σαφές: η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει ποτέ να αναγνωρίσει τις περιοχές που εξακολουθούν να κατέχονται και να προσαρτώνται από τη Ρωσία στο πλαίσιο των μελλοντικών αποτελεσμάτων της διάσκεψης. Η ανθρωπιστική κατάσταση των Ουκρανών που ζουν εκεί πρέπει να προσαρμοστεί στα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εις δυνατόν υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ. Τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τους Ρώσους πρέπει να ερευνηθούν και να απονεμηθεί δικαιοσύνη. Οι τρόποι επίλυσης των κρίσιμων εδαφικών ζητημάτων με παράλληλη διατήρηση της κυριαρχίας της Ουκρανίας πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας πιθανής μελλοντικής συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. ***
μτφ via @DefenceHQ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου