Γνωρίζατε ότι η Πανεπιστημίου και η Μιχαλακοπούλου ήταν ρέματα; Τι έφταιξε και τελικά “θάψαμε” τα ποτάμια της πόλης μας, αυξάνοντας δραματικά τον πλημμυρικό κίνδυνο; Υπάρχει επιστροφή;
Μέχρι και την περίοδο του Μεσοπολέμου, η Αθήνα μετρούσε εκατοντάδες ρέματα. Τα περισσότερα από αυτά έγιναν δρόμοι. Τι οδήγησε στο μπάζωμα των υδάτινων ροών της πόλης και γιατί κρίνεται αναγκαία η επαναφορά τους στον αστικό ιστό;
Ο καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και διευθυντής στο Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκος Μπελαβίλας, απαντά σε όλα μας τα ερωτήματα.
Τα ποτάμια της Αθήνας
“Η εικόνα του λεκανοπεδίου τον 19ο αιώνα ήταν πολύ διαφορετική. Τα οικισμένα τμήματα ήταν μονάχα η κεντρική Αθήνα και ο κεντρικός Πειραιάς. Γύρω γύρω υπήρχε ένα τεράστιο δίκτυο ρεμάτων, μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων, και όσο κι αν φαίνεται περίεργο, υπήρχαν και ελώδεις λίμνες.
Δρόμοι που δεν μπορούμε καν να φανταστούμε, ήταν ρέματα. Στην Πανεπιστημίου και στη Ζωοδόχου Πηγής έρεε νερό στις μεγάλες βροχές του χειμώνα. Η οδός Βασιλέως Ηρακλείου και η Τοσίτσα κατέβαζαν νερά από τον Λόφο του Στρέφη και τον Λυκαβηττό. Το ίδιο το Πολυτεχνείο της Αθήνας, στην Πατησίων, έχει μια τεράστια υπόγεια δεξαμενή, για να μαζεύει τα νερά, τα οποία ήταν πάρα πολύ πλούσια σε στιγμές βροχής.
Όλη η ακτή του Φαλήρου μαζί με την περιοχή του Αγίου Διονυσίου ήταν ένα έλος, όπως και η πλατεία Καραϊσκάκη, καθώς εκεί κατέβαιναν χείμαρροι, οι οποίοι πλημμύριζαν τον χειμώνα, και τα νερά λίμναζαν. Όταν μάλιστα η Αττικό Μετρό πέρασε από εκεί, δυσκολεύτηκε πάρα πολύ, γιατί έπεσε σε λάσπες”, μας εξηγεί.
Τα μεγαλύτερα ποτάμια του Λεκανοπεδίου ήταν -και είναι- ο Κηφισός και ο Ιλισός.
Το μήκος του Κηφισού φτάνει τα 27 χιλιόμετρα και πηγάζει από τον φυσικό κόμβο της Πάρνηθας και της Πεντέλης. Κατά τη φυσική του διαδρομή, ο Κηφισός διέσχιζε όλη τη σημερινή Λεωφόρο Κηφισού. Από την Κηφισιά έφτανε στη Νέα Φιλαδέλφεια και από εκεί Σεπόλια, Αιγάλεω, Ρέντη και κατέληγε στον όρμο του Φαλήρου.
Ο Ιλισός, ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός του λεκανοπεδίου, ξεκινούσε από τις βορειοδυτικές πλαγιές του Υμηττού. Κατά τη φυσική του διαδρομή περνούσε από την Καισαριανή και την σημερινή Πανεπιστημιούπολη στου Ζωγράφου, διέσχιζε τη σημερινή Μιχαλακοπούλου, τη Βασιλίσσης Σοφίας, την Καλλιρόης και κατέληγε στον Κηφισό, βόρεια του Μοσχάτου. Ωστόσο, από το 1950 εκβάλλει και αυτός στον όρμο του Φαλήρου, έπειτα από τεχνητή διευθέτηση της ροής του.
Μικρότεροι ποταμοί που διέσχιζαν την Αττική ήταν ο Ερασίνος, ο Ασωπός και αρκετά παλαιότερα ο Ηριδανός (ο οποίος βέβαια ήταν παραπόταμος του Ιλισού), ενώ εκατοντάδες ρέματα, όπως αυτό της Πικροδάφνης, του Ποδονίφτη, του Κυκλοβόρου, του Βοϊδοπνίχτη -που προκάλεσε μάλιστα και την υπερχείλιση της σημερινής Σταδίου– έρρεαν κατά μήκος της πόλης.
Τα περισσότερα από αυτά συνεχίζουν να φιλοξενούν νερό, αλλά υπογείως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου