Σχέσεις: Γιατί «κολλάμε» με ανθρώπους που απλώς δεν μας θέλουν

 Εάν κάποιος δεν στέλνει μήνυμα ή δεν παίρνει τηλέφωνο (όταν είναι πραγματικά η σειρά του να το κάνει), απλά δεν σε θέλει. Δεν είσαι η πρώτη του προτεραιότητα. Μάλλον δεν είσαι καν στη λίστα με τις 10 πρώτες προτεραιότητές του στη ζωή του. Αν εκνευρίζεται όταν στέλνεις μήνυμα, email ή τηλεφωνείς (ας υποθέσουμε ότι δεν το παρακάνεις), τότε σου στέλνει ένα σαφές μήνυμα: Δεν θέλει να είναι κοντά σου ή να περνάει χρόνο μαζί σου.

Αυτό εγείρει ένα ενδιαφέρον ερώτημα:

Πώς φτάσαμε στο σημείο ώστε να έχουμε εμμονή με ένα άτομο που δεν ενδιαφέρεται για εμάς;

Υπάρχει κάποιος λόγος που μας αρέσουν οι άνθρωποι που δεν τους αρέσουμε; Γιατί είναι τόσο δύσκολο να γίνει κατανοητό αυτό το μήνυμα για τόσους πολλούς ανθρώπους; Γιατί υπεραναλύουμε τη συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων και βρίσκουμε ενδιαφέρον εκεί που δεν υπάρχει κανένα; Πώς εξελιχθήκαμε με τέτοιον τρόπο ώστε να έχουμε αυτή την ικανότητα να βάζουμε τον εαυτό μας σε μια ντροπιαστική και στενάχωρη θέση ξανά και ξανά;

Υπάρχει μια φυσική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Αλλά είναι μόνο μια μερική απάντηση. Όταν κάτι γίνεται σπάνιο, το εκτιμούμε περισσότερο. Εκτιμούμε τα διαμάντια εν μέρει επειδή είναι σπάνια. Το ίδιο συμβαίνει και στις σχέσεις. Όταν η επαφή με κάποιον περιοριστεί, αρχίζουμε να εκτιμούμε περισσότερο την παρέα του και ίσως ακόμη και τον ίδιο.

Η σπανιότητα συμβάλλει στο πόση αξία δίνουμε σε μια δραστηριότητα, ένα γεγονός ή ένα άτομο. Ωστόσο, δεν εξηγεί ακριβώς γιατί μας αρέσουν οι άνθρωποι που δεν τους αρέσουμε και δεν παίρνουμε το μήνυμα όταν οι άνθρωποι αυτοί μας απορρίπτουν. Είναι χαρακτηριστικό των ανθρώπων που προέρχεται από την Εποχή του Λίθου και εξελίχθηκε, είναι κάποιο υποπροϊόν κάποιου άλλου ωφέλιμου χαρακτηριστικού μας; Ή μήπως είναι καθαρά πολιτιστικό χαρακτηριστικό, που δεν έχει σχέση με το DNA μας;

Η κοινωνική απόρριψη

Ίσως η ανικανότητά μας να ανταπεξέλθουμε σε αυτές τις καταστάσεις είναι ένα μείγμα αντιδράσεων στις προσδοκίες που μας έχουν καλλιεργήσει καθώς και μιας υγιούς αντίδρασης στην κοινωνική απόρριψη.

Ας ξεκινήσουμε με το τελευταίο. Γνωρίζουμε ότι οι ομάδες και οι κοινωνίες ήταν ωφέλιμες για τους προγόνους μας. Η κοινωνική απόρριψη μπορεί να σημαίνει ότι σε εξοστρακίζουν και σε αφήνουν να φροντίζεις τον εαυτό σου μόνος σου.

Όταν σε εγκαταλείπει ένας σύντροφος, κατά κάποιον τρόπο απορρίπτεσαι. Βέβαια, κάθε απόρριψη μπορεί να μας πληγώσει και να μας κάνει να κάνουμε περίεργα πράγματα, αλλά προφανώς η απόρριψη ενός άρθρου ή μιας πρότασης, δεν μας βλάπτει με τον ίδιο τρόπο όπως η απόρριψη από ένα άτομο που αγαπάμε.

Εδώ παίζουν ρόλο η κουλτούρα και η παιδεία. Υπάρχει μια κοινωνική προσδοκία ότι θα καταλήξουμε με ένα άλλο άτομο, ένα άτομο με το οποίο τελικά θα ζήσουμε μαζί, θα κάνουμε παιδιά και ίσως θα παντρευτούμε. Το να είμαστε με ένα άλλο άτομο σε μια σχέση δίνει στους ανθρώπους μια δικαιολογία για να μας χαρακτηρίσουν με θετικό τρόπο (συνήθως). Είστε ένα «εμείς». Είστε καλεσμένοι σε εκδηλώσεις μαζί, σας αντιμετωπίζουν σαν να είστε μια μονάδα, περισσότερο σαν ένα άτομο παρά δύο ξεχωριστά άτομα.

Η «ετικέτα»

Το να ανακαλύψετε ότι κάποιος έχει σχέση με άλλο άτομο είναι «θέμα» στους κοινωνικούς σας κύκλους. Είναι επίσης αξιοσημείωτο όταν ένα ζευγάρι χωρίζει, ανεξάρτητα από το ποιος απέρριψε ποιον. Μια ετικέτα αφαιρείται. Είστε πάλι μόνοι, δεν προσκαλείστε πλέον στις ίδιες εκδηλώσεις μαζί.

Εξαιτίας αυτών των κοινωνικών προσδοκιών, η ταυτότητά σας αλλάζει με βαθύ τρόπο, όταν απορρίπτεστε σε μία σχέση, τουλάχιστον όταν η απόρριψη έχει τη μορφή χωρισμού από μια μακροχρόνια σχέση ή γάμο, που είναι πιθανώς το είδος της απόρριψης που πονάει περισσότερο.

Είναι πλέον αξιοσημείωτο (και ίσως θέμα συζήτησης) ότι δεν είστε πλέον σε σχέση, κάτι που δεν είναι καλό νέο για εσάς, αλλά μόνο για το άτομο που σας χώρισε (αν είναι όντως καλά νέα για έναν από τους δύο). Μένεις πίσω, μόνος, με συναισθήματα που δεν μπορείς να τα κατευθύνεις πουθενά παρά μόνο προς τα έξω με τρόπο που μοιάζει με stalker ή προς τα μέσα σου, και όπως όλοι γνωρίζουμε, το τελευταίο μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη και άλλες μορφές ψυχικής ασθένειας.

Υπάρχει λοιπόν κάποια παρηγοριά αν σε απορρίψουν; Μπορείτε να αναιρέσετε την «κατάρα» που αιωρείται από πάνω σας; Μάλλον όχι εύκολα. Θα υπάρχει πάντα ένα στίγμα γύρω από τα διαζύγια και τους χωρισμούς. Αλλά μπορείτε να επιλέξετε να μην το αφήσετε να σας επηρεάσει.

Αυτό απαιτεί να μην αφήνετε άλλα άτομα να ορίζουν ποιος είστε. Αυτό δεν είναι εύκολο να γίνει, αλλά μπορεί να γίνει. Δεν χρειάζεται να ταυτίζεστε με τις ετικέτες που σας αποδίδουν οι άλλοι.

Μην ταυτίζετε τον εαυτό σας με τον πρώην

Ας υποθέσουμε ότι έχετε πάρει διαζύγιο. Αν δεν είστε σε κάποια δημόσια υπηρεσία ή στο δικαστήριο και σας ρωτήσουν αν έχετε παντρευτεί ποτέ, έχετε το δικαίωμα να μην αναφέρετε ότι είστε διαζευγμένοι. Δεν χρειάζεται καν να αναφέρεστε στον εαυτό σας ως άνδρα ή γυναίκα, ή μαύρο ή λευκό (ή οποιαδήποτε άλλη εθνικότητα). Έχετε το δικαίωμα να αναφέρεστε ως ελεύθεροι ακόμα κι αν είστε χωρισμένοι (με την προϋπόθεση ότι δεν είστε παντρεμένοι, φυσικά, διαφορετικά λέτε ψέματα).

Επίσης, δεν χρειάζεται να ταυτιστείτε με τη ζωή που είχατε με τον πρώην σύντροφό σας. Δεν χρειάζεται να ορίσετε τον εαυτό σας ως “το άτομο που ήταν παντρεμένος με τον τάδε” ή “ο τύπος που ήταν με την τάδε”. Η προηγούμενη ζωή σου με τον/την πρώην σου τελείωσε.

Έχετε το δικαίωμα να μην το συζητάτε. Δεν χρειάζεται να απαντάτε σε ερωτήσεις που αφορούν την προηγούμενη ζωή σας. Το να λέτε ότι εσείς και ο πρώην σας δεν είστε πλέον μαζί, αρκεί αν σας ζητηθεί (στην πραγματικότητα, αρκεί η φράση “δεν σας αφορά”). Δεν έχετε καμία υποχρέωση να απαντήσετε: “Όχι, δεν είμαστε μαζί, ήμασταν παλιά, αλλά μετά χωρίσαμε.”

Το τελευταίο είδος απάντησης δείχνει ότι εξακολουθείτε να ορίζετε τον εαυτό σας με βάση την προηγούμενη σχέση σας. Το να σκέφτεστε τον εαυτό σας με αυτούς τους όρους δεν είναι ένας καλός τρόπος για να προχωρήσετε στη ζωή σας. Για να συνεχίσετε τη ζωή σας, πρέπει να απελευθερωθείτε εντελώς από αυτήν την πτυχή της προηγούμενης φάσης της ζωής σας.