Ντιέγκο Ριβέρα

Διάσημος μεξικάνος ζωγράφος, γνωστός για τις μεγάλης κλίμακας

τοιχογραφίες του και τη θυελλώδη σχέση του με την ομότεχνό του Φρίντα Κάλο.

Ο Ντιέγκο Ριβέρα (Diego Rivera) γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1886 στην πόλη Γκουαναχουάτο του Μεξικού και το πλήρες όνομά του ήταν Ντιέγκο Μαρία ντε λα Κονσεπσιόν Χουάν Νεπομουσένο Εστανίσλαο ντε λα Ριβέρα ι Μπαριέντος Ακόστα ι Ροδρίγκες. Ο πατέρας του, μασόνος φιλελεύθερων αρχών, ήταν δάσκαλος με καταγωγή από εβραϊκή οικογένεια, η οποία είχε ασπασθεί τον Χριστιανισμό.

Από νωρίς ο Ριβέρα έδειξε την καλλιτεχνική του κλίση και σε ηλικία δέκα ετών γράφτηκε στην Ακαδημία Τεχνών του Σαν Κάρλος. Όταν ενηλικιώθηκε μετέβη στην Ισπανία για να συνεχίσει τις σπουδές του με κρατική υποτροφία. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου άρχισε να διαμορφώνει το προσωπικό του ύφος, επηρεασμένος από το κίνημα του κυβισμού, τη ζωγραφική του Σεζάν και τις νωπογραφίες της Αναγέννησης, τις οποίες μελέτησε σ' ένα μεγάλο ταξίδι του στην Ιταλία. Στη γαλλική πρωτεύουσα ήταν περισσότερο γνωστός για τις ερωτικές του κατακτήσεις. Απέκτησε τουλάχιστον δύο εξώγαμα τέκνα, ένα αγόρι με τη ζωγράφο Ανζελίν Μπελόφ και ένα κορίτσι με την επίσης ζωγράφο Μαρία Βορομπίεφ - Στρεμπέλσκα.

Ο Ριβέρα επέστρεψε στο Μεξικό το 1921 μετά την εκλογή ως προέδρου του μεταρρυθμιστή και λάτρη των τεχνών Αλβάρο Ομπρεγκόν. Μαζί με τους ομοτέχνους του Χοσέ Ορόσκο, Νταβίντ Σικέιρος και Ρουφίνο Ταμάιο φιλοτέχνησε μια σειρά από τοιχογραφίες με λαϊκά θέματα για λογαριασμό του Υπουργείου Παιδείας, δημιουργώντας αυτό που αποκλήθηκε Μεξικάνικη Αναγέννηση της Νωπογραφίας.

Την εποχή αυτή διαμόρφωσε το προσωπικό του στυλ που τον έκανε διάσημο: τολμηρά, ζωηρά χρώματα και μεγάλες επίπεδες, απλοποιημένες φιγούρες με επιρροές από την τέχνη των Αζτέκων, που δίνουν στο έργο του μνημειακό χαρακτήρα. Οι τοιχογραφίες του διηγούνταν ιστορίες με θέματα από την μεξικάνικη ιστορία και κοινωνία. Τον Ιούνιο του 1922 παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο, την πανέμορφη μοντέλα Γουαδελούπε (Λούπε) Μαρίν, με την οποία απέκτησε δύο κόρες.

Εκείνη την εποχή ο Ριβέρα ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος του Μεξικού, αλλά η άστατη προσωπική του ζωή και οι φιλοτροτσκιστικές θέσεις του προκαλούσαν τα αντανακλαστικά των πιο συντηρητικών στοιχείων το κόμματος. Το φθινόπωρο του 1927 έφθασε στη Μόσχα προσκεκλημένος του ΚΚΣΕ, προκειμένου να λάβει μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα δεκάχρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Επί τη ευκαιρία, ο κομισάριος για την Παιδεία Ανατόλι Λουνατσάρσκι του ανέθεσε να κατασκευάσει μια τοιχογραφία στη λέσχη του Κόκκινου Στρατού. Το σχέδιο δεν ευοδώθηκε, καθώς έπεσε «θύμα» της διαμάχης Στάλιν - Τρότσκι, που στοίχισε και τη διαγραφή του Ριβέρα από το Κ.Κ. Μεξικού. Στη Μόσχα πήρε την απόφαση να χωρίσει την κυκλοθυμική Λούπε και να παντρευτεί την ερωμένη και μαθήτριά του Φρίντα Κάλο. Ο γάμος τους έγινε στις 21 Αυγούστου 1929. Ο γαμπρός ήταν 43 χρονών και η νύφη 22.

Το 1930 η φήμη του Ριβέρα είχε φθάσει και στις ΗΠΑ. Έπειτα από μια αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, ανέλαβε τη δημιουργία τοιχογραφιών σε διάφορες πόλεις, που προκαλούσαν αντιδράσεις με τη θεματολογία τους. Τον μεγαλύτερο σάλο προκάλεσε η τοιχογραφία του «Άνθρωπος στο σταυροδρόμι», που φιλοτέχνησε στο Κέντρο Νέλσον Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης το 1933. Έγινε δεκτή με διαδηλώσεις και οξείες επιθέσεις των εφημερίδων, επειδή είχε περιείχε τη μορφή του Λένιν.

Η τοιχογραφία καταστράφηκε από το Κέντρο (9 Φεβρουαρίου 1934), αλλά ο Ριβέρα την ανακατασκεύασε τον επόμενο χρόνο στην πόλη του Μεξικού. Το επεισόδιο αυτό έχει δραματοποιηθεί στις ταινίες «Οι αντάρτες του Μπρόντγουεη» («Craddle Will Rock», 1999) του Τιμ Ρόμπινς και «Φρίντα» της Τζούλι Τέιμορ (2002).

Οι αμοιβαίες απιστίες και το εκρηκτικό τους ταμπεραμέντο οδήγησαν σε διαζύγιο το ζεύγος Ριβέρα - Κάλο το 1939. Ξανσυνδέθηκαν πολύ γρήγορα και ξαναπαντρεύτηκαν στις 8 Δεκεμβρίου 1940. Μετά τον θάνατο της Φρίντα το 1954, ο Ριβέρα παντρεύτηκε την ατζέντισσά του Έμα Ουρτάδο στις 29 Ιουλίου 1955. Αμέσως μετά έπεσε με τα μούτρα στη δουλεία για το πιο φιλόδοξο έργο του. Μία γιγάντια τοιχογραφία, ένα έπος για την ιστορία του Μεξικού, στο Εθνικό Μέγαρο της Πόλης του Μεξικού. Έμεινε, όμως, ημιτελής, λόγω του θανάτου του στις 24 Νοεμβρίου 1957.