ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΛΟΙ το ξέρουμε, κανείς δεν το ομολογεί για να μη μπλέξει σε εξαιρετικά δυσάρεστες συζητήσεις: η «μάνα» είναι μια ανέγγιχτη επικράτεια (σεβαστό), ένα πρόσωπο αποσεξουλικοποιημένο, βγαλμένο από των Αχράντων Μυστηρίων το υλικό.
Αν μάλιστα μιλάμε για τη μάνα αγοριών, στο ελληνικό φαντασιακό μιλάμε για μια μάνα «άξια», «παινεμένη», «δαχτυλομετρούμενη».
Έχουμε μεγαλώσει με τη γελοία ιστορία – αστικό θρύλο, «Η καρδιά της μάνας», που όταν ο αλήτης γιος της τής ξερίζωσε την καρδιά για να τη χαρίσει στην αγαπημένή του και σκόνταψε τρέχοντας να την προσφέρει (τι πατριαρχική μακαβριότητα!), η καρδιά μίλησε στο γιο, λέγοντάς του: «Χτύπησες, παιδάκι μου;». Αηδίες.
Έχουμε μεγαλώσει, επίσης, στη χώρα που για τη γέννηση του γιου σφαζόταν κόκορας. Να άλλο ένα γελοίο πατριαρχικό κατάλοιπο που χρησιμοποιείται κάθε φορά που η ματσίλα έρχεται αντιμέτωπη με έναν γκέι άντρα: «Και να σκεφτείς ότι για τούτον εδώ, όταν γεννήθηκε σφάξανε κόκορα», λέει η ομοφοβική ρήση. Η πιο σύγχρονη εκδοχή της είναι το «για τούτον εδώ, ο μπαμπάς του έδωσε πουρμπουάρ στη νοσοκόμα».
Τόσες ερωτήσεις για το σώμα (του), την αρτιμέλειά (του) και την εικόνα (του) και ούτε μία για την ψυχή του, για το πώς του φαίνονται οι άλλοι άνθρωποι, τι νιώθει για τα κορίτσια, τι λέει για τους φίλους του. Τόση ανησυχία για τον αντρισμό του και ούτε λίγο νοιάξιμο για τα όρια του σώματός του, πουθενά.
Έχουμε μεγαλώσει με το δεδομένο ότι η γυναίκα σχεδόν αγιοποιείται από τη στιγμή που γίνεται μητέρα. Αν μάλιστα είναι μητέρα (και) αγοριών, ηλιθιωδώς η ελληνική κοινωνία, άρρητα, defacto, ωστόσο, την τοποθετεί σε ένα νοητό βάθρο, στο οποίο στέκουν μόνο όσοι διαθέτουν κάποια εξαιρετική ικανότητα.
Δεν συμβαίνει, φυσικά, μόνο στη χώρα μας. Ή μόνο στα Βαλκάνια. Σε πολλά μέρη της γης, ο γιος, ο άντρας, το αρσενικό παιδί είναι ευλογία. Πλούτος. Υπόσχεση για το μέλλον. Δόξα και τιμή. Και η κόρη, βάσανο, μικρή πληγή, πρόβλημα που θα λυθεί, μόνο αν γίνει μάνα γιου... Πατριαρχία και εσωτερικευμένος μισογυνισμός ανακατεύουν εδώ και αιώνες αυτόν τον μέλανα ζωμό που σερβίρεται με εγκλήματα, βιασμούς, γυναικοκτονίες, παρενοχλήσεις. Και μετά όλα ξεχνιούνται, η ζωή συνεχίζεται, οι νύχτες κυλούν απαλά και στη μήτρα κάποιας θεριεύει άλλος ένας γιος, που θα την κάνει περήφανη.
Θα τον δει να μεγαλώνει, θα τρέμει για τη ζωή, την υγεία και την αρτιμέλειά του και μετά θα τρέμει να της γίνει άντρας. Τα παιχνίδια του θα διαλέγονται προσεκτικά –όχι κούκλες, όχι κουζινικά, όχι κραγιόνια, μη γίνει το παιδί αδερφή-, ε, εντάξει, θα βοηθήσει σ’ αυτό κι ο μπαμπάς, θα ρωτάει για τα κορίτσια στη ζωή του, θα ψαχουλεύει για τσόντες στον υπολογιστή ή το κινητό του, να σιγουρευτεί ότι όλα πάνε «κατ’ ευχήν» και θα κοιμάται ήσυχη, κάθε που σιγουρεύεται ότι κάποιο κορίτσι στέλνει μήνυμα ή τον περιμένει στην πόρτα.
Θα μεγαλώνει, θα σπουδάζει, θα βγαίνει με φίλους, θα πηγαίνει γυμναστήριο, θα τρέχει στο γήπεδο για την ομάδα, θα τη σπρώχνει όταν του χαϊδεύει τα μαλλιά γιατί μεγάλωσε πια, θα είναι όμορφος, λεβέντης, ποια θα της τον πάρει (!), θα του μαγειρεύει; Θα του σιδερώνει; Θα τον έχει «ατσαλάκωτο»;
Τόσες ερωτήσεις για το σώμα (του), την αρτιμέλειά (του) και την εικόνα (του) και ούτε μία για την ψυχή του, για το πώς του φαίνονται οι άλλοι άνθρωποι, τι νιώθει για τα κορίτσια, τι λέει για τους φίλους του. Τόση ανησυχία για τον αντρισμό του και ούτε λίγο νοιάξιμο για τα όρια του σώματός του, πουθενά.
Όταν ακούει τον μπαμπά να λέει ότι «τις γυναίκες τις βάζουμε κάτω», δεν θα ανησυχεί, γιατί θα ξέρει ότι είναι ο τρόπος να συνεννοηθούν για το τι γίνεται. Όπως και το ότι οι άντρες δεν κλαίνε, οι άντρες φοράνε παντελόνια, κ.λπ.
Υπερβολές; Όχι και τόσο. Μία γύρα από την ελληνική τηλεόραση είναι αρκετή για να αφουγκραστεί κανείς το macho μοτίβο του «παντελονάτου». Μία γύρα στην ειδησεογραφία είναι αρκετή για να γίνει αντιληπτή η προβληματική της ανατροφής του άντρα, στην Ελλάδα του 2021. Και μια γύρα στα social media αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι τα πιο επιθετικά σχόλια εναντίον θυμάτων βιασμού ή παρενόχλησης, το πιο σιχαμερό ξέπλυμα στην πατριαρχία γίνεται από γυναίκες.
ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ, από τη φρικτή δολοφονία και τον βιασμό της Ελένης Τοπαλούδη, μέχρι την υπόθεση – καρμπόν της Σούζαν Ίτον κι από τον ξυλοδαρμό του εισπράκτορα στον Ηλεκτρικό, μέχρι την υπόθεση γενετήσιας αξιοπρέπειας των γυναικών σε Νέα Σμύρνη, Φάληρο και Ακρόπολη, περήφανοι γονείς, μητέρες (και πατεράδες) μιλούν για τέλεια εξαιρετικά παιδιά. Είναι προφανές ότι κάτι έχει πάει τελείως λάθος.
Η λέξη «συγνώμη» δεν ακούγεται ποτέ, ακόμη και για τα πιο τερατώδη εγκλήματα και η μάνα με την ξεριζωμένη καρδιά χαϊδεύει ακόμη το παιδάκι της κι αν είναι αυτό που ξεκλήρισε και καρδιές, και σπίτια και οικογένειες.
Πώς μεγαλώνεις, λοιπόν, έναν φεμινιστή γιο, πατώντας σε ανθεκτικά πατριαρχικά σκουπίδια σε κάθε βήμα σου;
Αν, όντως, επιθυμούσαμε σωστές απαντήσεις, η κουβέντα θα γινόταν εξαιρετικά βαρετή, καθώς θα πήγαινε πίσω στη γυναικεία αυτογνωσία, στην κατανόηση του φύλου ως ρόλου και μετά στην επιλογή συντρόφου και δυνητικά πατέρα των παιδιών της κάθε γυναίκας. Επειδή, ωστόσο, δεν υπάρχει άλλο έδαφος για να χαθεί, ξεκινάμε από τα βασικά: όταν αποφασίζουμε να γίνουμε γονείς, υπάρχουν άπειρα πράγματα που δεν γνωρίζουμε.
Δεν κάνουμε τους ειδικούς, δεν επαναπαυόμαστε στο πώς χειρίστηκαν καταστάσεις οι παλιοί, ζητάμε επαγγελματικές συμβουλές και διαβάζουμε. Πολύ.
Δεν μεγαλώνουμε τα αγόρια μακριά από το πλέγμα της τρυφερότητας και του σεβασμού, δεν τα αδικούμε συναισθηματικά, επειδή «πρέπει να γίνουν άντρες», δεν ξεριζώνουμε από μέσα τους το κέντρο του φόβου, της ευθύνης, της προστασίας των άλλων, ανεξαρτήτως φύλου. Κοινώς, δεν τα ανατρέφουμε μόνο ως «σώμα» και φύλο, αλλά και ως ψυχή, μυαλό και ανθρώπινες οντότητες, με ανάγκες συναισθηματικές και πνευματικές, όπως όλων. Δεν τα μεγαλώνουμε ως άτρωτα υπεραρσενικά, αλλά ως υπάρξεις που και θα πονέσουν και θα ηττηθούν και δεν υπάρχει τίποτα κακό σε όλο αυτό.
Δεν σταματάμε να συζητάμε μαζί τους τα πάντα, χωρίς σκιές, δισταγμούς, επικίνδυνες ζώνες. Η κατανόηση «των άλλων», είτε κοριτσιών είτε αγοριών, προέρχεται από την κουβέντα και τις όχι μασημένες εξηγήσεις.Αν δεν ξέρουμε να χειριστούμε μία κατάσταση, ζητάμε βοήθεια από ειδικό και επίσης δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό. Τουναντίον.
Ναι, είναι μια κουραστική δουλειά που κρατάει μια ζωή. Και ναι, είναι μια «δουλειά» που ανατρέφει άντρες –και ανθρώπους- με ενσυναίσθηση, γνώση των ορίων τους και των ορίων των άλλων. Και ναι, η μάνα φέρει ένα τεράστιο μέρος όλης αυτής της δουλειάς και της ευθύνης. Αλλά όχι ως φύλο. Κυρίως, ως ρόλος καθοριστικός στη ζωή ενός άλλου ανθρώπου. Μάνα, πριν απ’ όλα, είναι αυτός που δίνει σχήμα σε έναν καινούριο άνθρωπο, οπότε υπό πολλές έννοιες, τα παραπάνω μας αφορούν όλους.
...Και μερικά βιβλία που ίσως βοηθήσουν στην εισαγωγή και στην κατανόηση της σχέσης με τα παιδιά:
«Γονείς και παιδιά – Εργαλειοθήκη για τη συντήρηση μίας δύσκολης σχέσης», Χόρχε και Ντέμιαν Μπουκάι, Εκδόσεις Opera
«Το βιβλίο που θα ήθελες να έχουν διαβάσει οι γονείς (και τα παιδιά σου θα σε ευγνωμονούν που το έκανες)», Philippa Perry, Εκδόσεις Διόπτρα
«Μεγαλώνοντας μέσα στην ελληνική οικογένεια – Η ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη του παιδιού και ο ρόλος των γονιών», Ματθαίος Γιωσαφάτ, Εκδόσεις Αρμός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου