Τυφλός από τα 3 του, ο Γάλλος Λουδοβίκος Μπράιγ -που γεννήθηκε σαν σήμερα, 4 Ιανουαρίου του 1809 και πέθανε στις 6 Ιανουαρίου του 1852- έγινε διάσημος εκπαιδευτικός τον 19ο αιώνα, αναπτύσσοντας τον περίφημο κώδικα Μπράιγ που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα.
Σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν τον κώδικα Μπράιγ για ανάγνωση και γραφή. Πριν όμως από αυτόν, τα άτομα με προβλήματα όρασης πάσχιζαν να μάθουν περίπλοκα συστήματα που είχαν μεγάλα μειονεκτήματα. Μέχρι που, τον 19ο αιώνα, ο Γάλλος έφηβος Λουδοβίκος Μπράιγ (Louis Braille) άλλαξε τα πάντα.
Γεννημένος με όραση, ο Μπράιγ τυφλώθηκε στα 3 του, και ως έφηβος, δημιούργησε ένα επαναστατικό σύστημα ανάγνωσης και γραφής για άτομα με προβλήματα όρασης. Ο αγώνας του του όμως δεν τελείωσε με το να δημιουργήσει το σύστημα, μιας και έπρεπε να πείσει το Βασιλικό Ινστιτούτο για Τυφλά Παιδιά του Παρισιού να το υιοθετήσει.
Γεννημένος με όραση, ο Μπράιγ τυφλώθηκε στα 3 του, και ως έφηβος, δημιούργησε ένα επαναστατικό σύστημα ανάγνωσης και γραφής για άτομα με προβλήματα όρασης. Ο αγώνας του του όμως δεν τελείωσε με το να δημιουργήσει το σύστημα, μιας και έπρεπε να πείσει το Βασιλικό Ινστιτούτο για Τυφλά Παιδιά του Παρισιού να το υιοθετήσει.
Ο άνθρωπος που εφηύρε τον ομώνυμο κώδικα
Το Εθνικό Ινστιτούτο Τυφλών της Γαλλίας, που ιδρύθηκε το 1786, μετακόμισε σε ένα μεγαλοπρεπές κτίριο το 1843
Γεννημένος το 1809 σε ένα μικρό χωριό έξω από το Παρίσι, ο Μπράιγ πήρε το όνομά του από τον βασιλιά της Γαλλίας (Λουδοβίκο), καθώς, η μητέρα και ο πατέρας του, κατασκευαστής σέλας και λουριών, έδωσαν και στα τέσσερα παιδιά τους βασιλικά ονόματα.
Στα 3 του, ένα ατύχημα στο οικογενειακό εργαστήριο άφησε τον νεαρό Λουί τυφλό. Το αγόρι έπαιζε με ένα σουβλί (ένα εργαλείο που τρυπάνε τα δέρματα) και τραυμάτισε το ένα μάτι του. Μια λοίμωξη εξαπλώθηκε και στα δύο μάτια και ο Λουί έμεινε τυφλός.
Στα 10 του, έφυγε από το σπίτι του για το Βασιλικό Ινστιτούτο Τυφλών Νέων στο Παρίσι, από το οποίο είχε λάβει υποτροφία για να σπουδάσει, όπου έμαθε ελληνικά και λατινικά, ενώ παράλληλα εξασκούσε τις ικανότητές του στην άλγεβρα.
Το ινστιτούτο διέθετε λίγους πόρους για τους φοιτητές του, οι οποίοι μάθαιναν το σχήμα των γραμμάτων χρησιμοποιώντας κλαδιά και, κάποια βράδια, πήγαιναν για ύπνο πεινασμένοι.
Ωστόσο, ο Λουί τα πήγε περίφημα και μάλιστα, εντάχθηκε και στην ορχήστρα του σχολείου, όπου διέπρεψε στο τσέλο και στο εκκλησιαστικό όργανο. Η εκπαίδευσή του εκεί τον βοήθησε να εφεύρει ένα επαναστατικό σύστημα επικοινωνίας για άτομα με προβλήματα όρασης.
Στα 3 του, ένα ατύχημα στο οικογενειακό εργαστήριο άφησε τον νεαρό Λουί τυφλό. Το αγόρι έπαιζε με ένα σουβλί (ένα εργαλείο που τρυπάνε τα δέρματα) και τραυμάτισε το ένα μάτι του. Μια λοίμωξη εξαπλώθηκε και στα δύο μάτια και ο Λουί έμεινε τυφλός.
Στα 10 του, έφυγε από το σπίτι του για το Βασιλικό Ινστιτούτο Τυφλών Νέων στο Παρίσι, από το οποίο είχε λάβει υποτροφία για να σπουδάσει, όπου έμαθε ελληνικά και λατινικά, ενώ παράλληλα εξασκούσε τις ικανότητές του στην άλγεβρα.
Το ινστιτούτο διέθετε λίγους πόρους για τους φοιτητές του, οι οποίοι μάθαιναν το σχήμα των γραμμάτων χρησιμοποιώντας κλαδιά και, κάποια βράδια, πήγαιναν για ύπνο πεινασμένοι.
Ωστόσο, ο Λουί τα πήγε περίφημα και μάλιστα, εντάχθηκε και στην ορχήστρα του σχολείου, όπου διέπρεψε στο τσέλο και στο εκκλησιαστικό όργανο. Η εκπαίδευσή του εκεί τον βοήθησε να εφεύρει ένα επαναστατικό σύστημα επικοινωνίας για άτομα με προβλήματα όρασης.
Η "νυχτερινή γραφή" και άλλοι τρόποι ανάγνωσης με άγγιγμα
Σύγκριση τριών συστημάτων: πρώτο, του Haüy που χρησιμοποίησε ανάγλυφα γράμματα, δεύτερο του Barbier, με 12 κουκκίδες και τρίτο, ο κώδικας Μπράιγ
Η γραφή Μπράιγ δεν ήταν το πρώτο σύστημα γραφής για τυφλούς. Στην πραγματικότητα, ο Λουί στήριξε τον κώδικά του σε κάτι που ονομάζεται "νυχτερινή γραφή", η οποία είχε αναπτυχθεί από τον Charles Barbier με σκοπό να δώσει στη Γαλλία ένα προβάδισμα στους Ναπολεόντειους Πολέμους. Χάρη στο σύστημα του Barbier με τις υπερυψωμένες κουκκίδες, οι αξιωματικοί μπορούσαν να διαβάσουν μηνύματα στην πρώτη γραμμή ακόμη και τη νύχτα.
Και το σύστημα του Barbier όμως είχε προκατόχους. Ήδη από το 1600, οι τυφλοί μαθητές μάθαιναν γραφή με την αφή. Οι εκπαιδευτικοί χάρασσαν το αλφάβητο σε ξύλο και οι μαθητές μάθαιναν να το σχεδιάζουν. Αυτό το σύστημα όμως δεν βοηθούσε στην ανάγνωση.
Στη δεκαετία του 1760, η Melanie de Salignac έμαθε να διαβάζει νιώθοντας τρύπες στο χαρτί, και χρησιμοποίησε ένα παρόμοιο σύστημα για να γράφει. Επίσης, η Βιεννέζα πιανίστα Maria Theresa von Paradis διάβαζε με την αφή. Οι δαπανηρές μέθοδοι όμως των τρυπημένων χαρτιών περιορίζονταν σε μεγάλο βαθμό στους πλούσιους.
Η von Paradis ενέπνευσε τον Valentin Haüy να ανοίξει το πρώτο σχολείο για τυφλούς το 1786, ο οποίος χρησιμοποίησε ένα ανάγλυφο αλφάβητο για να διδάξει τους μαθητές του. Η σημαντική ανακάλυψη όμως θα γινόταν χάρη σε έναν νεαρό μαθητή στο σχολείο του, τον Λουδοβίκο Μπράιγ.
Η εφεύρεση του συστήματος
Γκραβούρα που δείχνει το αλφάβητο Μπράιγ
Το 1821, ο Charles Barbier επισκέφτηκε το Βασιλικό Ινστιτούτο Τυφλών Νέων και μίλησε στους μαθητές για τη νυχτερινή γραφή, η οποία χρησιμοποιούσε 12 τελείες. Ανάμεσα στο κοινό βρισκόταν και ο Μπράιγ, ο οποίος, αφού γνώρισε τον Barbier, αποφάσισε να αναπτύξει το δικό του σύστημα.
Αρχικά, ο έφηβος κατάλαβε ότι το σύστημα του Barbier ήταν πολύ περίπλοκο. Οι διαφορετικοί συνδυασμοί κουκκίδων αντιπροσώπευαν ήχους και όχι γράμματα, που απαιτούσαν 36 μοναδικά σχήματα που προσδιορίζονταν, όχι από τη θέση των κουκκίδων, αλλά από τον αριθμό σε καθεμία από τις δύο στήλες. Επίσης δεν είχε σημεία στίξης. Ακόμη χειρότερα, το πλέγμα των 12 κουκκίδων ήταν πολύ μεγάλο για να το διαβάσει κανείς με ένα δάχτυλο.
Στα 13 ετών, ο Μπράιγ δημιούργησε το δικό του σύστημα γραφής με τελείες. Αντί για 12, το δικό του σύστημα θα περιλαμβάνει έξι τελείες και, το κάθε κελί των έξι κουκκίδων θα περιείχε δύο σειρές των τριών. Η γραφή Μπράιγ χρησιμοποιούσε διαφορετικούς συνδυασμούς για να αναπαραστήσει γράμματα, αριθμούς και σημεία στίξης.
Στα 15 του, ο Μπράιγ έδειξε το σύστημά του στον διευθυντή του ινστιτούτου, Δρ Alexandre Pignier, ο οποίος έγινε βασικός υποστηρικτής, ενθαρρύνοντας και άλλους μαθητές να το υιοθετήσουν.
Το 1826, ο Μπράιγ αποφοίτησε από το Ινστιτούτο και έγινε δάσκαλος. Αφοσιώθηκε στην ομώνυμη γραφή, δημοσιεύοντας το 1829 ένα βιβλίο για το σύστημα με τίτλο "Method of Writing Words, Music, and Plain Songs by Means of Dots for Use by the Blind and Arranged for Them" (Μέθοδος Γραφής Λέξεων, Μουσικής και Τραγουδιών με Τελείες για Χρήση από Τυφλούς και Κανονισμένα γι' Αυτούς), το οποίο περιλάμβανε οδηγίες για τυφλούς μουσικούς.
Το 1841, ένας άλλος απόφοιτος του Ινστιτούτου, ο Pierre Foucault, εφηύρε την πρώτη γραφομηχανή για τυφλούς.
Ο κώδικας Μπράιγ ήταν δημοφιλής στους τυφλούς μαθητές, αλλά πολλοί εκπαιδευτικοί με όραση το αμφισβήτησαν. Όταν παραιτήθηκε ο Δρ Pignier, ο επόμενος διευθυντής απαγόρευσε το σύστημα Μπράιγ, καθώς ανησυχούσε ότι, αν οι τυφλοί μαθητές μπορούσαν να διαβάσουν με αυτό, δε θα χρειαζόντουσαν δασκάλους με όραση.
Αρχικά, ο έφηβος κατάλαβε ότι το σύστημα του Barbier ήταν πολύ περίπλοκο. Οι διαφορετικοί συνδυασμοί κουκκίδων αντιπροσώπευαν ήχους και όχι γράμματα, που απαιτούσαν 36 μοναδικά σχήματα που προσδιορίζονταν, όχι από τη θέση των κουκκίδων, αλλά από τον αριθμό σε καθεμία από τις δύο στήλες. Επίσης δεν είχε σημεία στίξης. Ακόμη χειρότερα, το πλέγμα των 12 κουκκίδων ήταν πολύ μεγάλο για να το διαβάσει κανείς με ένα δάχτυλο.
Στα 13 ετών, ο Μπράιγ δημιούργησε το δικό του σύστημα γραφής με τελείες. Αντί για 12, το δικό του σύστημα θα περιλαμβάνει έξι τελείες και, το κάθε κελί των έξι κουκκίδων θα περιείχε δύο σειρές των τριών. Η γραφή Μπράιγ χρησιμοποιούσε διαφορετικούς συνδυασμούς για να αναπαραστήσει γράμματα, αριθμούς και σημεία στίξης.
Στα 15 του, ο Μπράιγ έδειξε το σύστημά του στον διευθυντή του ινστιτούτου, Δρ Alexandre Pignier, ο οποίος έγινε βασικός υποστηρικτής, ενθαρρύνοντας και άλλους μαθητές να το υιοθετήσουν.
Το 1826, ο Μπράιγ αποφοίτησε από το Ινστιτούτο και έγινε δάσκαλος. Αφοσιώθηκε στην ομώνυμη γραφή, δημοσιεύοντας το 1829 ένα βιβλίο για το σύστημα με τίτλο "Method of Writing Words, Music, and Plain Songs by Means of Dots for Use by the Blind and Arranged for Them" (Μέθοδος Γραφής Λέξεων, Μουσικής και Τραγουδιών με Τελείες για Χρήση από Τυφλούς και Κανονισμένα γι' Αυτούς), το οποίο περιλάμβανε οδηγίες για τυφλούς μουσικούς.
Το 1841, ένας άλλος απόφοιτος του Ινστιτούτου, ο Pierre Foucault, εφηύρε την πρώτη γραφομηχανή για τυφλούς.
Ο κώδικας Μπράιγ ήταν δημοφιλής στους τυφλούς μαθητές, αλλά πολλοί εκπαιδευτικοί με όραση το αμφισβήτησαν. Όταν παραιτήθηκε ο Δρ Pignier, ο επόμενος διευθυντής απαγόρευσε το σύστημα Μπράιγ, καθώς ανησυχούσε ότι, αν οι τυφλοί μαθητές μπορούσαν να διαβάσουν με αυτό, δε θα χρειαζόντουσαν δασκάλους με όραση.
Ο θάνατος και η κληρονομιά του Μπράιγ
Παράδειγμα γραφομηχανής Μπράιγ από τις αρχές του 20ου αιώνα
Ο Μπράιγ πέθανε από φυματίωση τον Ιανουάριο του 1852, πριν καθιερωθεί το σύστημά του.
Πριν όμως πεθάνει, είδε το ινστιτούτο να αγκαλιάζει το σύστημά του, πραγματοποιώντας το 1844 μια επίδειξη. Ενώ ένας επισκέπτης διάβαζε ένα ποίημα δυνατά, ένα παιδί το μετέγραψε σε γραφή Μπράιγ. Στη συνέχεια, ένα άλλο παιδί που δεν είχε ακούσει το ποίημα, διάβασε την έκδοση Μπράιγ.
Η επίδειξη απέδειξε τη χρησιμότητα του συστήματος και, το 1854, το ινστιτούτο το υιοθέτησε επίσημα.
Το σύστημα που δημιούργησε ο Μπράιγ εξαπλώθηκε σιγά σιγά εκτός Παρισιού. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στη Σχολή Τυφλών Πέρκινς, οι μαθητές μάθαιναν το επονομαζόμενο "square-hand" σύστημα, ένα σύστημα γραφής σε αυλακωτό χαρτί, που όμως δεν τους επέτρεπε να διαβάσουν αυτό που έγραφαν.
Τελικά, το σύστημα Μπράιγ υιοθετήθηκε παγκοσμίως επειδή το υιοθέτησαν οι τυφλοί μαθητές σε όλο τον κόσμο, πείθοντας τους εκπαιδευτικούς ότι ήταν καλύτερο από τις εναλλακτικές. Και χάρη στις γραφομηχανές Μπράιγ, σύντομα έγινε εύκολη και προσιτή και η εκτύπωση σε Μπράιγ.
Πριν όμως πεθάνει, είδε το ινστιτούτο να αγκαλιάζει το σύστημά του, πραγματοποιώντας το 1844 μια επίδειξη. Ενώ ένας επισκέπτης διάβαζε ένα ποίημα δυνατά, ένα παιδί το μετέγραψε σε γραφή Μπράιγ. Στη συνέχεια, ένα άλλο παιδί που δεν είχε ακούσει το ποίημα, διάβασε την έκδοση Μπράιγ.
Η επίδειξη απέδειξε τη χρησιμότητα του συστήματος και, το 1854, το ινστιτούτο το υιοθέτησε επίσημα.
Το σύστημα που δημιούργησε ο Μπράιγ εξαπλώθηκε σιγά σιγά εκτός Παρισιού. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στη Σχολή Τυφλών Πέρκινς, οι μαθητές μάθαιναν το επονομαζόμενο "square-hand" σύστημα, ένα σύστημα γραφής σε αυλακωτό χαρτί, που όμως δεν τους επέτρεπε να διαβάσουν αυτό που έγραφαν.
Τελικά, το σύστημα Μπράιγ υιοθετήθηκε παγκοσμίως επειδή το υιοθέτησαν οι τυφλοί μαθητές σε όλο τον κόσμο, πείθοντας τους εκπαιδευτικούς ότι ήταν καλύτερο από τις εναλλακτικές. Και χάρη στις γραφομηχανές Μπράιγ, σύντομα έγινε εύκολη και προσιτή και η εκτύπωση σε Μπράιγ.
Η επίσημη καθιέρωση ενός ελληνικού κώδικα για την εκπαίδευση των Ελλήνων τυφλών ήρθε το 1948, όπου και ο ελληνικός κώδικας προσαρμόστηκε από τον αντίστοιχο γαλλικό από μια επιτροπή Ελλήνων και ξένων επιστημόνων στην Λειψία και κατόπιν εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στη Σχολή Τυφλών Καλλιθέας στην Αθήνα. [πηγή]
Ο Λουί είδε έναν ευρύτερο σκοπό στην εφεύρεσή του. Ένα εργαλείο επικοινωνίας όπως το σύστημά του θα έσπαζε έναν κύκλο αιώνων, δήλωσε.
"Δεν χρειαζόμαστε οίκτο, ούτε χρειάζεται να μας υπενθυμίζουν ότι είμαστε ευάλωτοι", είχε πει στον φίλο του Foucault. "Πρέπει να μας αντιμετωπίζουν ως ίσους -και η επικοινωνία είναι ο τρόπος που μπορούμε να το πετύχουμε".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου