Κλοντ Σάνον

 Αμερικανός μαθηματικός και ηλεκτρολόγος - μηχανολόγος. Είναι ο εισηγητής της θεωρίας της πληροφορίας, που είναι κλάδος των εφαρμοσμένων μαθηματικών και ασχολείται με την ποσοτικοποίηση της πληροφορίας. Οι θεωρίες του, που παραμένουν θεμελιώσεις μέχρι σήμερα, επέδρασαν άμεσα και καθοριστικά στον σχεδιασμό των υπολογιστικών και τηλεπικοινωνιακών συστημάτων και αναπτύχθηκαν σε εφαρμογές, όπως η συμπίεση δεδομένων και η αξιόπιστη αποθήκευση και μεταφορά δεδομένων.

Ο Κλοντ Έλγουντ Σάνον γεννήθηκε στις 30 Απριλίου 1916 στο Πέτοσκι του Μίτσιγκαν και μεγάλωσε στο Γκέιλορντ της ίδιας πολιτείας. Ο πατέρας του ήταν επιχειρηματίας και δικαστής και η μητέρα του γλωσσολόγος σε σχολεία μέσης εκπαίδευσης. Μακρινός του εξάδελφος ήταν ο Τόμας Έντισον.

Το 1932 έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν, από το οποίο αποφοίτησε το 1936 με πτυχία μαθηματικού και ηλεκτρολόγου - μηχανολόγου. Συνέχισε τις σπουδές του στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και το 1938 παρουσίασε τη μεταπτυχιακή διατριβή του «A Symbolic Analysis of Relay and Switching Circuits», που έλυσε τα χέρια των μηχανικών κατασκευής ψηφιακών ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Ο Σάνον στηριζόμενος στην άλγεβρα του Μπουλ, που παρά την επαλήθευσή της δεν είχε βρει άμεση εφαρμογή, σχεδίασε ηλεκτρονικά κυκλώματα, τα οποία είχαν τη δυνατότητα εκτέλεσης πράξεων, παρακάμπτοντας τους οδοντωτούς τροχούς ή άλλα μηχανικά εξαρτήματα, που χρησιμοποιούνταν μέχρι τότε για την εργασία αυτή. Σύμφωνα με τον Σάνον, οι λογικές οντότητες του Μπουλ, «Αλήθεια (True) ή Ψέμα (False), που συνήθως αναπαρίστανται με 1 και 0 αντίστοιχα, μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις λειτουργίες των διακοπτών στα ηλεκτρικά κυκλώματα.

Τη δεκαετία του ‘40 εργάστηκε ως ερευνητής στα εργαστήρια Bell, όπου μελέτησε το πρόβλημα του θορύβου στις τηλεφωνικές γραμμές κι εφάρμοζε τρόπους μείωσης του προβλήματος αυτού. Όπως έδειξε στο άρθρο του με τίτλο «Communication Theory of Secrecy Systems» («H Θεωρία της επικοινωνίας στα συστήματα κρυπτογράφησης»), ο θόρυβος μπορεί να εμποδίσει τον λήπτη της πληροφορίας να τη λάβει. Με προτροπή του Νας εισήγαγε την έννοια της εντροπίας, δηλαδή τη μέτρηση της αταξίας, στην πληροφορία. Η εργασία του αποτελεί το θεμέλιο της σύγχρονης κρυπτογράφησης.

Στα εργαστήρια της Bell γνωρίστηκε με τη μέλλουσα σύζυγό του Μπέτι Μουρ, η οποία εργαζόταν ως αναλύτρια. Παντρεύτηκαν το 1949 και απέκτησαν τρία παιδιά.

Το 1948 παρουσίασε το θεμελιώδες έργο του «Α Μathematical Theory of Communication» («Μαθηματική Θεωρία της Επικοινωνίας»), σύμφωνα με το οποίο το βασικό πρόβλημα της επικοινωνίας είναι η ακριβής ή όσο το δυνατόν πιστότερη μετάδοση ενός μηνύματος από ένα σημείο προς κάποιο άλλο. «Η ποσότητα πληροφορίας ενός μηνύματος» υποστήριζε ο Σάνον «δεν είναι τίποτα άλλο παρά το σύνολο των δυαδικών ψηφίων ένα και μηδέν (bits) που απαιτούνται για τη μετάδοσή του». Εισήγαγε, έτσι, τη στοιχειώδη μονάδα μέτρησης της πληροφορίας, το bit και καθόρισε ότι ο ρυθμός μετάδοσης της πληροφορίας μετριέται σε bits ανά δευτερόλεπτο. Τη θεωρία του Σάνον υιοθέτησαν και εφάρμοσαν μετέπειτα οι μηχανικοί επικοινωνιών, και δημιουργήθηκε έτσι η τεχνολογία που οδήγησε στη σημερινή εποχή της μοντέρνας ψηφιακής επικοινωνίας.

Το 1950 δημοσίευσε την εργασία του «Programming a computer for playing chess» («Προγραμματίζοντας έναν υπολογιστή να παίζει σκάκι»), που έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία παρόμοιων προγραμμάτων, με τα οποία μπορεί κάποιος να παίξει σκάκι ή παρόμοια παιγνίδια στον υπολογιστή του.

Από το 1956 δίδασκε στο ΜΙΤ και το 1978 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου. Απέσπασε αρκετά βραβεία και διακρίσεις για την προσφορά του στο χώρο της επιστήμης και ήταν μέλος, μεταξύ άλλων, της Αμερικανικής Φιλοσοφικής Ακαδημίας και της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ.

Ο Κλοντ Σάνον πέθανε στις 24 Φεβρουαρίου 2001 στο Μέντφορντ της Μασαχουσέτης, σε ηλικία 84 ετών. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έπασχε από τη νόσο του Αλτσχάιμερ.