Αρχαίο DNA μπορεί να ευθύνεται για ψυχικές ασθένειες – Τι αποκαλύπτουν οι επιστήμονες

Μία παραλλαγή από αρχαίο DNA, που πέρασε στους σύγχρονους ανθρώπους,

μπορεί να ευθύνεται για ψυχικές ασθένειες, όπως η σχιζοφρένεια, σύμφωνα με νέα μελέτη. Οι επιστήμονες αποκαλύπτουν ότι αυτή η παραλλαγή ξεκίνησε από τους αρχαίους εξαφανισμένους ανθρώπους Ντενίσοβαν και είχε ως αρχικό σκοπό να τους βοηθήσει να αντέξουν τα ψυχρά κλίματα.

Όταν οι Homo sapiens ξεκίνησαν την εξερεύνηση από την Αφρική στις πιο κρύες χώρες της Ευρασίας συνάντησαν άλλα είδη αρχαίων ανθρώπων και κάπως έτσι ξεκίνησε η ανάμειξη των γονιδίων τους.

 Από αυτές τις περιπτώσεις ανάμειξης γενετικού υλικού έχει περάσει DNA και στους σύγχρονους ανθρώπους. Τώρα οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι σε θέση να εντοπίσουν από πού προήλθαν γενετικά κάποια προβλήματα ψυχικής υγείας των σύγχρονων ανθρώπων.

Για πρώτη φορά φαίνεται ότι αυτά τα γονίδια δεν οφείλονται στους Νεάντερταλ. Το εν λόγω DNA προέρχεται απευθείας από τους αρχαίους ανθρώπους Ντενίσοβαν.

Το αρχαίο γονίδιο που μπορεί να ευθύνεται για ψυχικές ασθένειες

Στην μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS Genetics, φαίνεται ότι η παραλλαγή του ανθρώπινου γονιδίου SLC30A9 που προέρχεται από τους Ντενίσοβαν έχει περάσει στην πλειοψηφία των σύγχρονων πληθυσμών και μπορεί να ευθύνεται για προβλήματα ψυχικής υγείας.

Το γονίδιο SLC30A9 βοηθά στον έλεγχο της μεταφοράς ψευδαργύρου που περνάει από τις κυτταρικές μεμβράνες. Το γονίδιο, που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη ZnT9, προσέφερε πριν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια οφέλη στους αρχαίους ανθρώπους. Ο ρόλος του στον μεταβολισμό των κυττάρων βοήθησε τους ανθρώπους να προσαρμοστούν στο ψύχος.

Ωστόσο έχει και κάποια μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, οι ανισορροπίες ψευδαργύρου μπορεί να οδηγήσουν σε νευρολογικές ανωμαλίες, όπως η κατάθλιψη, η διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), οι διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού και η σχιζοφρένεια.

«Προτείνουμε ότι η προσαρμογή στο κρύο μπορεί να έχει οδηγήσει σε αυτό το τυχαίο γεγονός επιλογής, ενώ επηρεάζει την προδιάθεση για νευροψυχιατρικές διαταραχές στους σύγχρονους ανθρώπους», σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης.

Μετά τον εντοπισμό αυτής της προσαρμοστικής παραλλαγής, η ομάδα κατάφερε να βρει ίχνη της στον εξαφανισμένο πληθυσμό των Ντενίσοβαν. «Μέσω της γονιδιωματικής ανάλυσης, παρατηρήσαμε ότι η γενετική παραλλαγή που παρατηρήθηκε προήλθε από τη διασταύρωση μας με αρχαϊκούς ανθρώπους στο παρελθόν, πιθανώς με τους Ντενίσοβαν», λέει μία από τους συγγραφείς της μελέτης, Άννα Ρόκα Ούμπερτ.

Παράλληλα οι επιστήμονες βρήκαν ότι οι πληθυσμοί του Νεάντερταλ δεν έχουν την ίδια παραλλαγή. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτός ο σύνδεσμος με το παρελθόν μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τον γενετικό κώδικα των Ντενίσοβαν, τμήματα του οποίου συνεχίζουν να υπάρχουν σήμερα στους σύγχρονους ανθρώπους.

Ανακατασκευή ενός κυνηγού του Νεάντερταλ που φιλοξενείται στο Γαλλο-Ρωμαϊκό Μουσείο, Tongeren. Πηγή: Wikipedia

Τι αποκαλύπτουν οι επιστήμονες

Το DNA των Νεάντερταλ έχει βρεθεί ότι επηρεάζει τα πάντα στους ανθρώπους, από το σχήμα της μύτης μέχρι την ευαισθησία σε ασθένειες για πολλούς ανθρώπους. Ωστόσο DNA των Ντενίσοβαν έχει παρατηρηθεί σε μικρότερες ομάδες. Για παράδειγμα, ένας θιβετιανός πληθυσμός έχει τμήματα αυτού του DNA το οποίο τους βοηθάει να προσαρμοστούν στη ζωή σε μεγάλα υψόμετρα.

Παράλληλα οι επιστήμονες εξετάζουν και την σύνδεση του γενετικού κώδικα με τον ψευδάργυρο. Αν και η παραλλαγή του γονιδίου είχε καθιερωθεί στην Ασία εντούτοις εξαπλώθηκε στους ευρωπαϊκούς και ιθαγενείς πληθυσμούς της Αμερικής και τώρα βρίσκεται σε πληθυσμούς σε ολόκληρο τον πλανήτη. Βέβαια την συναντά κανείς πιο σπάνια στην Αφρική.

«Στην περίπτωση μας, η επίπτωση επεκτείνεται σε όλους τους πληθυσμούς εκτός Αφρικής», ανέφερε η κύρια ερευνήτρια του Ινστιτούτου Εξελικτικής Βιολογίας, Έλενα Μπος.

Η ερευνητική ομάδα παρατήρησε αρχικά ότι ο μηχανισμός πίσω από τη μεταφορά ψευδαργύρου διέφερε μεταξύ των σύγχρονων ανθρώπινων πληθυσμών στην Αφρική και την Ασία. Από εκεί άρχισαν να αναζητούν απαντήσεις.

Ο ψευδάργυρος – ένας σημαντικός αγγελιοφόρος που χρησιμοποιείται από το σώμα για τη μεταφορά πληροφοριών από το εξωτερικό των κυττάρων στο εσωτερικό τους, καθώς και μεταξύ διαφορετικών κυτταρικών διαμερισμάτων – μπορεί επίσης να προκαλέσει νευρολογικές και ανοσολογικές διαταραχές όταν στο σώμα δεν υπάρχουν αρκετά υψηλές ποσότητες.

Αν και η παραλλαγή θα μπορούσε δυνητικά να παρέχει ένα πλεονέκτημα στον ανθρώπινο μεταβολισμό για την αντιμετώπιση εχθρικών, ψυχρών κλιμάτων, οι δυσμενείς επιπτώσεις έχουν επιβιώσει μέχρι τις μέρες μας.