Λίβον Χελμ

 

Αμερικανός μουσικός και ηθοποιός, με σπουδαία καριέρα ως ντράμερ και τραγουδιστής του σπουδαίου ροκ συγκροτήματος The Band. Ο Χελμ ήταν γνωστός για τη βαθειά εκφραστική φωνή του με κάντρι αποχρώσεις και το δημιουργικό στυλ στα ντραμς, που χαρακτήρισαν τραγούδια του συγκροτήματος, όπως τα The Weight, Up on Cripple Creek, Ophelia και The Night They Drove Old Dixie Down.

O Μαρκ Λέιβον «Λίβον» Χελμ (Mark Lavon "Levon" Helm) γεννήθηκε στις 26 Μαΐου 1940 στο Μάρβελ του Αρκάνσας και μεγάλωσε στη Χελένα της ίδιας πολιτείας. Οι γονείς του ήταν βαμβακοκαλλιεργητές και λάτρεις της μουσικής. Έτσι, ενθάρρυναν από νωρίς τα παιδιά τους να μάθουν ένα όργανο και να τραγουδούν. Ο μικρός Λέιβον σε ηλικία οκτώ ετών έπαιζε κιθάρα και στα εφηβικά του χρόνια έμαθε ντραμς. Μουσικά επηρεάστηκε από το μπλουζ, την κάντρι και το ριθμ εντ μπλουζ, τα κύρια συστατικά του ροκ εντ ρολ, ενώ σημαντική επιρροή πάνω του άσκησε ο ντράμερ του Σόνι Μπόι Γουίλιαμσον, Τζέιμς Κέρτις. Στα 17 του άρχισε να παίζει σε μπαρ και κλαμπ γύρω από τη Χελένα.

Μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο βρήκε δουλειά στους Τhe Hawks, το συγκρότημα του Ρόνι Χόκινς, ενός σπουδαίου ονόματος του ροκαμπίλι. Μετακόμισε στο Καναδά, όπου το συγκρότημα ήταν δημοφιλές και ηχογράφησαν κάποια επιτυχημένα σινγκλ. Στις αρχές του 1960 ο Χελμ και ο Χόκινς ενέταξαν στο συγκρότημα μια σπουδαία ομάδα ντόπιων μουσικών, που την αποτελούσαν ο κιθαρίστας Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο μπασίστας Ρικ Ντάνκο, ο πιανίστας Ρίτσαρντ Μάνιουελ και τον οργανίστας Γκαρθ Χάτσον.

Το 1963 οι δρόμοι του Χόκινς με την μπάντα χώρισαν. Τα μέλη της άλλαξαν το όνομά τους σε Levon and The Hawks, μετά έγιναν The Canadian Squires και τελικά επανήλθαν στο προγενέστερο όνομά τους όνομα The Hawks. Ηχογράφησαν δύο σινγκλ χωρίς επιτυχία, αλλά παρέμειναν μια δημοφιλής μπάντα στα μπαρ του Τέξας, του Αρκάνσας και του Καναδά.

Στα μέσα της δεκαετίας του '60, όταν ο Μπομπ Ντίλαν προσχώρησε στον ηλεκτρικό ήχο, τους ζήτησαν να γίνουν το συγκρότημά του. Ο Χελμ διαφώνησε και τους εγκατέλειψε για να δουλέψει εργάτης σε πετρελαιοπηγές. Επέστρεψε στο συγκρότημα δύο χρόνια αργότερα. Οι Hawks, που εν τω μεταξύ είχαν αλλάξει στο όνομά τους σε The Band, έδωσαν αρκετές συναυλίες με τον Ντίλαν (έπαιξαν και στο Γούνστοκ) και ηχογράφησαν μαζί του μια σειρά από ηχογραφήσεις, που κυκλοφόρησαν το 1975, υπό τον τίτλο The Basement Tapes, που από πολλούς θεωρούνται το προοίμιο της εναλλακτικής κάντρι μουσικής (alt-country).

Οι The Band κυκλοφόρησαν και τα δικά τους άλμπουμ. Τα δύο πρώτα Music from Big Pink (1968) και The Band (1969) έχουν αναγνωρισθεί ως αντιπροσωπευτικό δείγμα της «ωρίμανσης» του ροκ. Στα τραγούδια τους διαμορφώνουν ένα ιδεαλιστικό πορτρέτο της Αμερικής του χθες. «Η μουσική τους μας έδωσε την αίσθηση ότι η χώρα μας είναι πλουσιότερη απ' ό,τι φανταζόμαστε» έγραψε ο φημισμένος μουσικοκριτικός Γκρέιλ Μάρκους. Ο Χελμ παρέμεινε στο συγκρότημα ως την περίφημη αποχαιρετιστήρια συναυλία The Last Waltz (1976), την οποία κινηματογράφησε ο Μάρτιν Σκορσέζε και αποτελεί έκτοτε ένα από τα κορυφαία ροκ ντοκουμέντα.

Μετά τη διάλυση των The Band, ο Χελμ ακολούθησε σόλο καριέρα. Κυκλοφόρησε τέσσερα άλμπουμ, αλλά το 1983 δήλωσε «παρών» στην επανασύσταση τους. To 1990 συμμετείχε στην επική μουσική παράσταση του Ρότζερ Γουότερς The Wall - Live in Berlin, την οποία παρακολούθησαν πάνω από μισό εκατομμύριο θεατές στο Βερολίνο. Το 1993 κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία του This Wheel's on Fire - Levon Helm and the Story of The Band.

Στα τέλη της δεκαετίας του '90 ο Χελμ προσβλήθηκε από καρκίνο του λάρυγγα. Οι γιατροί του συνέστησαν λαρυγγοεκτομή, αλλά αυτός προτίμησε να κάνει μια σειρά από πανάκριβες χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες, με αποτέλεσμα η δυνατή και εκφραστική τενόρο φωνή να χαθεί. Τα επόμενα επτά χρόνια, με τη βοήθεια σπουδαίων ροκ μουσικών, έδινε συναυλίες για να καλύψει τα έξοδα της θεραπείας του.

Το 2007 επανήλθε δυναμικά στο προσκήνιο, με το άλμπουμ Dirt Farmer, που του χάρισε ένα βραβείο Γκράμι για το καλύτερο φολκ δίσκο. Τον Νοέμβριο του 2008 συμπεριλήφθηκε στη λίστα του περιοδικού Rolling Stone με τους 100 καλύτερους τραγουδιστές όλων των εποχών. Το 2010 κέρδισε ένα ακόμα Γκράμι στην κατηγορία Americana (σύγχρονος όρος για την αμερικάνικη φολκ μουσική και τα συναφή είδη) για τον δίσκο του Electric Dirt (2009), όπως και λάιβ άλμπουμ Ramble at the Ryman (2011).

Ο Λίβον Χελμ διακρίθηκε και ως ηθοποιός, σε ταινίες όπως Η κόρη του ανθρακωρύχου του Μάικλ Άπτεντ (1980), Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα του Τόμι Λι Τζόουνς (2005) και Καταιγίδα στην ομίχλη του Μπερτράν Ταβερνιέ (2009).

Στις 17 Απριλίου 2012 η γυναίκα και η κόρη του ανακοίνωσαν ότι ο Χελμ «βρίσκεται στα τελευταία στάδια της μάχης με το καρκίνο» και ζητούσαν από τους θαυμαστές του να προσευχηθούν για τη ζωή του. Ο Λίβον Χέλμ έφυγε από τη ζωή στις 19 Απριλίου, σε ηλικία 71 ετών. Νοσηλευόταν στο αντικαρκινικό νοσοκομείο της Νέας Υόρκης Memorial Sloan-Kettering Cancer Center, που θεωρείται από τα κορυφαία του κόσμου.

Ο Έλτον Τζον ήταν ένας από τους θαυμαστές του Λίβον Χέλμ. Το 1971 έγραψε το τραγούδι Levon (περιλαμβάνεται στο άλμπουμ του 1971 Madman Across the Water), ενώ ένα από τα ονόματα του γιου του είναι Λίβον (Zachary Jackson Levon Furnish-John).

Δισκογραφία

Με τους The Band

1968 Music from Big Pink

1969 The Band

1970 Stage Fright

1971 Cahoots

1972 Rock of Ages (λάιβ άλμπουμ)

1973 Moondog Matinee (συλλογη)

1974 Before the Flood (λάιβ άλμπουμ με τον Μπομπ Ντίλαν)

1975 Northern Lights - Southern Cross

1975 The Basement Tapes (με τον Μπομπ Ντίλαν)

1977 Islands

1978 The Last Waltz (λάιβ άλμπουμ)

1993 Jericho

1996 High on the Hog

1998 Jubilation

Σόλο άλμπουμ και συνεργασίες

1977 Levon Helm & the RCO All-Stars

1978 Levon Helm

1980 American Son

1982 Levon Helm

1999 The Ties That Bind

2000 Souvenir, Vol. 1 (Levon Helm & The Crowmatix)

2005 Midnight Ramble Sessions Volume I

2005 Midnight Ramble Sessions Volume II

2006 Levon Helm & the RCO All Stars Live

2007 Dirt Farmer

2009 Electric Dirt

2011 Ramble at the Ryman

2011 The Lost Notebooks of Hank Williams