Τι γιορτάζουμε σήμερα, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως

Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως ή επί το λαϊκότερον, η «Μεσονηστήσιμη» ή το

«Μεσοσαράκοστο», είναι μία από τις γιορτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας που γιορτάζουμε τον Τίμιο Σταυρό και είναι απόλυτα συνδεδεμένη με το Πάσχα και την περίοδο της επτά εβδομάδων νηστείας της Σαρακοστής.

Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως γιορτάζουμε και τιμούμε το σύμβολο του σταυρού. Όπως είναι γνωστό, Ο Χριστός σταυρώθηκε και πέθανε πάνω στο σταυρό έως ότου να αναστηθεί τρεις ημέρες αργότερα. Από τότε, ο σταυρός αποτελεί σύμβολο του Χριστιανισμού με ιδιαίτερη σημασία. Για αυτό το λόγο, κάθε χρόνο έχει καθιερωθεί μία ημέρα στην οποία οι πιστοί συνηθίζουν να προσκυνούν τον σταυρό. Το προσκύνημα μπορεί να περιλαμβάνει έναν ασπασμό, ένα φιλί, μια υπόκλιση ή μπορεί να γίνει με οποιοδήποτε άλλο τρόπο θελήσει ο πιστός.

Ο αυθεντικός σταυρός πάνω στον οποίο σταύρωσαν τον Χριστό είναι ξύλινος (τίμιο ξύλο). Για αυτό το λόγο οι περισσότερες εκκλησίες προτιμούν να έχουν σταυρό κατασκευασμένο από κάποιο ξύλο έτσι ώστε να αναπαριστά καλύτερο τον αυθεντικό. Η ακολουθία και το μυστήριο που τελείται στην εκκλησία την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως διαφέρει αρκετά σε σχέση με τις υπόλοιπες Κυριακές. Ο ιερέας από το πρωί της ημέρας με πομπή τοποθετεί τον σταυρό σε κεντρικό σημείο της εκκλησίας. Έπειτα ψάλλονται τα αντίστοιχα τροπάρια και οι πιστοί προσέρχονται για να ασπαστούν το σταυρό.

 Συνηθίζεται όλοι οι παρευρισκόμενοι να λαμβάνουν από την εκκλησία λουλούδια (τα λεγόμενα και ως σταυρολούλουδα) τα οποία όταν επιστρέψουν σπίτι τους συνήθως τα τοποθετούν στο εικονοστάσι τους δίπλα από το καντήλι. Εκτός από λουλούδια, οι πιστοί συνήθως παίρνουν και κλαδί από δεντρολίβανο. Όταν τελειώσει το μυστήριο, ο σταυρός παραμένει στο κέντρο της εκκλησίας έτσι ώστε να δοθεί σε όλους τους ανθρώπους η δυνατότητα να προσκυνήσουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Άλλα έθιμα που τα παλαιότερα χρόνια ήταν ιδιαίτερα γνωστά περιλαμβάναν το “σεργιάνι” των παιδιών στα σπίτια του χωριού για να μαζέψουν ξύλα και αυγά. Τα παιδιά στέκονταν έξω από την πόρτα των σπιτιών και τραγουδούσαν: Το έθιμο αυτό βέβαια τα τελευταία χρόνια δεν έχει ιδιαίτερη συμμετοχή. Η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως βρίσκεται πάντα μέσα στη Σαρακοστή. Επομένως είναι μια μέρα μεσονηστήσιμη. Για αυτό και κάνουμε νηστεία.

Παρόλα αυτά, όπως κάθε μία από τις Κυριακές της Σαρακοστής, έτσι και στην Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως σύμφωνα με το έθιμο το λάδι επιτρέπεται.