Αλέξης Νούτσος

Ο Αλέξης Νούτσος ήταν έλληνας έμπιστος του Αλή Πασά, μέλος της

Φιλικής Εταιρείας, με πολιτική δράση κατά τα πρώτα έτη της Ελληνικής Επανάστασης. Η δολοφονία του ιδίου και του Χρήστου Παλάσκα από άνδρες του Οδυσσέα Ανδρούτσου αποτελεί μία από τις μελανότερες σελίδες του Αγώνα. Κατά τον Μακρυγιάννη, ήταν «το σημαντικώτερον σπίτι της Ρούμελης, πρίντζιπας του Ζαγοριού, αγαπημένος πολύ του Αλή Πασά, τίμιος άνθρωπος, καλοθελητής της ανθρωπότης».

Ο Αλέξης Νούτσος γεννήθηκε το 1769 στο Καπέσοβο Ζαγορίου και ήταν γιος του προεστού της περιοχής και μεγαλέμπορου της Κωνσταντινούπολης, Γιαννούτσου Καραμεσίνη. Με τις υψηλές γνωριμίες του, ο Γιαννούτσος (Νούτσος) Καραμεσίνης συνέβαλε στο να αποκτήσει ο Αλή το πασαλίκι των Ιωαννίνων. Μετά τον θάνατό του, το 1797, ο Αλή από ευγνωμοσύνη πήρε τον Αλέξη υπό την προστασία του. Τον διόρισε προεστό στα Ζαγοροχώρια και τον χρησιμοποίησε ως μυστικοσύμβουλο και διερμηνέα του.

Από τη θέση αυτή, ο Αλέξης Νούτσος χρησιμοποίησε συχνά την επιρροή του στον Αλή υπέρ των συμπατριωτών του. Γνωστή είναι η περίπτωση του Οδυσσέα Ανδρούτσου, τον οποίο έσωσε από βέβαιο θάνατο, όταν εκείνος σε κάποια συμπλοκή πυροβόλησε έναν φρουρό του Αλή.

Το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, αλλά παρέμενε πιστός στον Αλή και όταν ο τελευταίος αποστάτησε από τον σουλτάνο, ο Νούτσος προσπάθησε να τον συμφιλιώσει με τους Σουλιώτες για να κερδίσει την υποστήριξή τους.

ADVERTISING

Όταν πληροφορήθηκε την άφιξη στο Μεσολόγγι του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και φιλελλήνων αξιωματικών, έσπευσε να τον συναντήσει και να πείσει τους αξιωματικούς να βοηθήσουν τον Αλή πασά, που ήταν πολιορκημένος στα Γιάννενα. Αυτό δεν έγινε και τότε με υπόδειξη του Μαυροκορδάτου προσπάθησε να οργανώσει μία Ελληνοαλβανική συμμαχία που θα αποσκοπούσε σε όφελος τόσο του πασά όσο και της Επανάστασης.

Μετά την εξόντωση του Αλή, μη έχοντας άλλη διέξοδο, προσχώρησε στον Αγώνα, αλλά η δραστηριότητά του τερματίστηκε άδοξα. Ο Ιωάννης Κωλέττης, που ήταν τότε παντοδύναμος ως Μινίστρος (υπουργός) επί των Εσωτερικών και του Πολέμου, από φόβο μήπως τον επισκιάσει, σύμφωνα με μία εκδοχή, τον έστειλε στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα ως πολιτικό διοικητή («επιθεωρητή επί των υποθέσεων») και τον σουλιώτη χιλίαρχο Χρήστο Παλάσκα, του οποίου γλυκοκοίταζε τη γυναίκα, ως στρατιωτικό διοικητή σε αντικατάσταση του θανάσιμου εχθρού του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Κατά μία εκδοχή (Σπηλιάδης), οι δυο απεσταλμένοι της διοίκησης είχαν πάρει εντολή να συλλάβουν τον Ανδρούτσο και σε περίπτωση αντίστασής του να τον σκοτώσουν.

Στις 25 Μαΐου 1822, σε μία από τις θλιβερότερες σελίδες του Αγώνα οι άνδρες του Ανδρούτσου συνέλαβαν τους απεσταλμένους της κυβέρνησης και τους δολοφόνησαν σ’ ένα ερημοκκλήσι στην Δρακοσπηλιά Φθιώτιδας. Για το αν ο Οδυσσέας Ανδρούτσος υπήρξε ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας των δύο απεσταλμένων της κυβέρνησης οι απόψεις διίστανται. Σύμφωνα με μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων, ο Ανδρούτσος γνώριζε τους πραγματικούς σκοπούς του Νούτσου και του Παλάσκα. Μάλιστα είχε βρει μία επιστολή στον Γιάννη Λάππα, που τους συνόδευε, με την οποία καλούνταν οι κάτοικοι της περιοχής να τον συλλάβουν ζωντανό ή πεθαμένο και να τον στείλουν στην Κόρινθο.

Τότε ο Ανδρούτσος ζήτησε από τους άνδρες του να αποφασίσουν για την τύχη των τριών ανδρών. Εκείνοι πήραν την απόφαση να τους σκοτώσουν και ο Ανδρούτσος το μόνο που κατάφερε ήταν να σώσει τον Γιάννη Λάππα. Κατ’ άλλη όμως εκδοχή, ο Ανδρούτσος ήταν αυτός που παρακίνησε τους άνδρες του στη δολοφονία των Νούτσου και Παλάσκα.

Μετά τη θλιβερή αυτή εξέλιξη, ο Άρειος Πάγος (το πολιτικό σώμα της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας), αποφάσισε την καθαίρεση του Οδυσσέα Ανδρούτσου από το αξίωμα του, τον θεώρησε ληστή και τον επικήρυξε με το ποσό των 5.000 γροσίων. Επίσης, ο επίσκοπος Ανδρούσης Ιωσήφ, που εκτελούσε και χρέη Μινίστρου επί του Δικαίου και της Θρησκείας, τον αφόρισε για να προλάβει τυχόν λαϊκή αντίδραση.