Το μυστήριο με αρχαίο βωμό που βρέθηκε σε πηγάδι – Ήταν αφιερωμένος σε αινιγματική θεότητα

Οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως έναν βωμό της ρωμαϊκής εποχής αφιερωμένο στην αρχαία βασκική θεότητα Larrahe στο μεσαιωνικό μοναστήρι Doneztebe στο όρος Αριαούντι, στη βόρεια Ισπανία.
 Αυτό το δημιούργημα είναι είναι ένας από τους τέσσερις βωμούς αφιερωμένους στην Larrahe που βρέθηκαν στις περιοχές των Βάσκων. Ο νέος βωμός, ωστόσο, είναι ο μοναδικός που έχει βρεθεί κατά τη διάρκεια αρχαιολογικής ανασκαφής.

Αυτός ο βωμός, που χρονολογείται στον 1ο αιώνα μ.Χ., αποτελεί σημαντικό εύρημα για την κατανόηση των πολιτιστικών και θρησκευτικών πρακτικών των Βασκόνων, των αρχαίων κατοίκων της περιοχής των Βάσκων.

Η τοποθεσία που οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τον βωμό

Η ανακάλυψη αυτή παρέχει νέες πληροφορίες για τους αρχαίους Βάσκους και τις πολιτισμικές πεποιθήσεις τους. Το όρος Αριαούντι είχε κατοικηθεί από τη ρωμαϊκή εποχή μέχρι τον Μεσαίωνα και τη σύγχρονη εποχή.

Το βουνό έχει ύψος 3.100 μέτρα και βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Γκουλινα, πέντε μίλια βορειοδυτικά της Παμπλόνα, κοντά στη μικρή πόλη Larunbe. Ένα ακλόνητο ακρωτήριο στη νότια πλευρά καθιστά εύκολη την υπεράσπιση αυτού του προνομιακού σημείου θέασης, το οποίο προσφέρει σαρωτική θέα της λεκάνης της Παμπλόνα από την κορυφή.

Ένας ερευνητής μέσα στο λάκκο με το βωμό. Φωτογραφία: Επιστημονική Εταιρεία Juantxo Agirre / Aranzadi

Η αφιέρωση που γράφτηκε στον αρχαίο βωμό

Στη νότια πλευρά, ένα δυσπρόσιτο ακρωτήρι, διευκολύνει την άμυνα αυτού του σημαντικού σημείου, το οποίο, από την κορυφή, προσφέρει πλήρη θέα προς στη λεκάνη της Παμπλόνα.

Η ρωμαϊκή παρουσία στη λεκάνη της Παμπλόνα χρονολογείται από τον Σερτοριανό Πόλεμο, τον πρώτο αιώνα π.Χ. Οι κύριοι δρόμοι επικοινωνίας κατασκευάστηκαν τον πρώτο αιώνα μ.Χ.

Βρισκόταν πάνω από ένα σημαντικό δρόμο που οδήγησε στην Παμπλόνα, ξεκινώντας από τη ρωμαϊκή εποχή, ενώ τον ενδέκατο αιώνα κατασκευάστηκε εκεί ένα μοναστήρι προς τιμήν του Αγίου Στεφάνου.

Η ανακάλυψη ευρημάτων του μεσαιωνικού μοναστηριού, η θέση του οποίου χάθηκε με τον καιρό, από αρχαιολόγους και εθελοντές, χρειάστηκε δέκα χρόνια ανασκαφών στην κορυφή.

Σύμφωνα με δελτίο Τύπου της Επιστημονικής Εταιρείας Aranzadi, ο βασκικός βωμός ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφής το 2022, στον πυθμένα ενός πηγαδιού στο μεσαιωνικό μοναστήρι Doneztebe. Ο μικρός βωμός περιλαμβάνει μια αφιέρωση γραμμένη από μια γυναίκα γνωστή ως Valeria Vitella στη θεότητα Larrahe.

Η επιγραφή έχει ως εξής: V[i]
TEL.LA
M(erito?) LA R
A HE VO(tum)
L(ibens) S(olvit)

Αυτό μεταφράζεται ως εξής: «Η Valeria Vitella εκπληρώνει τον όρκο της στην Larrahe ελεύθερα και επάξια».

 

Ο βωμός και η επιγραφή που ανακαλύφθηκε στο μεσαιωνικό μοναστήρι του Aranzadi. Φωτογραφία: Επιστημονική Εταιρεία του Aranzadi

Η αινιγματική θεότητα Larrahe των Βάσκων και το μυστήριο της θέσης του βωμού

Το εύρημα, σύμφωνα με ερευνητές, δείχνει πώς η ξεχωριστή κουλτούρα των Βάσκων επιβίωσε ακόμα και κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής εποχής, συνδυάζοντας στοιχεία τόσο ρωμαϊκής όσο και βασκικής πίστης.

Λίγα είναι γνωστά για την θεότητα Larrahe, καθώς έχουν ανακαλυφθεί ελάχιστα άλλα παραδείγματα λατρείας της. «Το όνομα αυτού του αυτόχθονου θεού ή θεάς μαρτυρείται μόνο σε τρεις άλλους βωμούς από την περιοχή των Βάσκων», εξηγούν οι ερευνητές στην ανακοίνωση.

Αναθηματικός βωμός αφιερωμένος στη βασκική θεότητα Larrahe βρέθηκε σε πηγάδι του Μεσαίωνα
Πηγή:Aranzadi Science Society

Ωστόσο, ο βωμός αυτός βρέθηκε πολύ βορειότερα από τις προηγούμενες αφιερώσεις στην Larrahe, επεκτείνοντας έτσι την εδαφική επικράτεια όπου γινόταν λατρεία της θεότητας.

Ο βωμός προϋπήρχε του μοναστηριού κατά περίπου 1.000 χρόνια και οι ερευνητές δεν γνωρίζουν πώς κατέληξε στο πηγάδι. Δεν είναι σαφές πέταξαν εκεί τον βωμό αργότερα ή αν τοποθετήθηκε σκόπιμα εκεί όταν χτίστηκε το πηγάδι.

Ο πέτρινος βωμός ήταν αφιερωμένος στη θεότητα Larrahe. Φωτογραφία: Επιστημονική Εταιρεία του Aranzadi