Ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο Ben-Gurion στην πόλη Νεγκέβ, διεξάγει ανασκαφές στην τοποθεσία Nessana, η οποία βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της ερήμου Νεγκέβ, στα όρια του Ισραήλ και της Αιγύπτου
Ο οικισμός ήκμασε στη διάρκεια της Βυζαντινής και της πρώιμης Ισλαμικής περιόδου (6ος – 7ος αιώνας μ.Χ.), και έχει έρθει στο επίκεντρο του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, καθώς οι μελετητές επιδιώκουν να ξετυλίξουν τα μυστήρια της υλικής κουλτούρας των προσκυνητών της ύστερης αρχαιότητας.
Το αρχαιολογικό πρόγραμμα της Nessana, έχει ξεκινήσει από το 2022, με επικεφαλής την αρχαιολόγο Δρ. Yana Tchekhanovets. Στο πλαίσιο του προγράμματος, έχουν έρθει στο φως θρησκευτικές δομές και εγκαταστάσεις των προσκυνητών οι οποίοι κάποτε, είχαν κάνει την τοποθεσία ένα νευραλγικό σημείο για τους χριστιανούς ταξιδιώτες οι οποίοι κατευθύνονταν προς το Όρος Σινά.
Η σημασία της Nessana στον χάρτη των αρχαίων διαδρομών των προσκυνητών , τεκμηριώνεται, εκτός από την πληθώρα των εκκλησιαστικών κτιρίων που έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή, και μέσα από τον πλούτο των επιγραφών και των γκράφιτι σε διάφορες γλώσσες, μεταξύ των οποίων τα Ελληνικά, Αραβικά, Αραμαϊκά και Γεωργιανά, τεκμηριώνοντας έτσι την πολιτισμική ποικιλομορφία των προσκυνητών που διέρχονταν από την περιοχή.
Ζωηρή αναπαράσταση της καθημερινότητας των οικισμών
Οι μελετητές, επωφελούμενοι από το άνυδρο κλίμα της ερήμου, το οποίο έχει συντηρήσει σε εξαιρετική κατάσταση τα οργανικά υλικά όπως τα υφαντά, το δέρμα, τα καλάθια και τα υπολείμματα βοτάνων, ξετυλίγουν μία έντονα αφηγηματική εικόνα της καθημερινότητας στον μεθοριακό αυτό οικισμό.
Μοναδική ευκαιρία κατανόησης της ζωής σε μια περίοδο μετάβασης
Η εξαιρετική διατήρηση των υλικών αυτών, προσφέρει μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία, ώστε να κατανοήσουμε τις συνθήκες διαβίωσης και τις πρακτικές των προσκυνητών και των κατοίκων της Nessana κατά τη διάρκεια της καθοριστικής περιόδου της μετάβασης από τη Βυζαντινή στην Ισλαμική εποχή.
Συγκεκριμένα, ένα ιδιαίτερα σημαντικό εύρημα των πρόσφατων ανασκαφών, είναι ένα επιβλητικό αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα, το οποίο οι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι είναι πανδοχείο στο οποίο διέμεναν οι προσκυνητές.
Μοναδικά στοιχεία για την αρχιτεκτονική της ύστερης αρχαιότητας
Το σύμπλεγμα, το οποίο περιλαμβάνει ένα παρεκκλήσι, ένα λουτρό, μία αυλή διακοσμημένη με μωσαϊκό, λιθόστρωτες αίθουσες και διάφορες υδραυλικές εγκαταστάσεις, αντιπροσωπεύει την πρώτη ανακάλυψη του είδους της στη Nessana και υπόσχεται να παρέχει ανεκτίμητα στοιχεία σχετικά με τις υποδομές που δημιουργήθηκαν για την εξυπηρέτηση των πιστών ταξιδιωτών κατά την ύστερη αρχαιότητα.
Η Δρ. Tchekhanovets και η ομάδα της, αξιοποιώντας προηγμένη τεχνολογία, όπως μοντελοποίηση συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών (GIS), σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές τεχνικές εξερεύνησης της επιφάνειας, ανασκεύασαν το λεπτομερέστερο αστικό σχέδιο της Nessana. Η πρωτοποριακή προσέγγιση, αποκαλύπτει προσχεδιασμένο αστικό σχέδιο, με τρεις κεντρικές αρτηρίες να χωρίζουν τον κάτω οικισμό σε μικρές γειτονιές και εκκλησίες σε στρατηγικά σημεία, κατά μήκος των κεντρικών οδών – ένα μοτίβο που αντιπαραβάλλεται με την πιο οργανική ανάπτυξη που βλέπουμε σε άλλα βυζαντινά χωριά της ερήμου Νεγκέβ.
Το έργο εστιάζει σε νέες ανασκαφές, ενώ παράλληλα ενσωματώνει μια περιεκτική ανάλυση δεδομένων και υλικών από προγενέστερες ανασκαφές, μεταξύ των οποίων οι δημοφιλείς πάπυροι της Nessana, οι οποίοι ανακαλύφθηκαν το 1930.
Η σύνθεση των νέων πληροφοριών με τις ήδη διαθέσιμες πληροφορίες, δίνει στους μελετητές τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα πιο συνεκτικό αφήγημα της εξέλιξης της Nessana, από τις Ελληνιστικές καταβολές της πόλης, τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ., μέχρι την αναγωγή της σε σημαντικό χριστιανικό, προσκυνηματικό κέντρο και έως την εγκατάλειψή της τελικά, την περίοδο του χαλιφάτου των Αββασιδών.
Οι ανασκαφές και τα πιθάρια με τις ελληνικές επιγραφές
Οι πρώτες δύο ανασκαφικές περίοδοι επί του πεδίου ήταν καθοριστικής σημασίας για την καθιέρωση της στρωματογραφικής ακολουθίας του σημείου, δίνοντας σαφή εικόνα της πυκνότητας των αρχαιολογικών στρωμάτων και αναγνωρίζοντας τη χαρακτηριστική γκάμα κεραμικών της Nessana.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι περίοδοι της πτώσης και της τελικής εγκατάλειψης των αρχιτεκτονικών συμπλεγμάτων, η οποία ξεκίνησε κατά την μετάβαση από τη Βυζαντινή στην Ισλαμική περίοδο.
Μεταξύ των πιο ξεχωριστών ευρημάτων, συγκαταλέγονται σκαλισμένα θραύσματα οστών, ελληνικές επιγραφές επάνω σε θραύσματα αγγείων, ξύλινα δοκάρια και τσόφλια από αυγά στρουθοκαμήλων, όλα από τα οποία ανασύρθηκαν από τα στρώματα στα οποία είχε καταρρεύσει το πανδοχείο των προσκυνητών.
Το μέλλον της αρχαιολογικής μελέτης της Nessana
Το πρόγραμμα της Nessana επωφελείται από τον πλούσιο όγκο αρχαιολογικής έρευνας που διεξάγεται κατά τις τελευταίες δεκαετίες στη Νεγκέβ, η οποία προσφέρει ανεκτίμητης αξίας στοιχεία για το περιβάλλον του μέρους, διευκολύνοντας την ερμηνεία των νέων ανακαλύψεων.
Η Δρ. Tchekhanovets, μαζί με την ομάδα της, ελπίζουν πως, η αδιάλειπτη εξερεύνηση της Nessana σε συνδυασμό με την μελέτη των στοιχείων από προγενέστερες μελέτες, θα δημιουργήσει μια συνεκτική εικόνα της ζωής σε αυτόν τον μικρό οικισμό της ύστερης αρχαιότητας, στις παρυφές της ερήμου.
Η σημασία της Nessana στην κατανόηση των πρώιμων χριστιανικών προσκυνηματικών οικισμών είναι αδιαμφισβήτητη. Βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο εισόδου στην έρημο του Σινά, το μέρος που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις θρησκευτικές διαδρομές και όπου σχηματίστηκαν καραβάνια και προσφέρθηκαν οδηγοί και άλλες, αναγκαίες υπηρεσίες της εποχής.
Με την εξέλιξη των ανασκαφών, οι αρχαιολόγοι ευελπιστούν να αποκαλύψουν περισσότερα στοιχεία σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων και των διερχόμενων προσκυνητών, όπως και των αλλαγών στις θρησκευτικές πρακτικές κα την καθημερινότητα, από τη Βυζαντινή, στην Ισλαμική διοίκηση.
Η εξαιρετική συντήρηση των οργανικών υλικών στη Nessana, προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για την μελέτη διάφορων πτυχών της ζωής στην αρχαιότητα, στοιχεία που σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους συνήθως χάνονται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου