Σαντιάγο Καρίγιο

σπανός κομμουνιστής ηγέτης. Διετέλεσε γενικός γραμματέας του

Κομμουνιστικού Κόμματος Ισπανίας από το 1960 έως το 1982. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο, τόσο στη μετάβαση της χώρας του προς τη δημοκρατία μετά το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο, όσο και στη γέννηση και ανάπτυξη του «Ευρωκομμουνισμού».

Ο Σαντιάγο Χοσέ Καρίγιο Σολάρες (Santiago Jose Carillio Solares) γεννήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 1915 στην πόλη Χιχόν της Βορειοδυτικής Ισπανίας. Ήταν γιος του Βενθεσλάο Καρίγιο, σημαίνοντος στελέχους του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ισπανίας (PSOE) και του εργατικού συνδικάτου Γενική Ένωση Εργατών (UGT), και της Μαρίας Ροζαλίας Σολάρες. Σε ηλικία έξι ετών μετακόμισε με την οικογένειά του στη Μαδρίτη.

Από πολύ μικρός αναμείχθηκε στην πολιτική. Στα 13 του εργαζόταν στην εφημερίδα του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ο Σοσιαλιστής (El Socialista), ενώ την ίδια περίοδο εντάχθηκε στη νεολαία του κόμματος και στη σοσιαλιστική συνδικαλιστική οργάνωση UGT. Στα 17 του συμμετείχε στην εκτελεστική επιτροπή της Σοσιαλιστικής Νεολαίας και ανέλαβε εκδότης του περιοδικού της οργάνωσης Renovacion (Ανανέωση). Ανήκε στην αριστερή πτέρυγα της Σοσιαλιστικής Νεολαίας, η οποία γινόταν όλο και πιο ριζοσπαστική. Από τον Οκτώβριο του 1934 έως τον Φεβρουάριο του 1936 φυλακίστηκε για τη συμμετοχή του στην αποτυχούσα εξέγερση της 6ης Οκτωβρίου 1934.

Αμέσως μετά την αποφυλάκισή του μετέβη στη Μόσχα, με στόχο να συνενώσει τη Σοσιαλιστική και την Κομμουνιστική Νεολαία της Ισπανίας. Η προσπάθειά του κέρδισε την υποστήριξη του Στάλιν, με αποτέλεσμα την ίδρυση της Ενωμένης Σοσιαλιστικής Νεολαίας (JSU), της οποίας ανέλαβε την καθοδήγηση. Με την έκρηξη του Εμφυλίου Πολέμου στην Ισπανία (17 Ιουλίου 1936) εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα (PCE) και επέδειξε μια άκρως φιλοσοβιετική στάση. Δραστηριοποιήθηκε στη Μαδρίτη, όπου εκλέχτηκε σύμβουλος δημόσιας τάξης και μέλος της Επιτροπής Αμύνης της πολιορκούμενης από τους φρανκιστές ισπανικής πρωτεύουσας (7 Νοεμβρίου 1936). Ως εκ της θέσεώς του θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη σφαγή χιλιάδων δεξιών αντιφρονούντων στο Παρακουέγιος της Μαδρίτης (Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1936), αν και ο ίδιος πάντοτε υποστήριζε πως αυτή η πράξη υπήρξε έργο ανεξέλεγκτων στοιχείων του στρατοπέδου των Δημοκρατικών.

Μετά την επικράτηση του στρατηγού Φράνκο και τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου (1 Απριλίου 1939), ο Καρίλιο διέφυγε στο Παρίσι, όπου έζησε τα περισσότερα χρόνια της 37χρονης εξορίας του, προσπαθώντας να αναδιοργανώσει το εκτός νόμου ΚΚΙ. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο ίδρυσε τις Εργατικές Επιτροπές (Comissiones Obreras), που κατόρθωσαν σταδιακά να εισχωρήσουν στα επίσημα συνδικάτα και να αποτελέσουν τον πυρήνα για την επανασύσταση του κόμματος στη μεταφρανκική περίοδο. Σήμερα, οι Εργατικές Επιτροπές (CCOO) είναι το μεγαλύτερο συνδικάτο στην Ισπανία. «Δελφίνος» της Ντολόρες Ιμπαρούρι (της θρυλικής «Πασιονάρια» του Εμφυλίου Πολέμου), ο Καρίγιο εξελέγη γενικός γραμματέας του κόμματος στις 3 Ιουλίου 1960, κατά τη διάρκεια του 6ου Συνεδρίου του ΚΚΙ, που συνήλθε στην Πράγα.

Ο Καρίγιο υπήρξε ένας από τους διαπρύσιους υποστηρικτές της απεξάρτησης του κόμματος από το ΚΚΣΕ, ιδίως μετά τη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία το 1968 και την καταστολή της Άνοιξης της Πράγας. Με ιδιαίτερη θέρμη διακήρυττε την αυτονομία των δυτικοευρωπαϊκών κομμουνιστικών κομμάτων στην πορεία τους προς τον σοσιαλισμό, μία τάση που έγινε γνωστή ως Ευρωκομουνισμός.

Μετά τον θάνατο του Φράνκο (20 Νοεμβρίου 1975), ο Καρίγιο επέστρεψε μυστικά στην Ισπανία και άσκησε κάθε δυνατή πολιτική πίεση, προκειμένου να επιτύχει τη νομιμοποίηση του ΚΚΙ. Στις 2 Μαρτίου 1977 υπέγραψε τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του Ευρωκομμουνισμού στη Μαδρίτη με τους Ζορζ Μαρσέ (γ.γ. του Κ.Κ. Γαλλίας) και τον Ενρίκο Μπερλιγκουέρ (γ.γ. του Κ.Κ. Ιταλίας). Λίγο πριν από τις πρώτες δημοκρατικές εκλογές του Ιουνίου 1977, στις οποίες ο Καρίγιο εκλέχτηκε βουλευτής Μαδρίτης, το ΚΚΙ νομιμοποιήθηκε (9 Απριλίου 1977) από την κυβέρνηση του Αδόλφο Σουάρεθ.

Η συμβολή του ΚΚΙ και προσωπικά του Καρίγιο στην εμπέδωση της δημοκρατίας στην Ισπανία ήταν σημαντική. Στη μαύρη σελίδα του αποτυχημένου πραξικοπήματος του συνταγματάρχη Τεχέρο στις 23 Φεβρουαρίου 1979, ο Καρίγιο ήταν ο ένας από τους τρεις πολιτικούς, μαζί με τον πρωθυπουργό Αδόλφο Σουάρεθ και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης στρατηγό Γκουτιέρεθ Μεγιάδο, που παρέμειναν καθιστοί στα έδρανά τους, μη υπακούοντας στις διαταγές των πραξικοπηματιών.

Μετά την αποτυχία στις εκλογές του 1982, στις οποίες θριάμβευσαν οι Σοσιαλιστές του PSOE υπό τον Φελίπε Γκονζάλεζ και την εσωκομματική κριτική που δέχτηκε, ο Καρίγιο παραιτήθηκε από την ηγεσία του ΚΚΙ στις 6 Δεκεμβρίου 1982. Στις 15 Απριλίου 1985 εγκατέλειψε οριστικά το ΚΚΙ, ιδρύοντας ταυτόχρονα το Κόμμα των Εργατών - Κομμουνιστική Ενότητα (PTE-UC). Ο νέος κομματισμός σχηματισμός απέτυχε να κάνει αισθητή την παρουσία του στην ισπανική πολιτική σκηνή και τελικά εντάχθηκε ως συνιστώσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) στις 27 Οκτωβρίου 1991, χωρίς τον Καρίγιο, που αποχώρησε από την πολιτική και αφιερώθηκε στη συγγραφή βιβλίων, άρθρων και σε σποραδικές εμφανίσεις στα μέσα ενημέρωσης. Στις 20 Οκτωβρίου 2005 αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, προκαλώντας την έντονη αντίδραση των φοιτητών της Δεξιάς, που μποϋκόταραν την τελετή.

Ο Σαντιάγο Καρίγιο πέθανε στις 18 Σεπτεμβρίου 2012 στη Μαδρίτη, σε ηλικία 97 ετών. Ήταν νυμφευμένος με την Κάρμεν Μενέντεθ, με την οποία απέκτησε τρεις γιούς, τον Σαντιάγο, τον Χόρχε και τον Χοσέ.